Εγκυμοσύνη και ιονίζουσες ακτινοβολίες

• Ακτινοθεραπεία: Κατά τις εξετάσεις αυτές, δέσμες ακτινοβολιών χρησιμοποιούνται για την «καταστροφή» καρκινικών όγκων. Στις περιπτώσεις αυτές οι δόσεις είναι πολύ υψηλές (50.000 mSv στον όγκο) και, συνεπώς, η υποβολή εγκύου σε ακτινοθεραπεία απαιτεί ειδικό σχεδιασμό και συλλογική λήψη αποφάσεων με βάση ιατρικά αλλά και ψυχολογικά κριτήρια. ΕΠ Ι ΔΡΑΣΕ Ι Σ ΤΗΣ Ι ΟΝ Ι ΖΟΥΣΑΣ ΑΚΤ Ι ΝΟΒΟΛ Ι ΑΣ ΣΤΟ ΕΜΒΡΥΟ Ανάλογα με τη φάση ανάπτυξής του, οι επιδράσεις της ακτινοβολίας στο έμβρυο μπορεί να είναι οι ακόλουθες: • 1 η φάση (1 η - 2 η εβδομάδα): Στην αρχή της κύησης, όταν ο αριθμός των κυττάρων είναι μικρός, η ακτινοβολία μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αποτυχημένη εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου στο βλεννογόνο ή το θάνατο του εμβρύου. Σε τέτοια περίπτωση, η εγκυμοσύνη δεν θα γίνει αντιληπτή. Αν η εγκυμοσύνη συνεχισθεί, θεωρείται ότι το παιδί που θα γεννηθεί δεν θα εμφανίσει βλάβες εξαιτίας της ακτινοβόλησης, χωρίς ωστόσο οι στοχαστικοί κίνδυνοι (απώτερα αποτελέσματα) να μπορούν να αποκλεισθούν τελείως. Η φάση αυτή θεωρείται χαμηλού κινδύνου. • 2 η φάση (3 η - 8 η εβδομάδα): Κατά τη διάρκεια της φάσης αυτής και για δόσεις στο έμβρυο μεγαλύτερες των 100 mSv, υπάρχει πιθανότητα εμφάνισης δυσπλασίας. Η πιθανότητα αυτή αυξάνεται κατά τη διάρκεια του πολλαπλασιασμού των κυττάρων και της διαφοροποίησης των αναπτυσσόμενων οργάνων. Οι επιδράσεις της ακτινοβολίας κατά τη φάση αυτή αφορούν και τους στοχαστικούς κινδύνους (απώτερα αποτελέσματα) με ποσοστό 0,015% ανά 1 mSv. • 3 η φάση (8 η εβδομάδα μέχρι τον τοκετό): Το πρώτο διάστημα της φάσης αυτής (8 η - 15 η εβδομάδα), κατά το οποίο συντελείται η βασική διάπλαση του κεντρικού νευρικού συστήματος, έκθεση του εμβρύου σε υψηλές δόσεις (πάνω από 100 mSv) μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του δείκτη νοημοσύνης. Θεωρείται ότι δόση 100 mSv δύναται να μειώσει τον δείκτη νοημοσύνης του παιδιού κατά 3 μονάδες. Παρόλα αυτά, το έμβρυο δεν αναμένεται σε καμία περίπτωση να λάβει τόσο υψηλή δόση κατά τις συνήθεις διαγνωστικές εξετάσεις. Οι επιδράσεις της ακτινοβολίας κατά τη φάση αυτή αφορούν κυρίως τους στοχαστικούς κινδύνους (απώτερα αποτελέσματα) με ποσοστό 0,015 % ανά 1 mSv. ΑΚΤ Ι ΝΟΠΡΟΣΤΑΣ Ι Α ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ Α. Πριν από την εξέταση με χρήση ιονιζουσών ακτινοβολιών Πριν από την πραγματοποίηση οποιασδήποτε εξέτασης ή θεραπείας με χρήση ιονίζουσας ακτινοβολίας, κάθε γυναίκα σε αναπαραγωγική ηλικία πρέπει να ερωτάται από τον παραπέμποντα ιατρό, τον θεράποντα ιατρό ή το προσωπικό του ακτινολογικού κέντρου εάν υπάρχει πιθανότητα εγκυμοσύνης. Σε κάθε περίπτωση, η εξεταζόμενη πρέπει να ενημερώνει το προσωπικό του ακτινολογικού κέντρου για το ενδεχόμενο εγκυμοσύνης. Εάν η εξεταζόμενη δεν έχει παρατηρήσει κάποια καθυστέρηση στον κύκλο της, η εξέταση μπορεί να πραγματοποιηθεί κανονικά. Η χρήση μεθόδων αντισύλληψης, όπως το αντισυλληπτικό χάπι ή το αντισυλληπτικό σπείραμα, δεν εξασφαλίζουν απαραίτητα τη μη ύπαρξη εγκυμοσύνης. Επίσης, ο κανόνας των 10 ημερών (έκθεση στην ακτινοβολία μόνον εντός 10 ημερών από την έναρξη της τελευταίας εμμήνου ρύσεως) μπορεί να χρησιμοποιηθεί, χωρίς όμως να είναι απαραίτητη η εφαρμογή του υπό μορφή ρουτίνας για εξετάσεις χαμηλής δόσης στο έμβρυο. Σε περίπτωση υπόνοιας εγκυμοσύνης, η έκθεση στην ακτινοβολία πρέπει να αναβάλλεται