ΗΡΩΟΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΕΟΚΑ 1955-59

∫∂¡∆ƒπ∫∏ π¢∂∞ ∫∞π ™À¡£∂™∏ ∆√À ∏ƒø√À ∆Ô ∏ÚÒÔÓ ÙÔ˘ ·ÂÏ¢ıÂÚˆÙÈÎÔ‡ ∞ÁÒÓ· Ù˘ ∂√∫∞ 1955-1959 ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÌÈ· ‰·ÛÒ‰Ë ÂÚÈÔ¯‹ ÛÙËÓ ÎÔ- Ú˘Ê‹ ÙÔ˘ ‚Ô˘ÓÔ‡ ŒÁÎÏÈÛË, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ¯ˆÚÈ¿ ∫¿Ùˆ ∞Ì›·ÓÙÔ˜ Î·È ¶ÂϤÓÙÚÈ Ù˘ ¶ÈÙÛÈÏÈ¿˜, ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹ ÛÙËÓ ÔÔ›· ηٿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÙÔ˘ ∞ÁÒÓ· Ù˘ ∂√∫∞ ¤ÁÈÓ·Ó ·ÈÌ·ÙËÚ¤˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ. ∂›Ó·È ¤Ó· ÔÏ˘Û‡ÓıÂÙÔ ÌÓË- ÌÂÈ·Îfi ¤ÚÁÔ ·ÊÈÂڈ̤ÓÔ Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ¤˜ ÙÔ˘ ∞ÁÒÓ· Ù˘ ∂√∫∞: ÛÙÔ˘˜ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜, ÛÙÔ˘˜ ËÚˆÔÌ¿ÚÙ˘Ú˜, ÛÙÔ˘˜ ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜, ÛÙ· ı‡Ì·Ù· Î·È Û ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔÓ Î˘ÚÈ·Îfi Ï·fi, Ô˘ Ì ÙËÓ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ Û˘Ì·Ú¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ Û˘Ó¤‚·Ï ÛÙËÓ ÂÈÙ˘¯›· ÙÔ˘ ∞ÁÒÓ·. π‰È·›ÙÂÚ·, ÙÔ ∏ÚÒÔÓ ·ÔÙÂÏ› ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÈÌ‹˜ Î·È Â˘- ÁÓˆÌÔÛ‡Ó˘ ÚÔ˜ fiÏÔ˘˜ ÂΛÓÔ˘˜ Ô˘ Ì ÙË ı˘Û›· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜ ¿ÓÔÈÍ·Ó ÙÔÓ ‰ÚfiÌÔ ÚÔ˜ ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›·. ªÂ ÙËÓ ·Ó¤ÁÂÚÛË ÙÔ˘ ∏ÚÒÔ˘ Ô ∂ÏÏËÓÈÎfi˜ ΢ÚÈ·Îfi˜ Ï·fi˜ ÍÂÏ‹ÚˆÛ ·¤Ó·ÓÙ› ÙÔ˘˜ ¤Ó· ¯Ú¤Ô˜, fiˆ˜ ÙÔ ÚÔ- ‰È¤ÁÚ·„ Û ·Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÙ‹ÚÈÔ Ê˘ÏÏ¿‰Èfi ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔÓ Î˘ÚÈ·Îfi Ï·fi Ô ∞Ú¯ËÁfi˜ Ù˘ ∂√∫∞ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ °ÂÒÚÁÈÔ˜ °Ú›‚·˜ ¢ÈÁÂÓ‹˜, Ï›ÁÔ ÚÈÓ ·Ó·¯ˆÚ‹ÛÂÈ ·fi ÙËÓ ∫‡ÚÔ, ÌÂÙ¿ ÙȘ Û˘Ìʈӛ˜ ∑˘Ú›¯Ë˜ – §ÔÓ‰›ÓÔ˘. ŒÁÚ·Ê ۯÂÙÈο: «§˘Ô‡Ì·È Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔ˘ ÂÂÙÚ¿Ë Ó· ÂÈÛÎÂÊıÒ ÙÔ˘˜ Ù¿ÊÔ˘˜ ÙˆÓ ÓÂÎÚÒÓ Ì·˜ Î·È Ó· Îϛӈ Â˘Ï·‚Èο ÙÔ ÁfiÓ˘ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔ ÌÂÁ·Ï›ÔÓ Ù˘ ı˘Û›·˜ ÙˆÓ. ∏ ∫‡ÚÔ˜ ÔÊ›ÏÂÈ, ÁÈ· Û‚·ÛÌfiÓ ÚÔ˜ ·˘ÙÔ‡˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ‰›‰·ÁÌ· ÂȘ Ù·˜ ÂÂÚ¯Ô̤ӷ˜ ÁÂÓ¿˜, Ó· ÙÔ˘˜ ÛÙ‹ÛÂÈ ¤Ó· ÌÓËÌ›ÔÓ „ËÏfi fiÛÔÓ Â›Ó·È Î·È Ë ‰fiÍ· ÙˆÓ, οÔ˘ „ËÏ¿, Ôχ „ËÏ¿, ÒÛÙ ӷ ·ÁηÏÈ¿˙Ô˘Ó Ì ÙÔ ‚ϤÌÌ· fiÏËÓ ÙËÓ ∫‡ÚÔÓ Î·È Ë ∫‡ÚÔ˜ Ó· ÙÔ˘˜ ·ÁηÏÈ¿˙ÂÈ, Î·È Û ¯ÒÌ·Ù· ·ÈÌ·ÙÔ‚·Ì̤ӷ, ÁÈ·Ù› Ù¤ÙÔÈ· ¯ÒÌ·Ù· ·Í›˙ÂÈ ÔÈ ‹ÚˆÂ˜ Ó·’ ¯Ô˘Ó ÁÈ· ÎÚ‚¿ÙÈ Î·È Û¿‚·Ófi ÙˆÓ». ∏ ˘ÏÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ¤ÁÈÓ ·fi ÙÔ ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ πÛÙÔÚÈ΋˜ ªÓ‹Ì˘ ∞ÁÒÓ· ∂√∫∞ 1955- 1959, Ô˘ ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ›‰Ú˘Û‹ ÙÔ˘, ÙÔ 1993, ·Ó¤ıÂÛ ÛÙÔÓ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· ÿÚË ºÂÚ·›Ô ÙËÓ ÂÎfiÓËÛË Î·È Â›‚ÏÂ„Ë ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘. ∏ ÎÂÓÙÚÈ΋ ȉ¤· ÙÔ˘ ∏ÚÒÔ˘ ËÁ¿˙ÂÈ ·fi ÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ ÙÔ˘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘ ‹Úˆ· Ù˘ ·Á¯fiÓ˘ ∂˘·ÁfiÚ· ¶·ÏÏËηڛ‰Ë: «£· ¿Úˆ ÌÈ·Ó ·ÓËÊÔÚÈ¿ £· ¿Úˆ ÌÔÓÔ¿ÙÈ· ¡· ‚Úˆ Ù· ÛηÏÔ¿ÙÈ· ¶Ô˘ ·Ó’ ÛÙË Ï¢ÙÂÚÈ¿». ∆Ô ∏ÚÒÔÓ ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ‰È¿ÊÔÚ· ÙÌ‹Ì·Ù·, Ê˘ÛÈο Î·È Ù¯ÓËÙ¿, Ô˘ ‰¤ÓÔÓÙ·È ÛÊÈÎÙ¿ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Û ¤Ó· ÂÓÈ·›Ô ¢ÔÍ·ÛÙÈÎfi Ù˘ ∂Ï¢ıÂÚ›·˜ Ù˘ ∫‡ÚÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ∞ÁÒÓ· Ù˘ ∂√∫∞. ™Â ¤Ó· Ͽو̷ ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ ÙÔ˘ ‚Ô˘ÓÔ‡ Â›Ó·È ÙÔ ªÓËÌÂ›Ô Ù˘ ∂Ï¢ıÂÚ›·˜ Î·È ÙÔ ¶·ÚÂÎÎÏ‹ÛÈ Ù˘ ¶·Ó·Á›·˜ Ù˘ ∂Ï¢ıÂÚÒÙÚÈ·˜. ™Â ¤Ó· ‰Â‡ÙÂÚÔ Ͽو̷, ¤Ó· ÂÚ›Ô˘ ¯ÈÏÈfiÌÂÙÚÔ Î¿Ùˆ ·fi ÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹, ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Ù· ¶ÚÔ‡Ï·È· Î·È Ë ∞›ıÔ˘Û· ÙˆÓ ∞ÁˆÓÈÛÙÒÓ. ™˘Ó‰ÂÙÈÎfi˜ ÎÚ›ÎÔ˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ‰‡Ô ·˘Ù¿ ‚·ÛÈο Û˘ÓıÂÙÈο ̤ÚË ÙÔ˘ ∏ÚÒÔ˘ Â›Ó·È Ù· ™Î·ÏÔ¿ÙÈ· Ù˘ §Â˘ÙÂÚÈ¿˜. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· 108 ÛηÏÔ¿ÙÈ·, fiÛÔÈ Î·È ÔÈ ‹ÚˆÂ˜ Ù˘ ∂√∫∞ Ô˘ ¤‰ˆÛ·Ó ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· Ù˘ ∫‡ÚÔ˘, Ù· ÔÔ›· ‰È·ÌÔÚÊÒıËÎ·Ó Û ÔÌ¿‰Â˜ Û ¤Ó· ·ÓËÊÔÚÈÎfi ÌÔÓÔ¿ÙÈ 650 ̤ÙÚˆÓ, Ô˘ ÂÚÓ¿ ̤۷ ·fi ‰·ÛÒ‰Ë ÂÚÈÔ¯‹ Î·È Û˘Ó‰¤ÂÈ ÙÔ Ͽو̷ ÙˆÓ ¶ÚÔ˘Ï·›ˆÓ Ì ÂΛÓÔ ÙÔ˘ ªÓËÌ›Ԣ.