Οδηγός Μη Διάκρισης λόγω Εγκυμοσύνης και Προστασίας της Μητρότητας Τμήμα Εργασίας Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων
Οδηγός Μη Διάκρισης λόγω Εγκυμοσύνης και Προστασίας της Μητρότητας
ISBN 978-9963-50-678-1 (έντυπο) ISBN 978-9963-50-679-8 (ηλεκτρ.)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Τμήμα Εργασίας Ο περί Προστασίας της Μητρότητας Νόμος 5 Ο περί Ίσης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση Νόμος 11 Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας Οι περί της Προστασίας της Μητρότητας (Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία) Κανονισμοί 13 Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων Ο περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμος 17 Επικοινωνία 24
5 ΤΜΗΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ο περί Προστασίας της Μητρότητας Νόμος (Ν.100(Ι)/1997) Ε. Τι καλύπτει η πιο πάνω νομοθεσία; Α. • Δικαίωμα σε άδεια μητρότητας • Απαγόρευση απόλυσης • Διευκολύνσεις στην έγκυο εργαζόμενη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της και • Διευκολύνσεις κατά την επιστροφή της στην εργασία Ε. Ποιος δικαιούται σε άδεια μητρότητας; Α. Μισθωτή η οποία παρουσιάζει πιστοποιητικό εγγεγραμμένου ιατρού ότι αναμένει τοκετό σε εβδομάδα που καθορίζεται στο πιστοποιητικό έχει δικαίωμα σε άδεια μητρότητας. Άδεια μητρότητας δικαιούται και η μισθωτή η οποία αναλαμβάνει τη φροντίδα παιδιού με σκοπό την υιοθεσία και ενημερώνει σχετικά τον εργοδότη
της, γραπτώς. Άδεια μητρότητας δικαιούται και η μισθωτή η οποία έκανε χρήση παρένθετης μητρότητας για την απόκτηση τέκνου, εφόσον παρουσιάζει διάταγμα δικαστηρίου και ιατρική βεβαίωση από εγγεγραμμένο ιατρό για την έναρξη της εγκυμοσύνης. Τέλος, άδεια μητρότητας δικαιούται και η παρένθετη μητέρα. Ε. Πόση άδεια μητρότητας δικαιούται η φυσική μητέρα, η μητέρα στην περίπτωση χρήσης παρένθετης μητρότητας και η παρένθετη μητέρα; Α. Η απουσία από την εργασία για σκοπούς άδειας μητρότητας ανέρχεται σε 22 εβδομάδες και υπολογίζονται ως εξής: • Οι δύο εβδομάδες δίδονται υποχρεωτικά πριν από την εβδομάδα του αναμενόμενου τοκετού, μία η εβδομάδα του τοκετού και οι υπόλοιπες 19 (σύνολο 22) μετά. Σημειώνεται ότι το σύνολο των υποχρεωτικών και αμετακίνητων εβδομάδων είναι 11 και αρχίζουν να ισχύουν με τις πιο πάνω αναφερόμενες δύο εβδομάδες. Η μη υποχρεωτική περίοδος της άδειας μητρότητας της μισθωτής, δηλαδή οι υπόλοιπες 11 εβδομάδες ώστε να συμπληρωθεί το σύνολο των 22 εβδομάδων άδειας μητρότητας, μπορούν, εφόσον η μισθωτή το επιθυμεί, να μετακινηθούν πριν από την έναρξη της υποχρεωτικής περιόδου της άδειας μητρότητας, δηλαδή πριν από τις πρώτες δύο εβδομάδες όπως καταγράφεται πιο πάνω. • Σε περιπτώσεις που ο τοκετός επισυμβεί σε χρόνο προγενέστερο από την αρχικά αναμενόμενη εβδομάδα τοκετού, το υπόλοιπο της άδειας μητρότητας παρέχεται μετά από τον τοκετό, ώστε να εξασφαλίζεται το σύνολο των 22 εβδομάδων. 6
• Σε περίπτωση τρίτου ή μεταγενέστερων αυτού τοκετών, η περίοδος άδειας μητρότητας επεκτείνεται στις είκοσι έξι (26) συναπτές εβδομάδες. Σε περίπτωση που από τον ίδιο τοκετό γεννιούνται πέραν του ενός τέκνου, η μητέρα δικαιούται επέκταση της άδειας κατά τέσσερεις (4) εβδομάδες για κάθε τέκνο πέραν του ενός (1) από τον ίδιο τοκετό. Παρένθετη μητέρα εχει δικαίωμα σε άδεια μητρότητας συνολικής διάρκειας δεκατεσσάρων (14) συναπτών εβδομάδων, οι οποίες λαμβάνονται υποχρεωτικά από τη δεύτερη εβδομάδα πριν από την εβδομάδα του αναμενόμενου τοκετού. Ε. Υπάρχει δυνατότητα επέκτασης της άδειας μητρότητας πέραν των 22 εβδομάδων/ 26 εβδομάδων; Α. Ναι, με προϋποθέσεις ως εξής: Σε περιπτώσεις που αμέσως μετά από τον τοκετό το βρέφος νοσηλεύεται, είτε για λόγους υγείας είτε λόγω πρόωρου τοκετού, παραχωρείται επιπρόσθετη άδεια μητρότητας μίας εβδομάδας για κάθε 21 ημέρες που το βρέφος χρειάστηκε να νοσηλευτεί. Μετά τις πρώτες 21 ημέρες νοσηλείας, αν το βρέφος συνεχίζει να νοσηλεύεται, παραχωρείται μία εβδομάδα επιπρόσθετης άδειας μητρότητας για κάθε 50% των 21 ημερών, με μέγιστη δυνατή επέκταση της άδειας μητρότητας σε 6 εβδομάδες. Νοείται ότι αν η νοσηλεία συνεχιστεί μετά την πάροδο των εξήντα τριών (63) ημερών, παραχωρείται 7
επιπρόσθετη εβδομάδα άδειας μητρότητας για κάθε επιπλέον δεκατέσσερεις (14) ημέρες νοσηλείας. Νοείται περαιτέρω ότι η επέκταση της άδειας μητρότητας παραχωρείται για περίοδο συνεχόμενη των 22 εβδομάδων/ 26 εβδομάδων αλλά δεν υπερβαίνει τη μέγιστη περίοδο των οκτώ (8) εβδομάδων. Ε. Πόση άδεια μητρότητας δικαιούται μια θετή μητέρα; Α. Γυναίκα η οποία αναλαμβάνει τη φροντίδα παιδιού κάτω των 12 ετών για σκοπούς υιοθεσίας έχει δικαίωμα σε είκοσι (20) συναπτές εβδομάδες άδεια μητρότητας. Σε περίπτωση υιοθεσίας τρίτου και μεταγενέστερων τέκνων η περίοδος άδειας μητρότητας επεκτείνεται στις 24 εβδομάδες. Ε. Δικαιούται σε άδεια από την εργασία για εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου χωρίς απώλεια μισθού; Α. Η έγκυος μισθωτή, νοουμένου ότι δεν υπάρχει δυνατότητα να διευθετήσει ραντεβού εκτός ωρών εργασίας, αφού ενημερώσει έγκαιρα τον εργοδότη της για την ανάγκη προγεννητικής εξέτασης και, με την επιστροφή της στην εργασία παρουσιάσει ιατρικό πιστοποιητικό που να δικαιολογεί την απουσία της από την εργασία, δικαιούται σε άδεια για σκοπούς προγεννητικού ελέγχου χωρίς απώλεια αποδοχών. 8
Ε. Πότε εφαρμόζεται η απαγόρευση απόλυσης; Α. Η απαγόρευση απόλυσης αρχίζει από τη γραπτή ενημέρωση του εργοδότη για εγκυμοσύνη (είτε αυτό γίνεται με πιστοποιητικό άδειας ασθενείας λόγω εγκυμοσύνης, είτε με γραπτή επιστολή, είτε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, είτε με βεβαίωση εγκυμοσύνης από εγγεγραμμένο ιατρό κ.ο.κ.) και ισχύει από την αρχή της εγκυμοσύνης μέχρι και πέντε μήνες μετά το πέρας της άδειας μητρότητας. Ε. Η έγκυος μισθωτή δεν έχει ενημερώσει γραπτώς, ωστόσο ο εργοδότης έχει ενημερωθεί για την εγκυμοσύνη της προφορικά, είτε από την ίδια είτε από συνάδελφό της, είτε και με άλλο τρόπο. Προχωρεί σε απόλυσή της. Τι μπορεί να κάνει η έγκυος για να προστατευτεί; Α. Με τη γνωστοποίηση απόλυσης η έγκυος μισθωτή πρέπει, εντός πέντε εργάσιμων ημερών, να προσκομίσει πιστοποιητικό εγγεγραμμένου ιατρού ότι βρίσκεται σε κατάσταση εγκυμοσύνης και ο εργοδότης οφείλει να ανακαλέσει την απόλυσή της. Ε. Ποιες ενέργειες απαγορεύονται εκ μέρους του εργοδότη, κατά τη διάρκεια της περιόδου προστασίας από απόλυση; Α. Ο εργοδότης απαγορεύεται να: • Τερματίζει απασχόληση • Δίδει προειδοποίηση για τερματισμό 9
απασχόλησης • Προβαίνει σε ενέργειες για την οριστική αντικα- τάσταση της μισθωτής Ε. Η προστασία από απόλυση εγκύου μισθωτής είναι απόλυτη; Υπάρχουν εξαιρέσεις; Α. Η προστασία από απόλυση είναι εξαιρετικά αυστηρή. Δεν είναι όμως απόλυτη. Οι μόνες τρεις περιπτώσεις που μπορούν να αιτιολογήσουν απόλυση εγκύου μισθωτής είναι οι εξής: •Η μισθωτή να είναι ένοχη σοβαρού παραπτώματος ή συμπεριφοράς που να δικαιολογεί τη ρήξη τής σχέσης εργοδότησης • Η σχετική επιχείρηση έπαυσε να λειτουργεί (ολόκληρη η επιχείρηση και όχι μόνο τμήμα ή κατάργηση θέσης) • Η περίοδος της σύμβασης εργασίας έχει λήξει. Η μη ανανέωση, όμως, δεν πρέπει να σχετίζεται με λόγους που αφορούν την κατάσταση εγκυμοσύνης της μισθωτής. Ε. Με την επιστροφή της από άδεια μητρότητας, τι δικαιώματα έχει η μισθωτή; Α. Με την επιστροφή της στην εργασία διασφαλίζονται: • Η αρχαιότητά της • Το δικαίωμά της σε προαγωγή ή επάνοδο σε όμοια ή παρόμοιας φύσεως εργασία με το ίδιο ύψος αποδοχών 10
• Το δικαίωμά της σε αποδοχές και ωφελήματα (π.χ. λήψη πλήρους 13ου μισθού), εξαιρουμένων προμηθειών που υπολογίζονται αποκλειστικά με βάση την ποσότητα ή/και αξία της παραχθείσας εργασίας • Το δικαίωμά της σε διευκόλυνση τής μιας ώρας κάθε μέρα είτε να προσέρχεται πιο αργά στην εργασία της, είτε να φεύγει πιο νωρίς, είτε να διακόπτει την εργασία της για περίοδο 9 μηνών από τον τοκετό. Η επιλογή αφορά εξ ολοκλήρου τη γυναίκα και όχι τον εργοδότη. Σημειώνεται ότι στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν υπερωρίες ή διπλές βάρδιες, και εφόσον η βάρδια μπορεί να επεκτείνεται μετά τις 12 τα μεσάνυχτα (π.χ. από τις 7 μ.μ. μέχρι 7 π.μ.), η μισθωτή θα δικαιούται μία ώρα διευκόλυνση για κάθε μέρα, δηλαδή, στη διάρκεια της διπλής της βάρδιας, θα δικαιούται 2 ώρες σύνολο (1 ώρα μέχρι τις 12 το βράδυ και 1 ώρα μέχρι τις 7 το επόμενο πρωί). Ο περί Ίσης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση Νόμος (Ν.205(Ι)/2002) (σε σχέση με διάκριση λόγω εγκυμοσύνης) Ε. Σε ποια στάδια της εργασιακής σχέσης απαγορεύεται η λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση λόγω εγκυμοσύνης; Α. Η λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση λόγω εγκυμο- σύνης απαγορεύεται σε όλα τα στάδια της εργασιακής σχέσης, από την πρόσβαση σε εργασία (προσωρινή ή μόνιμη ή έκτακτη, ορισμένης ή αορίστου διάρκειας) και σε όλες τις βαθμίδες ιεραρχίας, σε σχέση με τους όρους και 11
τις συνθήκες απασχολήσεως, περιλαμβανομένων των ωφελημάτων που συνδέονται με τη θέση ή τη βαθμίδα εργασίας, καθώς και σε σχέση με τους όρους απολύσεως. Απαγορεύεται, επίσης, κατά την πρόσβαση σε επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, τους όρους και τις συνθήκες παροχής τους και παρακολουθήσεως, καθώς και το περιεχόμενο και την ισχύ των σχετικών διπλωμάτων. Ε. Υπάρχει αντιστροφή του βάρους απόδειξης στην περίπτωση της λιγότερο ευνοϊκής μεταχείρισης λόγω εγκυμοσύνης; Α. Ναι, σύμφωνα με το άρθρο 11 του Νόμου, η λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση γυναίκας λόγω εγκυμοσύνης, τοκετού, γαλουχίας, μητρότητας ή ασθένειας οφειλόμενη στην εγκυμοσύνη ή τον τοκετό τεκμαίρεται μέχρι αποδείξεως του εναντίον ότι οφείλεται σε μια από τις καταστάσεις αυτές. Υπάρχει, δηλαδή, αυτόματη αντιστροφή του βάρους απόδειξης στον εργοδότη. 12
ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οι περί της Προστασίας της Μητρότητας (Ασφά- λεια και Υγεία στην Εργασία) Κανονισμοί του 2002 και 2015 Ε. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του Εργοδότη σε περίπτωση που η εκτέλεση της εργασίας δημιουργεί κίνδυνο για την ασφάλεια και την υγεία της εγκύου, λεχώνας ή γαλουχούσας εργοδοτούμενης; Α. Ο Εργοδότης οφείλει να εκτιμά τους κινδύνους στους οποίους εκτίθεται η έγκυος, λεχώνα ή γαλουχούσα εργοδοτούμενη και να λαμβάνει τα κατάλληλα προληπτικά και προστατευτικά μέτρα για την αποφυγή των κινδύνων. Σε περίπτωση που ο Εργοδότης εφαρμόσει τις πρόνοιες που απαιτούνται από τη νομοθεσία για ασφάλεια και υγεία στην εργασία και δεν μπορεί να αποφύγει 13
τους κινδύνους, τότε θα πρέπει να διαφοροποιήσει τις συνθήκες ή τις ώρες εργασίας της επηρεαζόμενης εργοδοτούμενης για να διασφαλίσει την ασφάλεια και την υγεία της ιδίας και του εμβρύου. Ε. Σε περίπτωση που η αποφυγή των κινδύνων που επηρεάζουν την ασφάλεια και υγεία της εγκύου, λεχώνας ή γαλουχούσας εργοδοτούμενης δεν είναι πρακτικώς εφικτή, ποιες είναι οι υποχρεώσεις του Εργοδότη; Α. Ο Εργοδότης οφείλει να απαλλάξει την εργοδοτούμενή του από αυτήν την εργασία και να τη μεταθέσει σε άλλη εργασία που δεν εγκυμονεί κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία της για όσο χρόνο αυτό είναι αναγκαίο χωρίς να επηρεαστούν τα δικαιώματά της με αυτήν τη μετάθεση. Ε. Τι συμβαίνει αν η αλλαγή θέσης εργασίας της εγκύου, λεχώνας ή γαλουχούσας εργοδοτούμενης είναι τεχνικά ή/και αντικειμενικά αδύνατη; Α. Ο Εργοδότης οφείλει να απαλλάξει την εργοδοτούμενη από την εργασία της για όλο το διάστημα που απαιτείται για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας της χωρίς να επηρεάζονται τα άλλα δικαιώματά της. Σε τέτοια περίπτωση ο Εργοδότης οφείλει να συνεχίσει να καταβάλλει σε αυτήν τις απολαβές της όλο το διάστημα της απουσίας της από την εργασία. 14
Ε. Η έγκυος, λεχώνα ή γαλουχούσα εργοδοτούμενη απασχολείται σε νυκτερινή εργασία, η οποία δημιουργεί προβλήματα στην ασφάλεια και την υγεία της. Τι ενέργειες μπορεί να κάνει η ίδια για την προστασία της και τι υποχρεώσεις έχει ο Εργοδότης; Α. Η επηρεαζόμενη εργοδοτούμενη οφείλει να παρουσιάσει στον Εργοδότη της ιατρικό πιστοποιητικό που να πιστοποιεί ότι είναι αναγκαίο για την ασφάλεια και την υγεία της να αποφεύγει τη νυκτερινή εργασία. Ο Εργοδότης οφείλει να απαλλάξει την εργοδοτούμενη από την εργασία αυτή για όσο χρόνο αυτό είναι αναγκαίο. Σε περίπτωση που η μετακίνηση της επηρεαζόμενης εργοδοτούμενης σε θέση ημερήσιας εργασίας είναι τεχνικά ή/και αντικειμενικά αδύνατη, ο Εργοδότης οφείλει να απαλλάξει την εργοδοτούμενη από την εργασία της για όλο το διάστημα που απαιτείται για την προστασία της υγείας και ασφάλειάς της, χωρίς να επηρεάζονται οποιαδήποτε άλλα δικαιώματά της. Επίσης, ο Εργοδότης θα πρέπει να καταβάλλει σε αυτήν τις απολαβές της για όλο το χρονικό διάστημα της απουσίας της από την εργασία. 15
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ Ο περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμος (Ν.59(Ι)/2010) Ε. Ποιες δικαιούνται επίδομα μητρότητας; Α. Επίδομα Μητρότητας δικαιούνται οι ασφαλισμένες μισθωτές, αυτοτελώς εργαζόμενες και προαιρετικά ασφαλισμένες εξωτερικού, οι οποίες αναμένουν τοκετό ή έχουν υιοθετήσει παιδί είτε οι ίδιες είτε ο σύζυγός τους μέσα στα δώδεκα πρώτα χρόνια από τη γέννηση του παιδιού ή αν έχουν αποκτήσει παιδί μέσω παρένθετης μητρότητας, δυνάμει των διατάξεων του περί της Εφαρμογής της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Νόμου. Ε. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την πληρωμή του επιδόματος μητρότητας; Α. • Η ασφαλισμένη να είναι με άδεια μητρότητας και να μη λαμβάνει ολόκληρο τον μισθό ή το 17
ημερομίσθιό της από τον εργοδότη της •Να έχει πραγματική βασική ασφάλιση ίση τουλάχιστον με το 0,50 της ασφαλιστικής μονάδας και να έχουν παρέλθει τουλάχιστον 26 εβδομάδες από την εβδομάδα έναρξης της ασφάλισής της, και • Να έχει πραγματική ή εξομοιούμενη ασφάλιση ίση τουλάχιστον με το 0,39 της ασφαλιστικής μονάδας μέσα στο σχετικό έτος εισφορών (έτος εισφορών για το πρώτο εξάμηνο κάθε χρόνου είναι το προτελευταίο ημερολογιακό έτος και για το δεύτερο εξάμηνο το τελευταίο ημερολογιακό έτος). Ε. Ποια είναι η περίοδος πληρωμής του επιδόματος μητρότητας; Α. • Σε περίπτωση πρώτου τοκετού, για χρονικό διάστημα είκοσι δύο (22) συνεχόμενων εβδομάδων, που μπορεί να αρχίσει οποιαδήποτε εβδομάδα από την ένατη μέχρι και τη δεύτερη εβδομάδα, πριν από την εβδομάδα του αναμενόμενου τοκετού. • Σε περίπτωση απόκτησης δεύτερου παιδιού, η περίοδος για την οποία έχει δικαίωμα σε επίδομα μητρότητας παραμένει είκοσι δύο (22) εβδομάδες. Σε περίπτωση απόκτησης τρίτου ή περισσότερων παιδιών η περίοδος πληρωμής του επιδόματος ανέρχεται στις είκοσι έξι (26) εβδομάδες για σκοπούς φροντίδας του παιδιού. •Σε περίπτωση που από τον ίδιο τοκετό γεννιούνται πέραν του ενός παιδιού, η μητέρα δικαιούται επέκταση της περιόδου για την 18
οποία έχει δικαίωμα σε επίδομα μητρότητας κατά τέσσερεις (4) εβδομάδες για κάθε παιδί πέραν του ενός από τον ίδιο τοκετό. • Σε περίπτωση υιοθεσίας, για χρονικό διάστημα είκοσι (20) συνεχόμενων εβδομάδων, που αρχίζουν ευθύς αμέσως μετά την ανάληψη φροντίδας παιδιού, κάτω των δώδεκα ετών, για σκοπούς υιοθεσίας, όπως ορίζεται στο εδάφιο (3) του άρθρου 3 του περί Προστασίας της Μητρότητας Νόμου, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται. Σε περίπτωση απόκτησης δεύτερου παιδιού, η περίοδος για την οποία έχει δικαίωμα σε επίδομα μητρότητας παραμένει είκοσι (20) εβδομάδες, ενώ σε περίπτωση απόκτησης τρίτου ή περισσότερων παιδιών αυξάνεται κατά τέσσερεις (4) εβδομάδες για σκοπούς φροντίδας του παιδιού. •Σε περίπτωση απόκτησης παιδιού μέσω παρένθετης μητέρας με βάση τις διατάξεις του περί της Εφαρμογής της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Νόμου, για χρονικό διάστημα είκοσι δύο (22 ) συνεχόμενων εβδομάδων που αρχίζουν δυο (2) εβδομάδες πριν από την εβδομάδα του αναμενόμενου τοκετού ή από την εβδομάδα του πραγματικού τοκετού, κατ’ επιλογή της αιτήτριας. Σε περίπτωση απόκτησης δεύτερου παιδιού η περίοδος, παραμένει η ίδια ως πιο πάνω. Σε περίπτωση απόκτησης τρίτου ή περισσότερων παιδιών αυξάνεται κατά τέσσερεις (4) εβδομάδες για σκοπούς φροντίδας του παιδιού. • Σε περίπτωση παρένθετης μητέρας, για χρονικό 19
διάστημα δεκατεσσάρων (14) συνεχόμενων εβδομάδων που μπορεί να αρχίζουν από τη δεύτερη εβδομάδα πριν από τον αναμενόμενο τοκετό. Η επέκταση του επιδόματος μητρότητας δεν εφαρμόζεται για την παρένθετη μητέρα. Για σκοπούς καταβολής του επιδόματος, εβδομάδα θεωρείται η εβδομάδα η οποία αρχίζει Δευτέρα και τελειώνει Κυριακή. Ε. Τι συμβαίνει αν η αίτηση υποβληθεί μετά τον τοκετό; Α. Αν η αίτηση υποβληθεί μετά τον τοκετό τότε η περίοδος των 22 εβδομάδων για σκοπούς επιδόματος καθορίζεται με βάση την ημερομηνία του τοκετού και όχι με βάση την ημερομηνία του αναμενόμενου τοκετού. Κατά συνέπεια το επίδομα αρχίζει υποχρεωτικά δύο (2) εβδομάδες πριν από την εβδομάδα του πραγματικού τοκετού. Ε. Υπάρχει δυνατότητα επέκτασης του επιδόματος μητρότητας; Α. Ναι, υπό τις εξής προϋποθέσεις: Σε περίπτωση που αμέσως μετά από τον τοκετό το βρέφος νοσηλεύεται είτε σε θερμοκοιτίδα λόγω πρόωρου τοκετού είτε λόγω άλλου προβλήματος υγείας, θα παραχωρείται επιπρόσθετο επίδομα μητρότητας μίας εβδομάδας για κάθε 21 ημέρες που το βρέφος χρειάστηκε να νοσηλευτεί, νοουμένου ότι η δικαιούχος προσκομίσει πιστοποιητικό από τον θεράποντα ιατρό του βρέφους και το νοσηλευτικό ίδρυμα στο οποίο νοσηλεύτηκε το βρέφος. 20
Αν η νοσηλεία διαρκέσει πέραν των εξήντα τριών ημερών, μετά την πάροδο των πρώτων εξήντα τριών (63) ημερών νοσηλείας, όπου παραχωρείται επίδομα μητρότητας τριών εβδομάδων (21 ημέρες x 1 εβδομάδα), για κάθε επιπλέον δέκατέσσερεις (14) ημέρες νοσηλείας του βρέφους παραχωρείται μία (1) επιπρόσθετη εβδομάδα επιδόματος μητρότητας με το σύνολο των εβδομάδων επέκτασης του επιδόματος μητρότητας λόγω νοσηλείας να μην υπερβαίνει τις οκτώ (8) εβδομάδες. Εάν μετά τις πρώτες είκοσι μία (21) ημέρες και μέχρι την περίοδο που συμπληρώνονται οι πρώτες εξήντα τρεις (63) ημέρες το βρέφος νοσηλευτεί για περίοδο μεγαλύτερη του 50% των ημερών, δηλαδή από 11–21, τότε η μητέρα έχει δικαίωμα σε επέκταση ακόμα μίας (1) εβδομάδας επιδόματος μητρότητας. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση πολλαπλής κύησης όπου νοσηλεύονται πέραν του ενός τέκνων, η περίοδος νοσηλείας των τέκνων συντρέχει. Ε. Πόσο είναι το εβδομαδιαίο ύψος του επιδόματος μητρότητας; Α. Το ύψος του επιδόματος μητρότητας καθορίζεται με βάση τον εβδομαδιαίο μέσο όρο των πραγματικών και εξομοιούμενων ασφαλιστέων αποδοχών της ασφαλισμένης, μέσα στο σχετικό έτος εισφορών. Το επίδομα μητρότητας περιλαμβάνει βασικό επίδομα και συμπληρωματικό επίδομα. Το εβδομαδιαίο ποσό του βασικού επιδόματος είναι 21
ίσο με 72% της εβδομαδιαίας αξίας της ασφαλιστικής μονάδας (ή του κλάσματός της) που έχει σε πίστη της η ασφαλισμένη στη βασική ασφάλισή της κατά το σχετικό έτος εισφορών, αυξανόμενο σε 80%, 90% ή 100%, όταν η δικαιούχος έχει ένα, δύο ή τρεις εξαρτωμένους αντίστοιχα (όταν είναι προστάτιδα της οικογένειας). Το εβδομαδιαίο ποσό του συμπληρωματικού επιδόματος είναι ίσο με 72% της εβδομαδιαίας αξίας του αριθμού των ασφαλιστικών μονάδων που έχει σε πίστη της η ασφαλισμένη στη συμπληρωματική της ασφάλιση κατά το σχετικό έτος εισφορών. Η ασφαλισμένη δεν δικαιούται επίδομα μητρότητας για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα λαμβάνει πλήρεις αποδοχές από τον εργοδότη της και όταν λαμβάνει μόνο μέρος των αποδοχών της, το επίδομα μητρότητας μειώνεται έτσι ώστε το άθροισμα του επιδόματος και των αποδοχών που λαμβάνει να μην υπερβαίνει τις πλήρεις αποδοχές της. Ε. Πότε πρέπει να υποβληθεί η αίτηση για το επίδομα μητρότητας; Α. Η αίτηση θα πρέπει να υποβληθεί ηλεκτρονικά: • Εάν πιστοποιηθεί από γιατρό και λάβει σχετικό πιστοποιητικό μετά τη συμπλήρωση της εικοστής πέμπτης (25) εβδομάδας κύησης ότι αναμένει τοκετό σε εβδομάδα που καθορίζεται στο ιατρικό πιστοποιητικό. Η εβδομάδα μέσα στην οποία περιλαμβάνεται η ημερομηνία 22
αναμενόμενου τοκετού είναι η «εβδομάδα αναμενόμενου τοκετού». • Εάν η ασφαλισμένη ή και ο σύζυγός της έχουν συντελέσει υιοθεσία παιδιού ηλικίας μέχρι δώδεκα (12) ετών, ή •Εάν έχει αποκτήσει παιδί μέσω παρένθετης μητέρας δυνάμει των διατάξεων του περί της Εφαρμογής της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Νόμου. Ε. Ποια είναι τα διαβήματα της αιτήτριας για να πληρωθεί επίδομα μητρότητας; Α. Για την υποβολή της αίτησης για επίδομα μητρότητας, όπως και για άλλες αιτήσεις για παροχές από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, η αιτήτρια θα πρέπει να προχωρήσει στη δημιουργία προφίλ στην υπηρεσία CY Login, μέσω του συνδέσμου https://cge.cyprus.gov.cy/ cyloginregistration/register και να ταυτοποιηθεί. Μετά από την ταυτοποίησή της στην υπηρεσία CY Login θα υποβάλει διαδικτυακά αίτηση για επίδομα μητρότητας στις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων μέσω της κυβερνητικής πύλης www.gov.cy. 23
Το παρόν ενημερωτικό έντυπο εκδίδεται από το Τμήμα Εργασίας και έχει ετοιμαστεί με τη συνεισφορά του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας και των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Οι ερωτήσεις – απαντήσεις που περιέχονται σε αυτό δίνουν μόνο γενικές πληροφορίες σε σχέση με την προστασία της μητρότητας και τη μη διάκριση λόγω εγκυμοσύνης. Οι όποιες αναφορές σε διατάξεις νομοθεσιών δεν αποτελούν νομική συμβουλή ή αυθεντική και ολοκληρωμένη ερμηνεία αυτών. Για περαιτέρω πληροφορίες, παρακαλώ όπως επικοινωνείτε με το αρμόδιο Τμήμα στα πιο κάτω τηλέφωνα: Για το Τμήμα Εργασίας: 22400869 / 24805333 / 25827350 / 26821666 Για το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας: 22405623 / 22405614 / 22879191 / 24805327 / 25827200 / 26822715 / 23819750 Για τις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων: 22401725 / 22401600 24
Γ.Τ.Π. 10/2024 – 300 Εκδόθηκε από το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών Εκτύπωση: Τυπογραφείο Κυπριακής Δημοκρατίας ISBN 978-9963-50-678-1 (έντυπο) ISBN 978-9963-50-679-8 (ηλεκτρ.)
pio.gov.cyRkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==