Αγρότης, τεύχος 479

31 30 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 0 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 9 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 0 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 9 ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Οι στόχοι των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών έχουν τέσσερις κύριους άξονες: 1. Την αποτροπή της εισόδου ζωικών ασθενειών στην Κύπρο, καθώς και τον περιορισμό, την αντιμετώπιση, την εξάλειψη, την εκρίζωση, την επιτήρηση και τον έλεγχο ζωικών ασθενειών. 2. Την εκπλήρωση από μέρους της Κύπρου των προνοιών και υποχρεώσεων που απορρέουν από την ενωσιακή νομοθεσία αναφορικά με την ευημερία των ζώων. 3. Την παροχή στον καταναλωτή ασφαλών και ποιοτικών τροφίμων ζωικής προέλευσης και την προστασία και ασφάλεια της υγείας του από ακατάλληλα και ποιοτικά υποβαθμισμένα ζωικά προϊόντα, καθώς και τη δυνατότητα εξαγωγών ασφαλών και κατάλληλων ζωικών προϊόντων. Στόχος των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών είναι η προστασία της δημόσιας υγείας σε όλη την τροφική αλυσίδα, ξεκινώντας από τη φάρμα και καταλήγοντας στο τραπέζι. 4. Την επάρκεια ελεγχόμενων από το κράτος Κτηνιατρικών Φαρμακευτικών Προϊόντων για την προστασία της υγείας των ζώων, και κατ’ επέκταση της δημόσιας υγείας και του δημόσιου συμφέροντος, παρέχοντας γραμματειακή υποστήριξηστο ΣυμβούλιοΚτηνιατρικώνΦαρμακευτικών Προϊόντων, που είναι η αρμόδια Αρχή για την εφαρμογή των Περί Κτηνιατρικών Φαρμακευτικών Προϊόντων Νόμων 10 (Ι) του 2006 μέχρι 2011, μέσω του Κλάδου Φαρμακευτικών Προϊόντων. Οι σημαντικότερες δράσεις για υλοποίηση των στόχων αυτών είναι: 1. Καταρτισμός και συντονισμός της εφαρμογής των προγραμμάτων διατήρησης του καθεστώτος της επίσημα απαλλαγμένης χώρας από συγκεκριμένες ζωικές ασθένειες (όπως βρουκέλωση βοοειδών και αιγοπροβάτων, ενζωοτική λεύκωσης βοοειδών, ψευδολύσσας των χοίρων, λοιμώδης αιμοποιητική νέκρωση και ιογενής αιμορραγική σηψαιμία στις εκμεταλλεύσεις πέστροφας κ.ά.). 2. Περιορισμός, αντιμετώπιση, εξάλειψη και εκρίζωση ζωικών ασθενειών που υπάρχουν στην Κύπρο, συμπεριλαμβανομένου και του συντονισμού της συνολικής εφαρμογής των προγραμμάτων (όπως σαλμονέλωση στις όρνιθες αναπαραγωγής, αυγοπαραγωγής, και κρεοπαραγωγής). Επιπρόσθετα, στόχος είναι η συνέχιση της συμμετοχής της Υπηρεσίας σε εθελοντικά προγράμματα (όπως για τη λοιμώδη αγαλαξία και την προϊούσα πνευμονία των προβάτων - αρθρίτιδα/εγκεφαλίτιδα των αιγών). 3. Καταρτισμός και συντονισμός της εφαρμογής των προγραμμάτων επιτήρησης ζωικών ασθενειών (όπως για τη γρίπη των πτηνών, την πανώλη των χοίρων, την εαρινή ιαιμία του κυπρίνου, τον ερπητοϊό του κυπρίνου, τη βαρροϊκή ακαρίαση, την αμερικάνικη σηψιγονία των μελισσών και άλλες). 4. Εφαρμογή του προγράμματος ελέγχου της τρομώδους νόσου των αιγοπροβάτων. Οι ΚΥ παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο όσον αφορά τη διερεύνηση του γονοτύπου των αιγών σε σχέση με την τρομώδη νόσο, αφού στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος κατά τη διάρκεια τωνετών2001-2005έχουνεντοπίσει γονότυπους οι οποίοι φαίνεται να προσδίδουν ανθεκτικότητα στην τρομώδη νόσο στις αίγες της Κύπρου. Η Υπηρεσία ήδη διεξάγει πειραματισμούς σε συνεργασία με το Κοινοτικό Εργαστήριο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να μπορέσει να υιοθετηθεί από την ΕΕ ένα πρόγραμμα επιλεκτικής αναπαραγωγής παρόμοιο με αυτό που ήδη εφαρμόζεται στα πρόβατα. 5. Βελτίωση του επιπέδου εκτροφής και υγείας των ζώων με στόχο τη διασφάλιση της ευημερίας και καλής διαβίωσής τους σε όλα τα στάδια της ζωής τους, με στόχο την αναβάθμιση του επιπέδου εκτροφής και διαβίωσης τόσο των παραγωγικών ζώων όσο και των ζώων συντροφιάς. Οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες (ΚΥ) υπάγονται στο Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και είναι η αρμόδια Αρχή για τον έλεγχο ζωικών ασθενειών, την καλή διαβίωση των ζώων και τον έλεγχο των τροφίμων ζωικής προέλευσης. Οι ΚΥ είναι διαρθρωμένες σε κεντρικό και επαρχιακό επίπεδο. Σε κεντρικό επίπεδο λειτουργούν δύο Τομείς, o Τομέας Υγείας και Ευημερίας των Ζώων και o Τομέας Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας. Επιπρόσθετα, υπάρχει η Υπηρεσία Επιβεβαιωτικών Ελέγχων και οι Κλάδοι Κτηνιατρικών Εργαστηρίων, Κτηνιατρικών Φαρμακευτικών Προϊόντων, Δημοσίων Συμβάσεων, Δημοσιότητας, Διαφώτισης και Εκπαίδευσης και Ευρωπαϊκών Θεμάτων και Διεθνών Θεμάτων. Σε επαρχιακό επίπεδο λειτουργούν πέντε Επαρχιακά Κτηνιατρικά Γραφεία και πέντε Περιφερειακοί Κτηνιατρικοί Σταθμοί. 6. Απρόσκοπτη και νομότυπη διεξαγωγή του εμπορίου ζώων και ζωοκομικών προϊόντων σε ενωσιακό επίπεδο και επίπεδο τρίτων χωρών. 7. Σχεδιασμός και συντονισμός της εφαρμογής των Εκτάκτων Σχεδίων Δράσης για καταπολέμηση, σε περίπτωση εμφάνισης σοβαρών μεταδοτικών ζωικών ασθενειών. Προηγούμενα επιτυχημένα παραδείγματα τέτοιων Σχεδίων Δράσης ήταν αυτά που αφορούσαν στη σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών, την τρομώδη νόσο των αιγοπροβάτων, την αφρικανική πανώλη των χοίρων, την κλασσική πανώλη των χοίρων, τον καταρροϊκό πυρετό, τον αφθώδη πυρετό, τη γρίπη των πτηνών και την ψευδοπανώλη των πτηνών. 8. Συντονισμός και εφαρμογή του Σχεδίου Αναγνώρισης Καταγραφής των Ζώων, για βοοειδή, αίγες, πρόβατα, χοίρους, ιπποειδή και σκύλους. 9. Συντονισμός και έλεγχος της λειτουργίας των δυο ΣυνοριακώνΚέντρωνΚτηνιατρικούΕλέγχου (ΣΥΚΚΕ), που βρίσκονται στο λιμάνι της Λεμεσού και στο αεροδρόμιο της Λάρνακας, στο πλαίσιο των διενεργούμενων κτηνιατρικών ελέγχων βάσει της σχετικής ενωσιακής νομοθεσίας αναφορικά με την εισαγωγή στην Κύπρο ζωντανών ζώων και προϊόντων προερχομένων από τρίτες χώρες. 10.Καταρτισμός και συντονισμός των ελέγχων κατά την παραγωγή, επεξεργασία, αποθήκευση, μεταφορά και διάθεση στην αγορά μέχρι τον τελικό καταναλωτή των τροφίμων ζωικής προέλευσης με εξαίρεση το μέλι και το παγωτό, τα οποία ελέγχονται από τις Υγειονομικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας. Οι ΚΥ είναι αρμόδιες για τον έλεγχο όλων των τροφίμων ζωικής προέλευσης, από την παραγωγή τους μέχρι και το σημείο λιανικής πώλησης, με εξαίρεση τα κρέατα όπου η αρμοδιότητα των ΚΥ περιλαμβάνει και τη λιανική πώλησή τους (κρεοπωλεία, υπεραγορές). Οι έλεγχοι των τροφίμων γίνονται με επιθεωρήσεις στις εγκαταστάσεις παραγωγής τροφίμων και με εργαστηριακό έλεγχο στο Εργαστήριο Ελέγχου Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης των ΚΥ και σε άλλα εργαστήρια (Γενικό Χημείο του Κράτους και εργαστηρίων του εξωτερικού). 11. Έγκριση και καταχώρηση των εγκαταστάσεων τροφίμων ζωικής προέλευσης, όπως προβλέπεται από την εθνική και κοινοτική νομοθεσία, και τήρηση και συνεχής ενημέρωση καταλόγων εγκεκριμένων και καταχωρημένων εγκαταστάσεων τροφίμων ζωικής προέλευσης. 12.Καταρτισμός και συντονισμός των ετήσιωνπρογραμμάτων επιθεωρήσεων και δειγματοληψιών των εγκαταστάσεων παραγωγής τροφίμων ζωικής προέλευσης, τα οποία βασίζονται στην ανάλυση των κινδύνων για κάθε εγκατάσταση. Στόχοι και δράσεις των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών Πόπη Κυριακίδου Κτηνιατρικός Λειτουργός Κτηνιατρικές Υπηρεσίες 13.Συντονισμός σε εθνικό επίπεδο του Εθνικού Προγράμματος Παρακολούθησης και Ελέγχου Καταλοίπων Κτηνιατρικών Φαρμακευτικών Ουσιών στα ζωντανά ζώα και στα προϊόντα τους, καθώς οι ΚΥ αποτελούν Εθνικό Σημείο Αναφοράς του εν λόγω προγράμματος. 14.Συντονισμός σε εθνικό επίπεδο του Πολυετούς Εθνικού Σχεδίου Ελέγχου, για το όποιο οι ΚΥ αποτελούν Εθνικό Σημείο Αναφοράς. Το Πολυετές Εθνικό Σχέδιο Ελέγχου που εκπονείται και εφαρμόζεται, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 625/2019 σχετικά με τη διενέργεια επίσημων ελέγχων συμμόρφωσης προς τη νομοθεσία περί ζωοτροφών και τροφίμων και προς τους κανόνες για την υγεία και την καλή διαβίωση των ζώων. Με βάση το εν λόγω Σχέδιο θεσπίζεται, σε ενωσιακό επίπεδο, εναρμονισμένο πλαίσιο γενικών κανόνων για την οργάνωση των επίσημων ελέγχων. 15.Εφαρμογή τουΣυστήματος ΈγκαιρηςΠροειδοποίησης για τα Τρόφιμα και τις Ζωοτροφές- RASFF με τον έλεγχο και προώθηση σε ημερήσια βάση όλων των γνωστοποιήσεων του συστήματος που αφορούν τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης, τις φαρμακούχες ζωοτροφές και την παρουσία ζωικών πρωτεϊνών σε ζωοτροφές, καθώς οι ΚΥ αποτελούν Σημείο Επαφής. 16.Εφαρμογή του Σχεδίου Διαχείρισης Διατροφικών Κρίσεων, ως Σημείο Επαφής. Το εν λόγω Σχέδιο καθορίζει τρόπους αντιμετώπισης καταστάσεων κρίσης που ενέχουν άμεσους ή έμμεσους κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Οι κίνδυνοι μπορεί να είναι μικροβιολογικής, χημικής ή και φυσικής φύσεως, σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, βιοτρομοκρατία και κινδύνους που σχετίζονται με φυσικές καταστροφές, και εκτιμάται ότι δεν μπορούν να προληφθούν, να εξαλειφθούν ή να μειωθούν σε ένα επιτρεπτό επίπεδο με βάση τους συνηθισμένους επίσημους ελέγχους.