26 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 1 / T E Υ Χ Ο Σ 4 8 3 ΓΕΩΡΓIΑ Τα συμπτώματα της ασθένειας μπορεί να εμφανιστούν 1-2 χρόνια μετά την πραγματοποίηση των μολύνσεων, κυρίως σε ώριμους αμπελώνες (>8-14 ετών). Εντούτοις, συμπτώματα, ακόμα και νεκρώσεις πρέμνων, έχουν καταγραφεί σε νεότερα αμπέλια (3-5 ετών). Μελανή νέκρωση των βραχιόνων ή ευτυπίωση: Οι οφθαλμοί των προσβεβλημένων κεφαλών νεκρώνονται ή δίνουν ασθενική βλάστηση με μικρά και χλωρωτικά φύλλα. Ο ακριβής προσδιορισμός της ασθένειας απαιτεί την απομόνωση του παθογόνου. Φώμοψη Παρά το γεγονός ότι η ασθένεια εμφανίζεται όπου καλλιεργείται η άμπελος, οι προσβολές είναι πιο έντονες σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από υγρό, εύκρατο κλίμα κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Ο υπεύθυνος φυτοπαθογόνος μύκητας (Diaporthe ampelina) μπορεί να μολύνει όλα τα πράσινα μέρη της αμπέλου την περίοδο της άνοιξης. Κοντά στη βάση των νεαρών βλαστών εμφανίζονται μικρές, καστανόμαυρες νεκρωτικές κηλίδες που μπορεί να συνενωθούν περιβάλλοντας τον βλαστό. Ανάλογα με το ποσοστό προσβολής οι βλαστοί αποκτούν χλωρωτική εμφάνιση, εξασθενούν, και είναι δυνατόν να ξεραθούν. Χαρακτηριστικό, επίσης, σύμπτωμα είναι ο λευκός αποχρωματισμός των ξυλοποιημένων κληματίδων που φέρουν μικρά στίγματα μαύρου χρώματος (καρποφορίες του μύκητα). Επί των νεαρών φύλλων η προσβολή εμφανίζεται με τη μορφή μικρών, χλωρωτικών, κηλίδων διαμέτρου 2 mm, οι οποίες καταλήγουν σε παραμόρφωση και νέκρωση καθιστώντας τα μη λειτουργικά. Έχουν παρατηρηθεί, επίσης, προσβολές και των ραγών οι οποίες ξηραίνονται και αποσπώνται από το τσαμπί. Η ασθένεια μπορεί να προσβάλλει, επίσης, το ξύλο του πρέμνου, κυρίως στις περιοχές κλαδέματος, προκαλώντας συμπτώματα αντίστοιχα αυτών της Μελανής νέκρωσης των βραχιόνων, όπως έλκη και μειωμένα ποσοστά έκπτυξης των οφθαλμών. Σύνδρομο της παρακμής των νεαρών αμπελώνων Τόσο η ασθένεια Petri (Phaeomoniella chlamydospora και μύκητες του γένους Phaeoacremonium) όσο και η Μελανή νέκρωση της βάσης (μύκητες των γενών Dactylionectria, Ilyonectria κ.ά.) είναι υπεύθυνες για το σύνδρομο της παρακμής των νεαρών αμπελώνων (≤ 6 ετών). Πρόκειται για εδαφομεταφερόμενες ασθένειες που συνδέονται με προσβολές του πολλαπλασιαστικού υλικού, είτε κατά τη διαδικασία παραγωγής έρριζων μοσχευμάτων στο φυτώριο είτε στον αμπελώνα με μολύνσεις των κληματίδων (άρριζα μοσχεύματα) από εδαφικό μόλυσμα. Τα συμπτώματα των δύο ασθενειών είναι δυσδιάκριτα στον αγρό και αναγνωρίζονται από μια συνολική μείωση του σθένους του φυτού που χαρακτηρίζεται από καθυστερημένη έκπτυξη των οφθαλμών, χλωρωτικά φύλλα με νεκρωτικά περιθώρια, γενικά μειωμένη ανάπτυξη και μαρασμό που μπορεί να οδηγήσει στην ξαφνική κατάρρευση των νεαρών φυτών. Τομές νεαρών φυτών που έχουν προσβληθεί από την ασθένεια Petri εμφανίζουν τυπικό μαύρο αποχρωματισμό των αγγείων του ξύλου ως αποτέλεσμα κόμμεων και φαινολικών ενώσεων που σχηματίζονται από το φυτό ως αντίδραση στον αποικισμό του από τον μύκητα. Αντίστοιχα, χαρακτηριστικά εσωτερικά συμπτώματα της Μελανής νέκρωσης της βάσης είναι η παρουσία βυθισμένων, νεκρωτικών περιοχών στην περιοχή της ρίζας, ερυθροκάστανοι μεταχρωματισμοί στη βάση του κορμού και μείωση του ριζικού συστήματος. Συμπτώματα «ασθενειών του ξύλου της αμπέλου». Α. Μελανή νέκρωση των βραχιόνων ή Ευτυπίωση: Καστανός μεταχρωματισμός του ξύλου σε σχήμα σφήνας. Β. Ίσκα: Μεσονεύριοι μεταχρωματισμοί και ξηράνσεις των φύλλων σε ερυθρή ποικιλία. Γ. Ίσκα: Μαύρες κηλιδώσεις και κίτρινη αλλοίωση του ξύλου. Δ. Ασθένεια Petri: Καστανοί μεταχρωματισμοί υπό μορφή στιγμάτων στη βάση του φυτού. Αντί επιλόγου Σκοπός του άρθρου είναι η ανάδειξη του σημαντικού προβλήματος των ασθενειών του ξύλου που πλήττει την αμπελοκαλλιέργεια παγκοσμίως και η ενημέρωση των εμπλεκόμενων φορέων της χώρας. Σε επόμενο άρθρο θα αναφερθούν οι δυνατότητες διαχείρισης του προβλήματος.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==