Αρμάνδος Τζιοζεφέν 1931-2011

70 δάσκαλοι. Εκεί δόθηκε η πρώτη ευκαιρία στον Αρμάνδο να εκθέσει έργα του 8 . Η έκθεση παρουσιάστηκε για δεύτερη φορά τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς (1950) στο Παγκύπριον Γυμνάσιον, όπως αναφέρει ο Α. Διαμαντής, 9 και το 1984 τα έργα εξετέθησαν εκ νέου στην Πύλη Αμμο- χώστου. Από την έκθεση αυτή, ανευρέθηκαν τέσσερα πρωτόλεια σχέδια στα αρχεία του Παγκυπρίου Γυμνασίου, που αφηγούνται με εύσχημο τρόπο την Ιστορία του Νασρεντίν Χότζα (5, 6). Η πολύ καλά δομημένη σύνθεση, η χρωματική απόδοση αλλά και η ελευθερία έκφρασης, ει- δικότερα στις γραμμές που δεν είναι τόσο πειθαρχημένες, αποπνέουν έναν αέρα ελευθερίας. Ωστόσο, η ενασχόληση του Τζιοζεφέν με τη ζωγραφική περιορίστηκε τα επόμενα χρόνια (1951 – 1958). Θα μπορούσε να λάβει κανείς υπόψη τις συνθήκες που επικρατούσαν εκείνη την περίοδο, τις επαγγελματικές και οικογενειακές του υποχρεώσεις ή την ενασχόλησή του με τη μουσική, την οποία θεωρούσε ως προτεραιότητα, καθώς και τον αερομοντελισμό. 10 Παρόλα αυτά, η αγάπη και το ενδιαφέρον του για τη ζωγραφική δεν θα τον κρατήσουν μακριά. Σε δημοσίευμα της εφημερίδας Ελευθεροτυπία αναφέρει: «Ποτέ δεν φαντάστηκα έναν Αρμάνδο που να μην ζωγραφίζει ή να μην παίζει μουσική» 11 . Ενώ σε ένα άλλο δημοσίευμα της εφημερίδας Αλήθεια 12 δήλωσε ότι άρχισε από το 1958 να ζωγραφίζει πιο συστηματικά, έργαφανταστικού ρεαλισμού. Ακολούθησαν τα πορτρέτα και, στη συνέχεια, επικεντρώθηκε στα τοπία χάρη στην ενθάρρυνση των καλλιτεχνών Γιάννη Καράσαββα και Λώνια Ευθυβούλου. Ηφιλία αυτή θα τον φέρει πιο κοντά στην κυπριακή φύση, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, «...γνωρίστηκα πρώτα με τον ζωγράφο Λώνια Ευθυβούλου, που ζωγράφιζε κυπριακάτοπία. Βγαίναμεστηνύπαιθροκαι ζωγραφίζαμεμαζί. Αυτή η συνάφεια με εμύησε στο κυπριακό χρώμα. Παράλληλα γνωρίστηκα με τον κατ’ εξοχήν ζωγράφο της Κερύνειας, τον Γιαννάκη Καράσαββα, που ζωγράφιζε σχεδόν αποκλειστικά Κερύνεια. Από τη γνωριμία αυτή έμαθα να ζωγραφίζω την όμορφη Κερύνεια. Αυτοί οι δύο ζωγράφοι έγιναν αφορμή γνωριμίας της υπαίθρου κι εγκατέλειψα κάθε άλλη μορφή ζωγραφικής. Στους πίνακές μου έβαζα το έντονο κυπριακό φως, έκανα την καθαρή κυπριακή θάλασσα, έπαιζα με το λυρισμό της κυπριακής υπαίθρου…». 13 Το 1963, και αφού πέρασαν πέντε χρόνια από το καλλιτεχνικό του ξεκίνημα, η πορεία του θα πληγεί από την απώλεια των πινάκων που εγκλωβίστηκαν στο σπίτι του, στον τουρκικό τομέα της Λευκωσίας. Το πλήγμα αυτό, το 8. Ό.π. 4. 9. Πολιτιστική, Μηνιαία Επιθεώρηση Τέχνης, «Αφιέρωμα στην Κύπρο», αρ.14-15, Αθήνα 1985, σ. 92. 10. Βλ. Σύντομο βιογραφικό σημείωμα. 11. Βλάχου Α., «Ποτέ δεν φαντάστηκα ένα Αρμάνδο που να μη ζωγραφίζει ή να μην παίζει μουσι- κή», εφημερίδα Ελευθεροτυπία , 15.12.1986. 12. Εφημερίδα Αλήθεια, «Έκθεση ζωγραφικής Αρμάνδου Τζιοζεφέν», 14.12.1986 (Βλ. Δημοσιεύ- ματα στον ημερήσιο τύπο), σ. 172. 13. Χρίστη Δ., «Στιγμές με το ζωγράφο Αρμάνδο Τζιοζεφέν», εφημερίδα ΟΦιλελεύθερος , 16.12.1986. 14. Ό.π. 13. 6 Γ. Βαρβέρης/Αρμάνδος Ιωσεφέν, τάξις Δ', τμήμα Αρρένων, ετών 15 «Η γνωστή Ιστορία του Νασρεντίν Χότζα με τον Φούρνο» Σχολική χρονιά 1948 -1949, Αρχεία Παγκυπρίου Γυμνασίου 5 Έργο του Αρμάνδου Τζιοζεφέν