Οι Αρμένιοι της Κύπρου

ΟΙ ΑΡΜΕΝΙΟΙ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ 9 Λατινοκρατία: Μετά την αγορά της Κύπρου από τον τιτουλάριο Φράγκο Βασιλιά της Ιερουσαλήμ Γκυ ντε Λουζινιάν το 1192, έλαβε χώρα μια μαζική μετανάστευση Αρμενίων και άλλων αστών, ευγενών, ιπποτών και πολεμιστών από τη Δυτική Ευρώπη, την Κιλικία και το Λεβάντε, στους οποίους παραχωρήθηκαν απλόχερα φέουδα, τιμάρια και προνόμια. Λόγω της εγγύτητάς τους, των εμπορικών τους δεσμών και μιας σειράς γάμων, τα Βασίλεια Κύπρου και Κιλικίας αλληλοσυνδέθηκαν αναπόσπαστα. Στους μετέπειτα αιώνες, χιλιάδες Κιλικιοαρμένιοι αναζήτησαν καταφύγιο στην Κύπρο διαφεύγοντας από τις μουσουλμανικές ορδές και επιθέσεις. Λόγω της συνεχούς παρακμής της Μικρής Αρμενίας, ο τελευταίος της Βασιλιάς, Λέων Ε’, κατέφυγε στην Κύπρο το 1375. Μετά το θάνατό του στο Παρίσι το 1393, ο τίτλος και τα προνόμιά του μεταβιβάστηκαν στον εξάδελφό του, Βασιλιά Ιάκωβο Α’ Λουζινιανό, στον καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας το 1396· ακολούθως, ο βασιλικός θυρεός έφερε και το λέοντα της Αρμενίας. Κατά τη Φραγκοκρατία και την Ενετοκρατία (1192-1489 και 1489-1570 αντίστοιχα), υπήρχαν αρμενικές εκκλησίες στη Λευκωσία, την Αμμόχωστο, το Σπαθαρικό, τον Κορνόκηπο, το Πλατάνι και αλλού, ενώ η Αρμενική ήταν μία από τις επίσημες γλώσσες στην Κύπρο. Οι Αρμένιοι της Λευκωσίας είχαν τη Μητρόπολή τους και ζούσαν στη δική τους ενορία, που ονομαζόταν Αρμενία ή Αρμενογειτονιά. Στην Αμμόχωστο ιδρύθηκε Επισκοπή το 12 ο αιώνα και οι Αρμένιοι ζούσαν γύρω από τη συριακή ενορία· ιστορικά έγγραφα υποδηλώνουν την παρουσία ενός σημαντικού μοναστικού και θεολογικού κέντρου εκεί, στο οποίο λέγεται ότι είχε σπουδάσει ο Άγιος Νερσής ο Λαμπροναίος (1153-1198). Μέχρι το 1425, το φημισμένο Αρμενομονάστηρο - αρχικά το κοπτικό μοναστήρι του Αγίου Μακαρίου κοντά στη Χαλεύκα - περιήλθε στην κατοχή των Αρμενίων, όπως συνέβη κάποια στιγμή πριν το 1504 με τη βενεδικτινή μονή της Παναγίας της Τύρου ή της Τορτόζας στη Λευκωσία. l Tαχυδρομικό δελτάριο που απεικονίζει το ξακουστό Μοναστήρι του Αγίου Μακαρίου (1926).