11 AΓΡΟΤΗΣ 2024 / TEΥΧΟΣ 490 ΓΕΩΡΓIΑ Με τον όρο κλιμάκωση παραγωγής στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις γίνεται αναφορά στη μεθοδολογία καλλιέργειας που σκοπό έχει την παραγωγή προϊόντων από τη γεωργική εκμετάλλευση σε διαφορετικούς χρόνους, ώστε να επεκταθεί η περίοδος διάθεσης προϊόντων στην αγορά και εν τέλει να επιτευχθεί η μεγιστοποίηση του γεωργικού εισοδήματος και η επικερδής λειτουργία των εκμεταλλεύσεων. Κλιμάκωση της διάθεσης της παραγωγής στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις Κωνσταντίνος Γαλάνης Λειτουργός Γεωργίας Τμήμα Γεωργίας Η κλιμάκωση της διάθεσης της παραγωγής στη γεωργική εκμετάλλευση δύναται να δώσει αρκετά πλεονεκτήματα στον παραγωγό. Η συνεχής παραγωγή γεωργικών προϊόντων εξασφαλίζει συνεχόμενη ροή εισοδήματος προς τη γεωργική εκμετάλλευση και συντήρηση της οικονομικής ρευστότητάς της. Το γεγονός αυτό καθιστά την εκμετάλλευση πιο ευέλικτη Είναι σε αυτή την περίπτωση σημαντική η σωστή χρήση ριζοβίων και η εφαρμογή μειωμένων εισροών αζώτου από κοπριά όταν γίνεται η εγκατάσταση του αζωτοδεσμευτικού. Όταν ο παραγωγός εγκαθιστά την καλλιέργεια χλωρής λίπανσης, πρέπει να μην δώσει άζωτο, να αφήσει το φυτό να μεγαλώσει με το διαθέσιμο στο περιβάλλον άζωτο, για να δώσει τη δυνατότητα στα ριζόβια να αναπτυχθούν. Υπερλίπανση αζώτου αποτρέπει την εμφάνιση ριζοβίων, με αποτέλεσμα να μην γίνει τελικά βιολογική αζωτοδέσμευση. Ουσιαστικά, το φυτό «τεμπελιάζει» και δεν παράγει φυμάτια όταν του παρέχεται άζωτο. Το λάθος από τους παραγωγούς είναι ότι λιπαίνουν υπερβολικά τις καλλιέργειες χλωρής λίπανσης, έχοντας την εντύπωση ότι έτσι θα έχουν μεγάλα, εύρωστα φυτά. Αυτό που συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα, είναι ότι η ανάπτυξη οφείλεται στο άζωτο το οποίο ήδη έχουν τροφοδοτήσει και όχι σε αυτό που η καλλιέργεια δυνητικά μπορεί να δεσμεύσει από την ατμόσφαιρα. Η καλλιέργεια χλωρής λίπανσης θέλει ουσιαστικά κάποια βασική λίπανση και μετά το φυτό αρχίζει να αζωτοδεσμεύει. Πρακτικά, ο παραγωγός αφήνει το αζωτοδεσμευτικό φυτό να εξελιχθεί, παρακολουθώντας αν αναπτύσσεται ικανοποιητικά ή όχι. Αν χρειαστεί, προσθέτει μικρές ποσότητες αζώτου. Ξεριζώνοντας ορισμένα φυτά της καλλιέργειας χλωρής λίπανσης μπορεί να διαπιστώσει αν υπάρχει εγκατάσταση ριζοβίων, από τον αριθμό και τον όγκο των φυματίων. Αν τα φυμάτια είναι μεγάλα και σχίζοντάς τα εσωτερικά έχουν κόκκινο χρώμα, αυτό σημαίνει ότι είναι ενεργά, όντως δεσμεύουν το άζωτο και το μετατρέπουν από ανόργανη μορφή σε οργανική, η οποία εν τέλει με την αποδόμηση μπορεί να προσφέρει νιτρικά στην κύρια καλλιέργεια. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται όταν εγκαθίσταται καλλιέργεια αζωτοδεσμευτικού ψυχανθούς σε ένα χωράφι που δεν έχει ξανακαλλιεργηθεί. Εκεί υπάρχει περίπτωση να μην γίνει βιολογική αζωτοδέσμευση από ψυχανθές εάν στο έδαφος δεν υπάρχει το κατάλληλο ριζόβιο. Οπότε, όταν πρώτη φορά καλλιεργείται σε ένα αγροτεμάχιο ένα ψυχανθές, αυτό πρέπει να έχει συνοδεία και το αντίστοιχο ριζόβιο. Η εγκατάσταση ριζοβίου γίνεται εύκολα είτε με ριζοπότισμα είτε με εμβάπτιση σπόρου. Πειραματικές εργασίες του εργαστηρίου μας έχουν δείξει μείωση στις ανάγκες σε λίπανση, ειδικά αζώτου, με την εφαρμογή χλωρής λίπανσης σε βιολογική καλλιέργεια. Έχουμε λάβει αποτελέσματα σε παραγωγούς μέχρι 15 τόνους ανά στρέμμα, πολύ μεγάλη απόδοση σε βιολογική καλλιέργεια. Το κόστος παραγωγής με αυτόν τον τρόπο επίσης μειώνεται σημαντικά, καθώς εφαρμογή χλωρής λίπανσης στοιχίζει λιγότερο σε σχέση με τη χρήση κοπριάς. Η χλωρή λίπανση μπορεί επίσης να εφαρμοστεί υπό τη μορφή σκευασμάτων (πέλετς). Έχει γίνει πειραματική εργασία στο εργαστήριό μας, στο πλαίσιο διδακτορικού, δοκιμάζοντας διαφορετικές συγκεντρώσεις σε πέλετς. Το μειονέκτημα που παρουσιάζουν είναι το μικρότερο ποσοστό αποδόμησης ξηράς ουσίας. Η χλωρή λίπανση αποτελεί καλύτερη επιλογή, γιατί προσφέρει σημαντικές ποσότητες αζώτου στο έδαφος και στην κύρια καλλιέργεια, με την προϋπόθεση ότι επιδεικνύεται ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην μεταφερθούν φυτοπαθογόνα. Σε αυτόν τον τομέα η ηλιοαπολύμανση είναι αποτελεσματική. Επιπλέον, με την ηλιοαπολύμανση αλλάζει ο λόγος άνθρακα προς άζωτο στο έδαφος, παράμετρος που έχει ως αποτέλεσμα καλύτερη ανοργανοποίηση αζώτου. Αυτό συμβαίνει γιατί όσο περισσότερη οργανική ουσία υπάρχει στο έδαφος παρουσιάζεται ένα άλλο πρόβλημα, καθώς αυτή δεσμεύει το άζωτο και αποτρέπει τη διαλυτοποίηση των νιτρικών. Επομένως, αυτό που έχει σημασία είναι η ισορροπία στο έδαφος. Υπερβολική ποσότητα οργανικής ουσίας δεν σημαίνει ότι θα έχει ο παραγωγός καλύτερα αποτελέσματα. Ενδεχομένως οι παραγωγοί να μην γνωρίζουν ότι μπορούν να πάρουν τόσο πολύ άζωτο από τη χλωρή λίπανση. Συμπερασματικά, στις βιολογικές καλλιέργειες η γονιμότητα και η βιολογική δραστικότητα του εδάφους διατηρούνται και βελτιώνονται στην περίπτωση θερμοκηπίων ή πολυετών καλλιεργειών με χρήση βραχυπρόθεσμων καλλιεργειών χλωρής λίπανσης και ψυχανθών, καθώς και με τη χρήση ποικιλίας καλλιεργούμενων ειδών και εφαρμογή αμιψεισποράς. Αυτά, συνδυαστικά με διασπορά κόπρου ζώων ή οργανικών υλών, αμφοτέρων κατά προτίμηση λιπασματοποιημένων, από βιολογική παραγωγή, ανάλογα με τη συγκέντρωση των νιτρικών στο έδαφος, μπορούν να αποτελέσουν ένα σχήμα λίπανσης που να καλύπτει τις ανάγκες της βιολογικής καλλιέργειας με ικανοποιητικό τρόπο.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==