Αρμάνδος Τζιοζεφέν 1931-2011

162 O Αρμάνδος Τζιοζεφέν ήταν από τους τελευταίους gentlemen, μια πολυσχιδής και πολυτάλαντη προ- σωπικότητα. Η κοινότητα των Λατίνων επί αποικιο­ κρατίας ανθούσε. Μορφωμένοι και ευγενικοί άνθρω- ποι κατελάμβαναν υψηλά αξιώματα, επειδή οι Άγγλοι τούς εκτιμούσαν και τους είχαν εμπιστοσύνη. Οι Άγγλοι έφτιαξαν δρόμους, έφεραν τάξη, ένα σύγχρονο νομικό σύστημα, ταχυδρο- μεία και έναν ευρωπαϊκό τρόπο ζωής και προπαντός ασφάλεια. Μέσα σε αυτό το κλίμα άνθησε μια αστική τάξη στα γράμματα και στις τέχνες. Ο Αρμάνδος συμπληρώνει την τετράδα Κάνθος, Διαμα- ντής, Ασπρόφτας, Οικονόμου, που έδωσαν το στίγμα τους, ρεαλι- στικό και ρομαντικό, στο κυπριακό τοπίο. Η μεγάλη του αγάπη για τη ζωγραφική οδεύει παράλληλα με την αγάπη για την μουσική. Τον θυμάμαι πάντα καλοντυμένο και ευθυτενή, έναν γοητευτικό άνδρα με το λευκό Rover του, να συναντιόμαστε κάπου κάπου στον δρόμο -ήμασταν γείτονες- και να με προσκαλεί να δω κάποιους από τους τελευταίους του πίνακες. Δίπλα του πάντα η σύζυγός του η Ζοζεφίν, να ζούνε και οι δυο σε έναν μαγευτικό κόσμο, απόμακρο και ιδιωτι- κό, στο όμορφο σπίτι τους. Παραθέτω ένα απόσπασμα αναφοράς που είχα γράψει παλιά: «Στέκομαι σήμερα μπροστά σε αυτό το άχαρο τοπίο. Το διασχίζει ένας τεράστιος δρόμος· βρέχει σιωπηλά, μουντά. Παλιά ήταν ένα μεγάλο χωράφι. Ήταν χαρά Θεού να το βλέπεις ν' αλλάζει χρώματα, τα χορτάρια να ξεπετάγονται και οι κίτρινες μαργαρίτες να γελά- νε ανέμελα στον ήλιο. Το σπίτι του Αρμάνδου και της Ζοζεφίν ήταν απέναντι, ισόγειο, χαμηλό, μυστηριώδες. Κανείς μας δεν ήξερε τι γινόταν εντός, πλην του ότι ο Αρμάνδος ακουγόταν να παίζει στο πιάνο Σοπέν και Ντεμπυσύ. Μετά το θάνατο της Ζοζεφίν, τυχαίως εισέβαλα στον κόσμο τους, έναν κόσμο μαγευτικό, με τους πίνακες του Αρμάνδου στους τοίχους και παντού προθήκες με συλλογές από χιλιάδες αντικείμενα μαζεμένα με αγάπη, κοχύλια, μουσικά όργανα, μαντολίνα, λαούτα, μικροσκοπικές μηχανές για αεροπλανάκια, μια μεγάλη φωτογραφία της Ζοζεφίν νέας και ωραίας. Στο σαλόνι, με τον ήπιο φωτισμό, τα ψηλά δέντρα του κήπου εμπόδιζαν το έντονο φως να εισέλθει, ήταν μια προθήκη με πορσελάνες, κατάλοιπα της αποι- κιοκρατικής αίγλης. Τα πιάτα έφεραν τη φωτογραφία της βασίλισ- σας Ελισάβετ, ανάμεσα σε δύο λιοντάρια. Κάτω από ένα επιβλητικό στέμμα ήταν γραμμένο EIIR και με πιο μικρά γράμματα Coronation June 2nd 1953. Δίπλα ήταν τα φλιτζάνια με τη φωτογραφία της, που μας μοίρασαν στο δημοτικό για να πίνουμε γάλα. Σήμερα, το σπίτι έχει γκρεμιστεί. Μαζί του χάθηκαν οι ήχοι του πιάνου και οι κίτρινες χαμογελαστές μαργαρίτες.» Ο πολυτάλαντος Αρμάνδος Τζιοζεφέν Ανδρέας Κάραγιαν Εικαστικός