Δέντρο της χρονιάς - Tree of the year 2018

Η Στερατζιά ( Styrax officinalis ) ανήκει στην οικογένεια Στυρακίδες ( Styracaceae ). Η οικογένεια περιλαμβάνει 11 γένη και 180 είδη που έχουν εξάπλωση κυρίως στην ανατολική Ασία και στην Αμερική. Περιλαμβάνει φυτά ρητινοφόρα, αρωματικά, φαρμακευτικά και κοσμητικά. Στην Κύπρο και τη Μεσόγειο αντιπροσωπεύεται με ένα μόνο είδος, το Styrax officinalis . Περιγραφή Φυλλοβόλος θάμνος ή μικρό δέντρο, ύψους 2-6 m, με ανοικτή κόμη και τεφροκαστανό φλοιό. Φύλλα κατ’ εναλλαγή απλά, πλατειά ωοειδή έως υποκυκλικά, 3-5 x 2-5 cm λειόχειλα, ανοιχτοπράσινα ή ωχροπράσινα, ελαφρά τριχωτά στην πάνω επιφάνεια με μίσχο 2-7mm. Άνθη σε επάκριους βότρεις, ανά 2-7, λευκά, εύοσμα, στεφάνη με κοντό σωλήνα και 5-7 λοβούς, στήμονες 10-14. Ανθίζει τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο. Ο καρπός είναι σφαιρική δρύπη (στερακόμηλο), διαμέτρου 1-1,5cm με 1-2 στιλπνά, καστανά, λιθώδη σπέρματα που ωριμάζουν από τον Αύγουστο μέχρι τον Νοέμβριο. Εξάπλωση - Ενδιαίτημα Η στερατζιά είναι ιθαγενές είδος της Κύπρου που απαντά σποραδικά σε πολλές περιοχές: Ακάμας, Λαόνα, Άγιος Νεόφυτος, Λυσός, Δρύμου, Παναγιά, Δάσος Πάφου, Σαλαμιού, Δάση Τροόδους, Αδελφοί, Λεμεσού, Μαχαιρά, Σταυροβουνίου, οροσειρά Πενταδακτύλου, Καρπασία σε υψόμετρο 0 - 1300 m. Επίσης, εξαπλώνεται και στις άλλες παραμεσόγειες χώρες από τη Γαλλία μέχρι την Παλαιστίνη. Συμμετέχει σε διάφορους τύπους οικοτόπων όπως: 5330 (θερμο-μεσογειακοί και προερημικοί θαμνώνες), 9290 (δάση κυπαρίσσου), 92C0 (παρόχθια δάση ανατολικής πλατάνου), 9320 (δάση ελιάς και χαρουπιάς), 9390 (θαμνώνες λατζιάς), 9540 (δάση τραχείας πεύκης) και ως συνοδό είδος στον τύπο οικοτόπου 93ΑΟ Δασικές συστάδες της δρυός (Quercus infectoria) μαζί με τρεμιθιά, σφένδαμνο, περνιά, αρκολουβιά, μοσφιλιά, αντζουλλόβατο κ.ά. Ιστορικά στοιχεία Σύμφωνα με τη μυθολογία ο στύρακας (στερατζιά) κατάγεται από την Κρήτη. Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν τη ρητίνη την οποία χρησιμοποιούσαν από τότε για την κατασκευή αρωμάτων, ως θυμίαμα καθώς και για θεραπευτικούς σκοπούς. Ο Θεόφραστος (327-287 π.Χ) αναφέρει μύρο παραγόμενο από τον στύρακα. Λέγεται πως όταν ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν παιδί έβαζε πολύ θυμίαμα να καίει προς τιμή των θεών. Οι ιερείς του ζήτησαν να βάζει λιγότερο και του είπαν πως αν ποτέ κατακτήσει τους τόπους που το παράγουν μπορεί να καίει όσο θέλει. Έτσι ο Μέγας Αλέξανδρος όταν κατέκτησε την Ινδία απέστειλε στη Μακεδονία μεγάλο φορτίο με το θυμίαμα λέγοντας στους ιερείς πως τώρα μπορούν να καίνε όσο θέλουν γιατί οι τόποι αυτοί κατακτήθηκαν. Ο Πλίνιος και ο Διοσκουρίδης αναφέρουν ότι η γόμα του στύρακα προέρχεται από τα δέντρα που φύονται στη Συρία και τις γύρω περιοχές. Χρήσεις Είναι είδος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως καλλωπιστικό. Στην αρχιτεκτονική τοπίου