55 AΓΡΟΤΗΣ 2022 / TEΥΧΟΣ 486 ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ η εξόρυξη μεταλλευμάτων από τη γύρω περιοχή και η επεξεργασία τους ήταν ακόμη μία από τις ασχολίες των κατοίκων του οικισμού. Απομεινάρια ελαιώνα Κατά την περιδιάβαση στην περιοχή ο επισκέπτης συναντά απομεινάρια από καλλιέργειες αμπελιών, ενώ έχει την ευκαιρία να θαυμάσει τον 700 ετών περίπου ελαιώνα και να δει στις παρυφές του ποταμού τις μικρές αλλά εύφορες κοιλάδες που έχουν αρχίσει να γεμίζουν με δασώδη βλάστηση, τις οποίες σε λίγα χρόνια κανείς δεν θα αναγνωρίζει ως καλλιεργούμενες κοιλάδες του παρελθόντος. Τα καρποφόρα δέντρα που ευδοκιμούσαν στην περιοχή έχουν ξεραθεί και εξαφανιστεί προ πολλού λόγω έλλειψης φροντίδας και περιποίησης. Από τα ευρήματα της περιοχής του οικισμού φαίνεται ότι καλλιεργούσαν διάφορα είδη ψυχανθών, κυρίως όμως σιτάρι και κριθάρι για τις πρώτες ανάγκες των κατοίκων. Το αλώνι του οικισμού, το οποίο διασώζεται μέχρι σήμερα μαρτυρά την καλλιέργεια ψυχανθών. Η περιοδική ροή του ποταμού ανάγκαζε τους κατοίκους την καλοκαιρινή περίοδο να μεταφέρουν τα προϊόντα τους στον Λυθροδόντα όπου υπήρχαν νερόμυλοι για την επεξεργασία τους. Ο ελαιώνας στην περιοχή του οικισμού είναι ο μόνος που διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση λόγω της συντήρησης που τυγχάνει από το Τμήμα Δασών. Αλώνι Οι κάτοικοι του οικισμού έκτρεφαν μια φυλή κατσίκας με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η οποία μπορούσε να επιβιώσει στις ιδιαίτερες και ιδιάζουσες συνθήκες της περιοχής. Πρόκειται για την «κατσίκα του Μαχαιρά», που έλαβε την ονομασία της λόγω της προέλευσής της από τη συγκεκριμένη περιοχή. Οι διαφορές της από τις άλλες κατσίκες είναι πολύ εμφανείς. Το μέγεθος αυτού του είδους κατσίκας είναι σχετικά μικρό και το κυρίαρχο χρώμα της φυλής είναι το άσπρο. Έχει πυκνό τρίχωμα για να μπορεί να ανταπεξέλθει στους δυσμενείς χειμώνες του Δάσους Μαχαιρά, ενώ η παραγωγή γάλακτος είναι μειωμένη σε σχέση με άλλα είδη αιγών. Παρόλο που ο οικισμός ήταν εγκατεστημένος στις όχθες του ποταμού Γιαλιά, η ροή του νερού μειωνόταν σε μεγάλο βαθμό την καλοκαιρινή περίοδο. Έτσι για ικανοποιούν τις ανάγκες του οικισμού σε νερό, οι κάτοικοι χρησιμοποιούσαν μια φυσική πηγή που βρίσκεται στις όχθες του ποταμού κοντά στον ελαιώνα. Η φυσική πηγή διατηρείται μέχρι σήμερα σε ικανοποιητικό βαθμό και συντηρείται σε ετήσια βάση από το Τμήμα Δασών. Η ηλικία της πηγής, από μαρτυρίες, υπολογίζεται γύρω στα 700 χρόνια και είναι συνυφασμένη με την παρουσία του ελαιώνα. Βρύση Η παρουσία ορυκτογενών πετρωμάτων στην ευρύτερη περιοχή των Χελιδονιών έπαιξε σημαντικό ρόλο ώστε να διατηρήσει για πολλά χρόνια ζωντανό και ακμάζοντα τον οικισμό. Το πλησιέστερο σημείο εξόρυξης χαλκού και άλλων πολύτιμων μεταλλευμάτων ήταν στο βουνό «Τύραννος», το οποίο απέχει 1,5 χλμ. από τον οικισμό. Η μεταφορά πετρωμάτων γινόταν με τα ζώα. Οι κάτοικοι του οικισμού είχαν κατασκευάσει καμίνι για επεξεργασία των πετρωμάτων όπου γινόταν ο διαχωρισμός του χαλκού με τη σκουριά. Το καμίνι ήταν κτισμένο σε υπερυψωμένο σημείο και κατά την επεξεργασία των πετρωμάτων εναπόθεταν τη σκουριά προς την πλαγιά, κάτι που είναι εμφανές μέχρι σήμερα. Η ανάγκη των ανθρώπων για ξυλεία ικανοποιείτο από το Δάσος Μαχαιρά το οποίο περικλείει τον οικισμό. Οι κάτοικοι είχαν αρκετές ποσότητες ξυλείας στη διάθεσή τους τόσο για την καύση των πετρωμάτων στο καμίνι όσο και για παραγωγή κάρβουνων.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==