12 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 1 / T E Υ Χ Ο Σ 4 8 3 ΓΕΩΡΓIΑ Νηματώδεις στελέχους και βολβών Τα σημαντικότερα είδη νηματωδών που προσβάλλουν τα κρεμμύδια προκαλώντας σοβαρές ζημιές είναι τα Ditylenchus dipsaci και Meloidogyne spp. Τα τέλεια άτομα και οι νύμφες των νηματωδών έχουν νηματόμορφο σχήμα και μήκος 0,6-1,5 mm. Μπορεί να προσβάλλουν βολβούς, φύλλα και στελέχη. Τα συμπτώματα επί κρεμμυδιού, σκόρδου και ενίοτε πράσου είναι νανισμός των φυτών, κάμψη των φύλλων μέχρι το χώμα, εξογκώματα και επιμήκη σκίσματα των φύλλων. Επίσης, τα φύλλα εμφανίζονται μικρότερα, παχύτερα, με κιτρινοκαστανές αποχρώσεις και με εξογκώματα στα στελέχη. Τα μολυσμένα μικρά φυτά συστρέφονται και νεκρώνονται αν η προσβολή είναι σοβαρή. Με την πάροδο των ημερών τα φύλλα θρυμματίζονται, οι βολβοί μαλακώνουν στον λαιμό και το μαλάκωμα προχωρεί προς τα κάτω. Τελικά οι βολβοί ξηραίνονται, ζαρώνουν, χάνουν βάρος και σαπίζουν με ιδιάζουσα άσχημη μυρωδιά. Το σάπισμα των κρεμμυδιών αρχίζει από τη βάση των βολβών και συχνά παρουσιάζονται δευτερογενείς προσβολές από βακτήρια, μύκητες, ακάρεα, σκώληκες ή σαπροφάγους νηματώδεις. Για την καταπολέμηση συνιστάται τετραετής αμειψισπορά με φυτά μη ξενιστές και ηλιακή ή χημική απολύμανση του εδάφους. Ο νηματώδης του στελέχους και των βολβών των κρεμμυδιών Ditylenchus dipsaci Ο φυτοπαρασιτικός νηματώδης καραντίνας Ditylenchus dipsaci συνήθως αναφέρεται ως νηματώδης του στελέχους και των βολβών. Ανήκει στην κατηγορία των ενδοπαρασιτικών νηματωδών που μεταναστεύουν εντός των φυτικών ιστών και μπορεί να προσβάλλει φύλλα, στελέχη, βολβούς. Τα φυτά γίνονται χλωρωτικά, σταματά η ανάπτυξή τους, και παρατηρούνται παραμορφώσεις και σκασίματα στο κάτω μέρος του βολβού. Μπορεί να μεταφερθεί με κάθε προσβεβλημένο φυτικό τμήμα, με το νερό της άρδευσης, με το χώμα και με τη χρήση γεωργικών μηχανημάτων και εργαλείων. Προσβάλλει πολλά είδη φυτών, μεταξύ των οποίων είναι το σκόρδο, το κρεμμύδι, ο αραβόσιτος, η βρόμη, η μηδική, οι πατάτες, το τριφύλλι, η φράουλα, ο καπνός, το καρότο, η τουλίπα, ο νάρκισσος κ.λπ. Νηματώδεις ριζών Τα είδη του γένους Meloidοgyne spp είναι ενδοπαράσιτα υπόγειων φυτικών μερών και έχουν ένα πάρα πολύ μεγάλο εύρος φυτών ξενιστών. Αντιμετώπιση Πραγματοποιείται μέσω προληπτικών και καλλιεργητικών μέτρων που στοχεύουν στον περιορισμό της εξάπλωσης των νηματωδών από έναν μολυσμένο αγρό σε άλλο μη μολυσμένο. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί σε καλλιέργεια κρεμμυδιού η παρουσία νηματωδών που προκαλούν οικονομική ζημιά, τότε συστήνεται η χημική καταπολέμηση. Τα προληπτικά μέτρα για την αποφυγή της προσβολής της καλλιέργειας από τους νηματώδεις περιλαμβάνουν το σχολαστικό πλύσιμο των καλλιεργητικών εργαλείων και υποδημάτων εργασίας με νερό και σαπούνι ή υδατικό διάλυμα χλωρίνης 2%, για την αποφυγή μεταφοράς μολυσματικού πληθυσμού σε καθαρά σημεία του αγρού. Επιπλέον, πρέπει να επιδεικνύεται ιδιαίτερη προσοχή κατά την πλύση των παραπάνωώστε να μην υπάρχει απορροή του νερού σε άλλα σημεία του αγρού που δεν έχουν μολυνθεί. Εξαιρετικής σημασίας είναι εξάλλου η χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού και καθαρών υποστρωμάτων, ενώ, τέλος, εκ των ων ουκ άνευ είναι και η αποφυγή μεταφοράς εδάφους από μολυσμένα σημεία του αγρού σε αμόλυντα. Τα καλλιεργητικά μέτρα περιλαμβάνουν την εκρίζωση και καταστροφή των προσβεβλημένων φυτών-ριζών και ζιζανίων και την εφαρμογή αγρανάπαυσης, που συνδυάζεται με 1-2 οργώματα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Με τα καλοκαιρινά οργώματα εκτίθενται οι προσβεβλημένες ρίζες στην ηλιακή ακτινοβολία και μειώνεται σημαντικά ο πληθυσμός των νηματωδών. Επωφελής είναι, επίσης, η αμειψισπορά ανά 2-6 έτη με σιτηρά, καθώς και η φύτευση πρώιμων ποικιλιών. Το τελευταίο επιτρέπει στην καλλιέργεια του κρεμμυδιού να αναπτύξει ισχυρό ριζικό σύστημα, προτού αρχίσει η δραστηριοποίηση των νηματωδών. Φύτευση στις γραμμές, φυτώνπουδρουν τοξικάκατά των νηματωδών όπως ο κατηφές και τα αγρωστώδη (σιτάρι, κριθάρι, βρόμη, σόργο, triticale) έχει φανεί ότι περιορίζει την προσβολή καθώς τα φυτά αυτά περιέχουν ουσίες που είναι τοξικές για τους νηματώδεις. Τέλος, η κατάκλυση Μέρος Β: Οι βασικοί εχθροί των κρεμμυδιών Συνεχίζοντας από το προηγούμενο τεύχος την αναφορά στα κύρια φυτοπαθολογικά και εντομολογικά προβλήματα που εμφανίζονται στην καλλιέργεια του κρεμμυδιού, στο παρόν δεύτερο μέρος του άρθρου γίνεται αναφορά σε βασικούς εχθρούς της καλλιέργειας του κρεμμυδιού. Εχθροί και ασθένειες στην καλλιέργεια του κρεμμυδιού Γεωργία Αντωνίου και Μάρκος Μάρκου Λειτουργοί Γεωργίας Τμήμα Γεωργίας
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==