41 AΓΡΟΤΗΣ 2024 / TEΥΧΟΣ 490 ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Χάρτης 1: Ανωμαλία Παγκόσμιας Θερμοκρασίας (σε oC), σε σχέση με τον μέσο όρο 1951-1980. Πηγή: NASA (2023, Αύγουστος). Πρόσβαση: 21 Δεκεμβρίου 2023. Κατά τη διάρκεια, λοιπόν, του καλοκαιριού του 2023, νέα ρεκόρ θερμοκρασίας σημειώθηκαν καθώς ακραία υψηλές θερμοκρασίες επικράτησαν σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Πολλές χώρες του ευρωπαϊκού νότου, ανάμεσά τους και το νησί μας, έζησαν ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες και μάλιστα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Πιο κάτω γίνεται μια ανασκόπηση των καιρικών συνθηκών που επικράτησαν στην Κύπρο για κάθε έναν από τους μήνες του καλοκαιριού ξεχωριστά. Ιούνιος 2023 Από τα κλιματολογικά δεδομένα που το Τμήμα Μετεωρολογίας διατηρεί, φαίνεται ότι ο Ιούνιος 2023 υπήρξε ένας θερμοκρασιακά κανονικός μήνας σε σχέση με τη μέση ημερήσια μέγιστη θερμοκρασία. Φυσικά, καταγράφηκαν και ακραίες μέγιστες θερμοκρασίες με θετικές αποκλίσεις πέραν των 4°C, όπως για παράδειγμα στον σταθμό της Πάφου αλλά και της Άχνας, με ακραίες μέγιστες θερμοκρασίες 34.1°C και 37.5°C, αντίστοιχα. Και στις δύο περιπτώσεις οι θερμοκρασίες που σημειώθηκαν ήταν κατά 6.5°C πιο πάνω από την κανονική μέγιστη του κάθε σταθμού, η οποία είναι 27.6°C και 31.0°C, αντίστοιχα. Επίσης, καταγράφηκαν και ακραίες ελάχιστες θερμοκρασίες με θετικές αποκλίσεις πέραν των 4oC, όπως στον σταθμό της Άχνας, όπου η ελάχιστη θερμοκρασία του (23.7°C) ήταν κατά 4.8°C πιο πάνω από την κανονική (18.9°C), αλλά και στον σταθμό της Λάρνακας, όπου η ελάχιστη θερμοκρασία του (24.1°C) ήταν κατά 4.7°C πιο πάνω από την κανονική (19.4°C). Σε ό,τι αφορά το αθροιστικό ύψος βροχής, ο Ιούνιος κατέγραψε ύψη βροχής με μέση επιφανειακή κατανομή 97% ή 6.4mm σε σχέση με το κανονικό, που είναι 6.6mm, κάτι που τον κατατάσσει ως κανονικό μήνα σε σχέση με την κανονική τιμή ύψους βροχής. Αυτό που αξίζει να αναφερθεί σε σχέση με τη μέση μηνιαία βροχόπτωση του Ιουνίου, είναι το γεγονός ότι φέτος η βροχόπτωση του Ιουνίου δεν οφειλόταν αποκλειστικά και μόνο σε θερμικά αίτια, όπως συνηθίζεται αυτή την εποχή, αλλά οφειλόταν κυρίως σε δυναμικά αίτια. Ιούλιος 2023 Κατά τον Ιούλιο 2023 επικράτησαν στο νησί, αλλά και σε όλο τον ευρωπαϊκό Νότο, ιδιαίτερα ακραίες θερμοκρασιακές συνθήκες. Συγκεκριμένα, εκτεταμένο σύστημα υψηλών πιέσεων, συνοδευόμενο από πολύ θερμές και σχετικά ξηρές αέριες μάζες, κάλυπτε στις αρχές του μήνα τις ακτές της Αφρικής αλλά και της Δυτικής Ευρώπης. Σταδιακά, ωστόσο, επεκτάθηκε ανατολικότερα προς την Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο, επηρεάζοντας τον καιρό των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου γενικότερα, καθώς και του νησιού μας επίσης, ιδιαίτερα κατά το δεύτερο μισό του μήνα. Λόγω των πολύ θερμών και σχετικά ξηρών αέριων μαζών, οι οποίες συνόδευαν το σύστημα αυτό, συνεπεία των οποίων ήταν και οι πολύ υψηλές και σε αρκετές περιπτώσεις ακραία υψηλές θερμοκρασίες που καταγράφηκαν σε πολλές περιοχές του ευρωπαϊκού Νότου, στο σύστημα αυτό δόθηκε η ονομασία “Cleon” - «Κλέων». Η ονοματοδοσία αυτή δόθηκε όχι μόνο για την ένταση του φαινομένου σε σχέση με τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες (μέγιστες και ελάχιστες) αλλά και για τη διάρκειά του. Αναλυτικότερα, κατά τον μήνα Ιούλιο 2023, σημειώθηκαν πολύ υψηλές θερμοκρασίες σε όλο το νησί και για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Κατά τον Ιούλιο του 2023 ξεπεράστηκε το ρεκόρ των συνεχόμενων ημερών με μέγιστες ημερήσιες θερμοκρασίες που ξεπερνούσαν το όριο για την έκδοση κίτρινης προειδοποίησης για εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες. Συγκεκριμένα, ο μετεωρολογικός σταθμός του Τμήματος Μετεωρολογίας στην Αθαλάσσα ξεπέρασε το προηγούμενο ρεκόρ συνεχόμενων ημερών με μέγιστη ημερήσια θερμοκρασία μεγαλύτερη ή ίση των 40°C, που ήταν το 2000 (με συνολικά 12 συνεχόμενες ημέρες με Tmax≥40°C). Φέτος, παρατηρήθηκαν συνολικά 16 συνεχόμενες ημέρες με Tmax≥40°C. Αξιοσημείωτο είναι, μάλιστα, το γεγονός ότι όχι μόνο κατά τη διάρκεια αυτών των 16 συνεχόμενων ημερών η μέγιστη ημερήσια θερμοκρασία κυμάνθηκε πάνω από τους 40°C, αλλά ήταν και μεγαλύτερη ή ίση των 42°C. Ποτέ, μέχρι σήμερα, δεν είχαν υπάρξει για τη Λευκωσία τόσες πολλές και συνεχόμενες ημέρες με τόσο υψηλές θερμοκρασίες κατά τον μήνα Ιούλιο. Δεκαέξι (16) συνολικά ημέρες ήταν και οι ημέρες κατά τις οποίες ο μετεωρολογικός σταθμός στον Πρόδρομο είχε καταγράψει μέγιστη ημερήσια θερμοκρασία μεγαλύτερη του χαμηλότερου επιπέδου επικινδυνότητας για τις μέγιστες θερμοκρασίες (κίτρινο), κατατάσσοντάς τον στην τρίτη θέση, μετά το 2017 και 2020 (συνολικά 17 ημέρες με Τmax>31°C) και το 2000 (συνολικά 19 ημέρες με Τmax>31°C). Στον Πίνακα 1 συνοψίζονται ακόμα περισσότερα στοιχεία για τους βασικούς σταθμούς αναφοράς και για τα ρεκόρ τα οποία καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια του Ιουλίου του 2023, καθώς και η κατάταξή τους σε σχέση με τα ακραία μέγιστα στη διάρκεια της περιόδου λειτουργίας του κάθε σταθμού.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==