AΓΡΟΤΗΣ 2024 / TEΥΧΟΣ 491 31 ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Η Επισκόπηση Ντόπιας Φυλής Βοοειδών βασίστηκε σε απογραφή/ καταγραφή των ζώων της ντόπιας φυλής βοοειδών που εκτρέφονται στην Κύπρο, η οποία διενεργήθηκε τον Δεκέμβριο του 2022. Ο τομέας επισκοπείται κάθε δύο (2) έτη και η εργασία αυτή συμβάλλει, με την αξιοποίηση των στοιχείων που συγκεντρώνονται, στην προσπάθεια για διάσωση και αξιοποίηση των ζώων αυτών που απειλούνται με εξαφάνιση. Γενικές πληροφορίες Τα ντόπια βοοειδή είναι ζώα που χαρακτηρίζονται από χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης και χαμηλή παραγωγικότητα. Η γαλακτοπαραγωγή τους περιορίζεται στην αναγκαία ποσότητα για τη διατροφή του μοσχαριού της κάθε αγελάδας. Κατά τη διάρκεια της αποικιακής διακυβέρνησης της Κύπρου από τους Βρετανούς έγιναν πολλές προσπάθειες για τη βελτίωση των χαρακτηριστικών της φυλής, με διασταυρώσεις με ζώα κρεατοπαραγωγικού τύπου, όπως η Aberdeen Angus, οι οποίες όμως απέτυχαν. Η χρησιμότητα των ζώων αυτών παρέμεινε, όπως και για αιώνες προηγουμένως, στην αξιοποίησή τους σαν πηγή άντλησης δύναμης για εκτέλεση γεωργικών εργασιών, όπως το όργωμα και το αλώνισμα, αλλά και στις μεταφορές ανθρώπων και προϊόντων. Η εκμηχάνιση της γεωργίας που κυριάρχησε κυρίως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο κατέστησε την εκτροφή των ζώων αυτών ασύμφορη, πράγμα που οδήγησε στη μείωση του πληθυσμού τους. Το γεγονός αυτό διαπιστώνεται από τη μείωση του ζωικού πληθυσμού όπως φαίνεται στον Πίνακα 1. Έτος Ζώα 1960 27500 1965 26000 1970 16000 1973 14500 1974 7000 1975* 5000 2008 746 2010 807 2012 1102 2014 1397 2016 1384 2018 1324 2020 1244 2022 1202 Χαρακτηριστικά της φυλής Τα ντόπια βοοειδή υπάγονται στην οικογένεια Bovidae, υποοικογένεια Bovinae, και ανήκουν στο είδος Βos indicus. Τα ζώα του είδους Bos indicus που εκτρέφονται στην Κύπρο διακρίνονται σε δύο τύπους, εκείνον των ορεινών περιοχών ή της Πάφου, και αυτόν των πεδινών περιοχών ή της Μεσαορίας. Τα ζώα των ορεινών περιοχών είναι μικρόσωμα με τραχύ τρίχωμα, χρωματισμό σε όλες τις αποχρώσεις του καφέ, ενώ συναντώνται και ζώα με μαύρο χρώμα. Αντίθετα, τα ζώα των πεδινών περιοχών έχουν ισχυρή σωματική διάπλαση, λεπτό τρίχωμα και ξανθοκόκκινο χρωματισμό, με υπόλευκο χρώμα στην κοιλιά. Κοινά χαρακτηριστικά και για τους δύο τύπους είναι ο ύβος (καμπούρα), η σχετικά μεγάλη λαμυρίδα, η μαύρη τούφα στην άκρη της ουράς και ο λευκόγκριζος δακτύλιος ο οποίος περιβάλλει τα μαύρα χείλη και τα ρουθούνια του ζώου. Στο κάτω μέρος των άκρων και στη βάση των νυχιών που διαφαίνεται ο δακτύλιος μαύρου χρωματισμού διαγράφεται ανοιχτόχρωμος άσπρος/ κιτρινωπός χρωματισμός τριχώματος. Στοιχεία Απογραφής 2022 Με την αξιολόγηση των στοιχείων της απογραφής του 2022, διαπιστώθηκε ότι στην Κύπρο εκτρέφονται σε 78 μονάδες, οργανωμένες ή υπό οικόσιτη μορφή, 1202 ζώα. Από αυτά, τα 629 είναι αγελάδες, ενώ τα υπόλοιπα 573 είναι μοσχάρια, ταύροι και μοσχίδες. Σύμφωνα με τα δεδομένα, έχει παρατηρηθεί ελάχιστη μείωση της τάξης του -3,38% στον συνολικό αριθμό ζώων και αύξηση της τάξης του 1,62% στον αριθμό των αγελάδων, σε σύγκριση με την απογραφή του 2020. Ο αριθμός βοοειδών και αγελάδων από το 2008 αποτυπώνεται στον πίνακα 2. Έτος Αριθμός Αριθμός ταύρων, απογραφής αγελάδων μοσχαριών και μοσχίδων 2022 629 573 2020 619 625 2018 622 702 2016 650 734 2014 626 771 2012 489 613 2010 383 424 2008 313 433 Πίνακας 2: Διακύμανση πληθυσμού βοοειδών ντόπιας φυλής ανά κατηγορία ζώου, με βάση τις απογραφές των τελευταίων ετών. Συνοπτική Επισκόπηση Ντόπιας Φυλής Βοοειδών 2022 Γεωργία Γενναδίου Επιθεωρητής Γεωργίας 1ης Τάξης Τμήμα Γεωργίας Πίνακας 1: Διακύμανση πληθυσμού Βοοειδών ντόπιας φυλής, με βάση τις επίσημες απογραφές. Το 1975 έγινε η τελευταία επίσημη απογραφή. Νέες απογραφές έγιναν το 2008, 2010, 2012, 2014, 2016, 2018, 2020 και 2022.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==