Εθνική Φρουρά & Ιστορία, τεύχος 43ο

Έτσι, μεταξύ 1962-63 ξεκίνησε η προετοιμασία παραστρατιωτικών σχηματισμών που θα λειτουργούσαν ως αμυντική εφεδρεία σε περίπτωση τουρκοκυπριακής απόσχισης και τουρκικής εισβολής. Η «Εθνική Οργάνωση Κύπρου» , πιο γνωστή ως «Ακρίτας» , υπό την σκιώδη ηγεσία του ΥΠΕΣ Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, ήταν η μεγαλύτερη εκ των εθελοντικών «ομάδων» . Δημιουργήθηκαν επίσης μικρότερες ομάδες, όπως οι «λόχοι Λυσσαρίδη» και «ομάδες Σαμψών» καθώς και διάφορες «γριβικές ομάδες» . Στην Οργάνωση εντάχθηκαν πολλά στελέχη του Κυπριακού Στρατού και της Αστυνομίας και πρώην τομεάρχες και αγωνιστές της ΕΟΚΑ. Το Αρχηγείο της «Οργάνωσης» στεγαζόταν αρχικά σε σπίτι που διέμεναν οι ηγέτες του στην περιοχή Μετοχίου και τον Δεκέμβριο του 1963 μεταφέρθηκε σε γραφεία πίσω από το Προεδρικό Μέγαρο. Τον Φεβρουάριο του 1964, με τη βοήθεια Ελλαδιτών αξιωματικών, συγκροτήθηκε το «Γενικό Επιτελείο» στην πρώην Παιδαγωγική Ακαδημία. Ήταν η πρώτη φάση εξέλιξης από την «Οργάνωση» στην «Εθελοντική Εθνοφρουρά» . Ως Επιτελάρχης, ο βουλευτής Νίκος Κόσης, πρότεινε την εγκατάσταση σε δύο γραφεία του Αρχηγείου Αστυνομίας. Με αυτό τον τρόπο, σύμφωνα με τον ίδιο, μπόρεσαν οι εθελοντές να μπουν κάτω από κρατική ομπρέλλα, να επιβληθεί πειθαρχία και να ελεγχθούν ακρότητες που προέκυπταν μέσα από τη χαώδη κατάσταση που δημιουργήθηκε. Στην επιστολή του προς τον Πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου την 1 η Μαρτίου 1964 ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος έγραφε: «Δεν αποκρύπτω ότι η Οργάνωσις μας παρουσιάζει αδύνατα σημεία και υπήρξαν περιπτώσεις απειθαρχίας ή πρωτοβουλιών επιζημίων… Διά τον αποτελεσματικώτερον έλεγχον και την επιβολήν πειθαρχίας, απεφασίσαμεν την αύξησιν της επικουρικής Αστυνομίας, εντός της δυνάμεως της οποίας θα ενταχθούν όλα τα μέλη της Οργανώσεως» . Τον Φεβρουάριο, ο Αρχηγός του Κυπριακού Στρατού Στρατηγός Μενέλαος Παντελίδης ανήγγειλε τη δημιουργία «Ιεράς Φάλαγγας Παλαιών Πολεμιστών» του Β’ Π.Π., που θα στήριζε -αν χρειαζόνταν- τις υπόλοιπες νόμιμες δυνάμεις του κράτους. Η «Βασική Διαταγή Υπ’ Αριθμό “1”», που εκδόθηκε στον χώρο του Αρχηγείου την 1 η Μαρτίου 1964, καθόριζε την ενεργοποίηση «Συστήματος Εθνικής Φρουράς ως Επικουρικού των Σωμάτων Ασφαλείας Νομίμου Κρατικού Οργάνου Αμύνης, με αυτότελή Διοίκησιν, Οργάνωσιν και Διάταξιν» . Κορυφαία φωτογραφική στιγμή της εξέλιξης της Εθνοφρουράς ήταν η κοινή εκπαίδευση τον Μάρτιο στη Μάντρα του Καμπιού, κοντά στο μοναστήρι του Μαχαιρά, παραστρατιωτικών εθελοντών της Οργάνωσης, των ομάδων Λυσσαρίδη και Σαμψών και στελεχών του Κυπριακού Στρατού, της κυπριακής ΚΥΠ και της ΕΛΔΥΚ. Στον εορτασμό της 1 ης Απριλίου 1964 παρέλασαν ως «Δυνάμεις Ασφαλείας του Κράτους» , μαζί με την Πυροσβεστική, «η Φιλαρμονική της Αστυνομίας, το Λάβαρον της ΕΟΚΑ, Αντάρται της ΕΟΚΑ εν στολή, Αστυνομία εν στολή, Τάγμα αστυνομικών, Κυπριακός στρατός και Τμήματα Εθνικής Φρουράς» . Εθελοντές ορκίζονται «μέσα σε ατμόσφαιρα πατριωτικής έξαρσης», ορκίζονται στην Εθνοφρουρά, στους κατά τόπους Αστυνομικούς Σταθμούς και Σταθμούς 116 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 43 Ο ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2019