20 AΓΡΟΤΗΣ 2024 / TEΥΧΟΣ 491 ΓΕΩΡΓIΑ Η απολύμανση του εδάφους των θερμοκηπίων Η εντατική καλλιέργεια που εφαρμόζεται στις θερμοκηπιακές μονάδες διαρκεί σχεδόν όλο το έτος, με συνέπεια τα εδάφη να παρουσιάζουν ολοένα και εντονότερα προβλήματα, κυρίως φυτοπροστασίας, αλλοίωσης της δομής, καθώς και ζητήματα θρέψης των καλλιεργειών. Πιο συγκεκριμένα, τα προβλήματα φυτοπροστασίας σχετίζονται με την αύξηση του πληθυσμού και του μολύσματος των διαφόρων εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων, καθιστώντας πολλές φορές δύσκολη ή/ και ασύμφορη την καλλιέργεια τέτοιων εδαφών. Βασική γεωργική πρακτική για τη διαχείριση των εδαφογενών προβλημάτων φυτοπροστασίας αποτελεί η απολύμανση του εδάφους. Η καλύτερη περίοδος για την εφαρμογή της απολύμανσης του εδάφους στα θερμοκήπια είναι κατά τους μήνες Ιούνιο με Σεπτέμβριο, όπου επικρατούν οι κατάλληλες καιρικές συνθήκες για αποτελεσματική εφαρμογή της. Επίσης, αυτή την εποχή συνήθως δεν υπάρχουν καλλιέργειες σε εξέλιξη. Έτσι, δίδεται ο απαιτούμενος χρόνος στους γεωργούς για τη σωστή και καλή προετοιμασία των θερμοκηπίων, ώστε να έχουν μία επιτυχημένη καλλιέργεια κατά τη νέα καλλιεργητική περίοδο. Η απομάκρυνση των φυτικών υπολειμμάτων, η βαθιά καλλιέργεια του εδάφους και το ξέπλυμα των αλάτων είναι από τις βασικότερες εργασίες που πρέπει να γίνουν πριν την εφαρμογή της απολύμανσης. H απολύμανση του εδάφους των θερμοκηπίων σκοπό έχει την καταπολέμηση διαφόρων εχθρών, ασθενειών και σπόρων ζιζανίων που βρίσκονται στο έδαφος. Αποτελεί την κυριότερη μέθοδο και βασικό εργαλείο στα χέρια των παραγωγών για αντιμετώπιση των σημαντικότερων εδαφογενών ασθενειών και εχθρών. Αντίθετα, οι μεταφυτευτικές επεμβάσεις έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα. Με την εφαρμογή της απολύμανσης σημειώνεται, επιπλέον, αύξηση της παραγωγής και της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων. Οι πιο διαδεδομένοι μέθοδοι απολύμανσης του εδάφους των θερμοκηπίων που μπορούν να εφαρμόσουν οι θερμοκηπιούχοι είναι η ηλιοαπολύμανση, η χημική μέθοδος με τη χρήση χημικών υποκαπνιστικών σκευασμάτων και ο συνδυασμός των δύο μεθόδων. Η ηλιοαπολύμανση είναι μία καλλιεργητική πρακτική η οποία εφαρμόζεται για απολυμάνσεις εδάφους κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Είναι εύκολα εφαρμόσιμη, δεν παρουσιάζει προβλήματα τοξικότητας στις καλλιέργειες που θα ακολουθήσουν, είναι οικονομική, πολύ αποτελεσματική και κυρίως φιλική προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Η μέθοδος βασίζεται στην αύξηση της θερμοκρασίας Χριστόδουλος Χατζηπέτρου Λειτουργός Γεωργίας Τμήμα Γεωργίας του εδάφους από την ηλιακή ακτινοβολία σε επίπεδα θανατηφόρα ή τουλάχιστον ανασταλτικά για την ανάπτυξη σημαντικών εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων. Ταυτόχρονα, υποβοηθά την εγκατάσταση και ανάπτυξη ωφέλιμων θερμόφιλων μικροοργανισμών στο έδαφος. Μειονέκτημα της μεθόδου είναι ότι εφαρμόζεται μόνο κατά την καλοκαιρινή περίοδο, κατά τους μήνες Ιούνιο - Σεπτέμβριο. Ο τρόπος εφαρμογής της ηλιοαπολύμανσης είναι απλός. Αρχικά, απομακρύνονται όλα τα φυτικά υπολείμματα, συμπεριλαμβανομένου και του ριζικού συστήματος της υφιστάμενης καλλιέργειας. Ακολουθεί βαθιά καλλιέργεια του εδάφους με άροτρο ή υπεδάφιο καλλιεργητή (ρίπερ) και καλό πότισμα, συνήθως με τεχνητή βροχή, για ξέπλυμα αλάτων. Στη συνέχεια, καλλιεργείται το έδαφος όταν βρίσκεται στον ρώγο, μέχρι να ψιλοχωματιστεί και να απαλλαγεί τελείως από τους σβώλους. Για καλύτερα αποτελέσματα της μεθόδου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά το τελευταίο φρεζάρισμα θειική αμμωνία, σε ποσότητα 50 κιλά ανά δεκάριο. Στη συνέχεια, εγκαθίσταται το σύστημα άρδευσης και τοποθετείται το πλαστικό κάλυψης του εδάφους, κατά προτίμηση πλαστικό μειωμένης διαπερατότητας με πάχος 35 micron. Το πλαστικό πρέπει να εφάπτεται καλά με την επιφάνεια του εδάφους και οι άκριές του θάβονται σε αυλάκια, έτσι ώστε να αποφεύγεται τυχόν παρεμβολή αέρος. Κατά την έναρξη της ηλιοαπολύμανσης εφαρμόζεται άρδευση του εδάφους μέχρι τον πλήρη εμποτισμό του. Σε γενικές γραμμές, αυτό μεταφράζεται σε 50-70 τόνους νερού ανά δεκάριο, ανάλογα με τον τύπο του εδάφους. Η διάρκεια της ηλιοαπολύμανσης πρέπει να είναι τουλάχιστον έξι (6) εβδομάδες. Ενδιάμεσα, εάν διαπιστωθεί ότι το έδαφος έχει ξηραθεί, μπορεί να γίνει πότισμα μέσω του συστήματος άρδευσης που είναι εγκατεστημένο, δίνοντας 25-30 m³ νερού ανά δεκάριο ανάλογα με τον τύπο του εδάφους. Μετά το πέρας αυτής της περιόδου, το πλαστικό αφαιρείται και το έδαφος παραμένει αφύτευτο για τουλάχιστον μία βδομάδα για ανάκαμψή του. Η χημική μέθοδος απολύμανσης του εδάφους των θερμοκηπίων γίνεται με χρήση εγκεκριμένων χημικών υποκαπνιστικών σκευασμάτων. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται συνήθως όταν είναι δύσκολη η εφαρμογή της ηλιοαπολύμανσης, όπως κατά τους χειμερινούς μήνες, ή όταν δεν υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος για την εφαρμογή της ηλιοαπολύμανσης. Τα υποκαπνιστικά σκευάσματα βρίσκονται σε υγρή ή στερεή μορφή και, αμέσως μετά την εφαρμογή τους, μετατρέπονται σε τοξικά αέρια που είναι θανατηφόρα για νηματώδεις, έντομα εδάφους, μύκητες εδάφους και ζιζάνια. Λόγω αυτής της ιδιότητας των υποκαπνιστικών να μετατρέπονται σε τοξικά αέρια, η κάλυψη του εδάφους με πλαστικό πριν την εφαρμογή βελτιώνει την αποτελεσματικότητα τους. Τα υποκαπνιστικά εφαρμόζονται προφυτευτικά μέσω του συστήματος άρδευσης, αφού προηγουμένως γίνει η κατάλληλη προετοιμασία του εδάφους όπως και στην περίπτωση εφαρμογής ηλιοαπολύμανσης. Η εφαρμογή υποκαπνιστικών γίνεται όταν το έδαφος έχει υγρασία περίπου 50% της υδατοϊκανότητάς του. Μετά τη διοχέτευση του υποκαπνιστικού απαιτείται να δοθεί επιπλέον νερό για να μεταφερθεί η δραστική ουσία σε βάθος 20-40 εκατοστά.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==