32 AΓΡΟΤΗΣ 2024 / TEΥΧΟΣ 491 ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Γράφημα 1: Συνολικός πληθυσμός ντόπιας φυλής βοοειδών - Παγκύπρια. Γράφημα 2: Συνολικός αριθμός αγελάδων ντόπιας φυλής βοοειδών - Παγκύπρια. Διαχείριση μονάδων αγελαδοτροφίας/ αιγοπροβατοτροφίας σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών Μάριος Παπαπέτρου Λειτουργός Γεωργίας Τμήμα Γεωργίας Τα μηρυκαστικά, ως ομοιόθερμα ζώα πρέπει να διατηρούν σταθερή θερμοκρασία του σώματος, ώστε να επιβιώσουν και να έχουν ικανοποιητική αποδοτικότητα. Κλιματολογικές συνθήκες όπως η θερμοκρασία, η υγρασία και η σκόνη μεταβάλλουν την παραγωγικότητά τους. Τόσο τα βοοειδή όσο και τα αιγοπρόβατα επηρεάζονται, είτε άμεσα είτε έμμεσα, από τις υψηλές θερμοκρασίες. Οι βασικές λειτουργίες του οργανισμού των βοοειδών και των αιγοπροβάτων επιβραδύνονται και εκτελούνται μη ικανοποιητικά. Έτσι, η πρόσληψη και η αφομοίωση ενέργειας, πρωτεΐνης, υδατανθράκων και άλλων απαραίτητων θρεπτικών στοιχείων από τον οργανισμό τους είναι μικρότερη από την αναγκαία για τη συντήρηση, την ανάπτυξη και τη γαλακτοπαραγωγή. Η παραγωγή θερμότητας οφείλεται στη λειτουργία συντήρησης των βοοειδών και αιγοπροβάτων. Ιδιαίτερα στα στάδια της ανάπτυξης και της γαλακτοπαραγωγής των βοοειδών και των αιγοπροβάτων, η μεταβολίσιμη ενέργεια που προσλαμβάνεται από τις τροφές δεν αξιοποιείται πλήρως. Αυτό οδηγεί στην απελευθέρωση μεταβολικής θερμότητας που, ανάλογα με τις δυνατότητες και τις ανάγκες των βοοειδών και των αιγοπροβάτων, πρέπει να αποβληθεί στο περιβάλλον, προκειμένου να διατηρηθεί σταθερή η θερμοκρασία του σώματός τους. Οι επιπτώσεις που έχουν οι υψηλές θερμοκρασίες στα βοοειδή και τα αιγοπρόβατα είναι κυρίως η μείωση του ρυθμού ανάπτυξης και της ποσότητας και ποιότητας γαλακτοπαραγωγής. Αυτό οδηγεί στη μείωση της άμυνας του οργανισμού των ζώων, ιδιαίτερα αυτών που έχουν υψηλές αποδόσεις. Έτσι, τα μηρυκαστικά γίνονται πιο ευάλωτα σε ασθένειες. Παράλληλα, μειώνεται η αναπαραγωγική ικανότητα των μηρυκαστικών, λόγω του ότι επηρεάζονται δυσμενώς η ποιότητα του σπέρματος, η διάρκεια και η ένταση των οργασμών, το ποσοστό σύλληψης, η ομαλή λειτουργία της μήτρας και των ωοθηκών και η ανάπτυξη του εμβρύου. Τα βοοειδή και τα αιγοπρόβατα ενεργοποιούν διάφορους θερμορυθμιστικούς μηχανισμούς, όπως η εφίδρωση, δηλαδή η εξάτμιση νερού από το δέρμα, καθώς και το λαχάνιασμα, δηλαδή η απώλεια νερού από το στόμα και τη γλώσσα, όταν επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες. Με αυτό τον τρόπο τα βοοειδή και τα αιγοπρόβατα επιτυγχάνουν να αποβάλουν μεταβολική θερμότητα και θερμότητα που δέχονται από το εξωτερικό περιβάλλον. Όπως και στα μονογαστρικά ζώα, έτσι και στα μηρυκαστικά υπάρχει ένα εύρος θερμοκρασίας που θεωρείται αποδοτικότερο, μέσα στο οποίο τα ζώα δεν αυξάνουν τον ρυθμό μεταβολισμού τους για την αντιμετώπιση της διακύμανσης της θερμοκρασίας. Το εύρος αυτό ονομάζεται Ζώνη Θερμικής Άνεσης. Το κατώτερο όριο θερμοκρασίας για τα βοοειδή πέραν των 24 μηνών κυμαίνεται γύρω στους 6-7 βαθμούς Κελσίου ενώ το ανώτατο όριο θερμοκρασίας κυμαίνεται γύρω στους 23-24 βαθμούς Κελσίου. Για τα βοοειδή κάτω των 24 μηνών, αλλάζει το κατώτατο όριο θερμοκρασίας, που κυμαίνεται γύρω στους 13-14 βαθμούς Η αναλυτική Επισκόπηση Ντόπιας Φυλής Βοοειδών 2022, όπως και επισκοπήσεις παλαιότερων ετών, βρίσκονται αναρτημένες στον διαδικτυακό τόπο του Τμήματος Γεωργίας, στη θεματική ενότητα Στατιστικά Στοιχεία.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==