22 AΓΡΟΤΗΣ 2024 / TEΥΧΟΣ 491 ΓΕΩΡΓIΑ Από αγρονομικό ενδιαφέρον η γνώση της εξάτμισης (E) είναι απαραίτητη για τον υπολογισμό των αναγκών μιας καλλιέργειας σε νερό. Η ημερήσια εξάτμιση του νερού (mm) πολλαπλασιάζεται με έναν συντελεστή διόρθωσης του εξατμισίμετρου (Κpan, αδιάστατο) για τον υπολογισμό της εξατμισοδιαπνοής αναφοράς (ΕΤΟ=ΚP*E). Ο συντελεστής διόρθωσης (0,35-0,85) επηρεάζεται σε συνάρτηση με την ταχύτητα του ανέμου, τη μέση σχετική υγρασία, την παρουσία προστατευτικού πλέγματος, το είδους και την έκταση της επιφάνειας που περιβάλλει το εξατμισίμετρο. Στην Κύπρο, ο συντελεστής διόρθωσης του εξατμισίμετρου έχει βρεθεί να κυμαίνεται μεταξύ 0,75-0,85, βάσει πειραματικών εργασιών του Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών. Για τον υπολογισμό των αναγκών σε νερό μίας καλλιέργειας (ΕΤC), σε ημερήσια ή σε εβδομαδιαία βάση, γίνεται ο πολλαπλασιασμός της τιμής του ΕΤΟ με τον φυτικό συντελεστή (KC) της καλλιέργειας (ΕΤC=ΚC*ETO, mm/d). Παρά την απλότητα του οργάνου, το εξατμισίμετρο τύπου λεκάνης είναι ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο, το οποίο χρησιμοποιείται κατά κόρον σε διάφορες χώρες. Τοπικά υπάρχει ένα σύμπλεγμα από εξατμισίμετρα του Τμήματος Μετεωρολογίας για την καταγραφή της εξάτμισης σε διάφορες περιοχές. Παρόλα αυτά η λήψη των παρατηρήσεων από τα εξατμισίμετρα του Τμήματος Μετεωρολογίας απαιτεί την επί καθημερινή βάση επίσκεψη από εκπαιδευμένο προσωπικό για την καταγραφή του νερού που εξατμίζεται και την πλήρωση του δοχείου με νερό. Περιγραφή του αυτόνομου και αυτόματου εξατμισίμετρου Class A pan Στο πλαίσιο επίδειξης των δυνατοτήτων της γεωργίας ακριβείας και των ευφυών αυτοματισμών στην άρδευση, έχει εγκατασταθεί και συνδεθεί με τον τηλεμετρικό αγρο-μετεωρολογικό σταθμό του Τομέα Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών του Τμήματος Γεωργίας, στην Αθαλάσσα, το πρώτο αυτόνομο και αυτόματο εξατμισίμετρο τύπου λεκάνης Class A pan (Εικόνα 3). Η λεκάνη έχει κατασκευαστεί τοπικά, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας. Εντός της λεκάνης έχει τοποθετηθεί πιεζομετρικός αισθητήρας υψηλής ακριβείας, τοποθετημένος μέσα σε δίοδο για καταγραφή της πίεσης (μιλιμπάρ, mbar) της αδιατάρακτης υδάτινης στήλης νερού. Παράλληλα, έχει τοποθετηθεί και ρυθμιστεί (στο άνω και κάτω όριο της επιθυμητής στάθμης νερού) αυτόματη μαγνητική βαλβίδα για πλήρωση του νερού εξάτμισης. Εικόνα 3: Τοποθέτηση εξατμισίμετρου τύπου λεκάνης (αριστερά), πιεζοστατικός αισθητήρας τοποθετημένος εντός διόδου (κέντρο), μαγνητική βαλβίδα πλήρωσης νερού (δεξιά). Το σύστημα έχει συνδεθεί με το λογισμικό το αυτόνομου τηλεμετρικού σταθμού για καταγραφή, αποθήκευση και παρακολούθηση των δεδομένων μέσω διαδικτύου. Η εξάτμιση του νερού καταγράφεται ανά τρία (3) λεπτά καθ’ όλο το 24ωρο. Το Γράφημα 1 παρουσιάζει δεδομένα καταγραφής της ημερήσιας εξάτμισης από το εξατμισίμετρο τύπου λεκάνης Class A pan και των δεδομένων εξατμισοδιαπνοής αναφοράς από τον αυτόματο κλιματικό σταθμό, για μία περίοδο 30 ημερών. Γράφημα 1: Ημερήσια εξάτμιση (mm), ως έχει καταγραφεί από το εξατμισίμετρο τύπου λεκάνης και εξατμισοδιαπνοής αναφοράς. Με βάση τα προκαταρκτικά δεδομένα καταγραφής, φαίνεται ότι το αυτόματο εξατμισίμετρο τύπου λεκάνης θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σε γεωργικές εφαρμογές για τον απομακρυσμένο έλεγχο της εξάτμισης και κατ’ επέκταση της εκτίμησης των υδατικών αναγκών των καλλιεργειών σε πραγματικό χρόνο. Με βάση τον αυτοματισμό που έχει εγκατασταθεί, μειώνεται παράλληλα και ο χρόνος παρακολούθησης του οργάνου σε καθημερινή βάση από εξειδικευμένο προσωπικό που απαιτεί το συμβατικό εξατμισίμετρο. Εικόνα 2: Εξατμισιμέτρο τύπου λεκάνης τοποθετημένο σε σταθμό καταγραφής εξάτμισης του Τμήματος Μετεωρολογίας.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==