AΓΡΟΤΗΣ 2024 / TEΥΧΟΣ 490 51 Η ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΜΑΣ ΕΡΕΥΝΑ Βιβλίο με τίτλο «Παραδοσιακές χρήσεις αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών στις ορεινές περιοχές Τροόδους». Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο έγκριτο διεθνές περιοδικό Plants υπό τον τίτλο “An Ethnobotanical Investigation into the Traditional Uses of Mediterranean Medicinal and Aromatic Plants: The Case of Troodos Mountains in Cyprus” (Savvides et al, 2023). Επίσης, τα αποτελέσματα περιγράφονται εκτενέστερα στο βιβλίο που εκδόθηκε από το ΙΓΕ «Παραδοσιακές χρήσεις αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών στις ορεινές περιοχές Τροόδους» (Σταυρίδου κ.ά., 2023), το οποίο είναι διαθέσιμο και σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα του ΙΓΕ. Στο βιβλίο, εκτός από τις προαναφερόμενες χρήσεις των 30 κυριότερων ειδών, καταγράφονται και φυτά με άλλες χρήσεις, καθώς και χρήσεις που δεν εφαρμόζονται πλέον, όπως τις θυμούνται οι κάτοικοι. Κατά τη διάρκεια του έργου κατατέθηκε αίτηση για εγγραφή των «Παραδοσιακών χρήσεων των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών της ορεινής περιοχής του Τροόδους» στον Εθνικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, η οποία εγκρίθηκε από την Κυπριακή Εθνική Επιτροπή της UNESCO. Αλλά και για τις μαγειρικές χρήσεις υπήρχαν αρκετές υποκατηγορίες, με πιο συχνά αναφερόμενες τα γλυκά και επιδόρπια (25%). Ακολουθούσαν η συντήρηση τροφίμων (16%), τα βότανα και μπαχαρικά (15%), τα ζεστά ροφήματα (11%) και τα συστατικά μαγειρευτού φαγητού (10%). Οι υπόλοιπες υποκατηγορίες που αναφέρθηκαν ήταν τα νωπά τρόφιμα, τα αλκοολούχα ποτά, τα συστατικά νωπού φαγητού, τα αποξηραμένα φρούτα, τα καρυκεύματα, το τουρσί, το κρύο ποτό και το κάπνισμα των τροφίμων. Συμμετέχοντας, λοιπόν, τα ΑΦΦ σε όλες αυτές τις διαφορετικές μαγειρικές εκδοχές, αποκαλύπτεται αφενός η δυναμική τους και, αφετέρου, η δημιουργικότητα των κατοίκων της περιοχής. Σχετικά με τα φυτά που αναφέρθηκαν από τους κατοίκους του Τροόδους, όπως διαφάνηκε από την παρούσα μελέτη, λαμβάνοντας υπόψιν τις κατηγορίες χρήσεων, τα περισσότερα ανήκαν στις οικογένειες Lamiaceae (11%) και Rosaceae (11%) και ακολουθούν οι Asteraceae (9%), Apiaceae (6%) και Fabaceae (6%). Τα φυτά ταξινομήθηκαν κατά άθροισμα και οικογένεια σε μια βάση δεδομένων, η οποία περιλαμβάνει το επιστημονικό και κοινό όνομα, τις κατηγορίες χρήσεων και την κατάταξή τους σύμφωνα με τον δείκτη πολιτιστικής αξίας. Με βάση τον τελευταίο δείκτη, τα πέντε πρώτα είδη που προέκυψαν από την έρευνα είναι: το αμπέλι, η τριανταφυλλιά η δαμασκηνή, η τρεμιθιά/ο σχοίνος, το ρούδι και η δάφνη. Ενδιαφέρον παρουσίασαν και τα δημογραφικά δεδομένα που συλλέχθηκαν στη διάρκεια της έρευνας: Το 54% των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες και το 46% άνδρες, ενώ αναφέρθηκε ότι οι γυναίκες, κυρίως, επιδίωκαν τη μάθηση των ιδιοτήτων των ΑΦΦ με σκοπό την εξασφάλιση ενός επιπλέον εισοδήματος για την οικογένεια και την προστασία της υγείας των παιδιών. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν τα 73 έτη και το 54% ανήκε στην ηλικιακή κλάση 7089 ετών. Σχετικά με το μορφωτικό επίπεδο, το 67% είχαν ολοκληρώσει τουλάχιστον τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αξίζει να αναφερθεί ότι πολύ συχνά αναφέρονταν εκλίποντα άτομα με περισσότερες γνώσεις στα είδη των φυτών και τις χρήσεις τους, και τονιζόταν η επιτακτική ανάγκη για διαφύλαξη αυτών των γνώσεων.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==