16 στην κατεχόμενη γη μας ΕΠΑΡΧΙΑ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ Γραφείο Επιτρόπου Προεδρίας Λεωφ. Κυριάκου Μάτση 56, 1082 Λευκωσία T +357 22400102, 22400238 Φ +357 22400173 Ε cyprusdiaspora@presidency.gov.cy www.PresidentialCommissioner.gov.cy ΓΤΠ 2/2024 ISSN 1986-2407 Έκδοση: Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών Φωτογραφικό Υλικό: Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων. * Πηγή κειμένων και φωτογραφιών: Έκδοση ΓΤΠ 253/2019 Μνήμες Κατεχόμενης Γης- Εκτοπισμένοι Δήμοι και Κοινότητες Επιτροπή Κατεχόμενων Κοινοτήτων Επιτροπή Κατεχόμενων Δήμων Κύπρου www.presidentialcommisssioner.gov.cy Η Αχερίτου βρίσκεται δυτικά της Αμμοχώστου σε απόσταση δέκα περίπου χιλιομέτρων. Γειτονικές κοινότητες είναι το Αυγόρου και η Άχνα νότια, η Καλοψίδα δυτικά και η Έγκωμη βόρεια. Παρουσιάζει διπλό γεωγραφικό χαρακτήρα, αφού δυτικά και βόρεια απλώνεται το ανατολικότερο τμήμα της Μεσαορίας, ενώ στη νότια κυρίως πλευρά κυριαρχεί το κόκκινο χρώμα της περιοχής Κοκκινοχωρίων. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για την προέλευση του ονόματος Αχερίτου. Η επικρατέστερη είναι ότι προέρχεται είτε από το Ashera, το φοινικικό όνομα της Αφροδίτης, είτε από την Αχερουσία, τη γνωστή λίμνη της ελληνικής μυθολογίας, αφού το χωριό περιβαλλόταν από έλη και λίμνες. Η μεγάλη εκκλησία της κοινότητας είναι η εκκλησία της Αναλήψεως, στον περίβολο της οποίας βρίσκεται το παρεκκλήσι της Αγίας Μαρίνας. Στα ανατολικά, έξω από το κατεχόμενο χωριό, υπάρχει και το εξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, γύρω από το οποίο αναπτύχθηκε ο προσφυγικός συνοικισμός του Αγίου Γεωργίου Αχερίτου. Μεγάλης θρησκευτικής και αρχαιολογικής αξίας είναι η Παναγία η Τραπεζίτισσα, τρία χιλιόμετρα βόρεια του χωριού. Είναι ό,τι απέμεινε από το χωριό Τράπεζα ή Τραπέζα που καταστράφηκε ολοσχερώς το 1425 μ.Χ. από τους Μαμελούκους. Η πρώτη δημιουργία της Αχερίτου ανάγεται στα χρόνια της Φραγκοκρατίας ως μικρό φέουδο. Όταν έπεσε στα χέρια των Τούρκων στις 31 Αυγούστου 1974 φιλοξενούσε αμιγώς ελληνοκυπριακό πληθυσμό 1.300 κατοίκων. Υπήρξε πάντοτε ένα αναπτυγμένο γεωργοκτηνοτροφικό χωριό, του οποίου πολλοί κάτοικοι εργάζονταν και στην κοντινή πόλη των Βαρωσίων. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ταυτότητας των Αχεριωτών ήταν η φιλοξενία, η εργατικότητα και η πηγαία αίσθηση του χιούμορ, που ωθούσε σε εύθυμες καταστάσεις με αλληλοπειράγματα, σκωπτικά δίστιχα και κυρίως με τσιαττιστά. Σήμερα η Αχερίτου κατοικείται από εποίκους της Ανατολίας, ενώ η μεγάλη πλειονότητα των εκτοπισμένων κατοίκων ζει σε απόσταση αναπνοής από το κατεχόμενο χωριό, βιώνοντας έντονα το μαρτυρικό συναίσθημα της μεγάλης απώλειας. Αχερίτου Άχνα Η Άχνα είναι ένα από τα μεγάλα και εύφορα χωριά των Κοκκινοχωριών της επαρχίας Aμμοχώστου, έχοντας ολόγυρά της τα χωριά Καλοψίδα, Αχερίτου, Αυγόρου, Ορμίδεια, Ξυλοτύμβου, Πέργαμος και Μακράσυκα. Άθνα ήταν η παλαιότερη ονομασία της Άχνας. Ο Αρχιμανδρίτης Κυπριανός στην ιστορία του (1η έκδοση Ενετίας 1788) στο κεφάλαιο που επιγράφεται «Διά τους αγίους ξένους, όπου εκατοίκησαν εις την Νήσο» γράφει ότι «η των τοπικών παράδοσις θέλει ότι ο άγιος Κενδέας εις Άθναν», εννοείται «εκατοίκησεν». Απ’ αυτήν την παράδοση ενισχύεται ότι ο Αγιόσπηλος ήταν η κατοικία του Αγίου για αρκετό καιρό. Αλλά υπάρχει και παλαιότερη μαρτυρία για την ονομασία του χωριού ως Άθνα στον ενετικό χάρτη του Franco του 1570. Εκεί σημειώνεται ως Atna, αλλά πρόκειται προφανώς περί τυπογραφικού λάθους κατά παράλειψη του h, δηλ. αντί του Athna. Πριν από το 1974 ήταν παρθένο δάσος, στο οποίο διενεργούσαν ασκήσεις κατά διαστήματα οι Βρετανοί στρατιώτες. Κάτω από τα πεύκα του έβρισκαν δροσιά οι γεωργοί της Άχνας όταν πήγαιναν να δουλέψουν. Αυτά όλα μέχρι τις 20 Ιουλίου 1974. Το δάσος της Άχνας έμελλε το 1974 να μετατραπεί σε καταφύγιο δεκάδων χιλιάδων προσφύγων, που κυνηγημένοι από τα αεροπλάνα και τους στρατιώτες του Αττίλα, κατέφυγαν εκεί από τα χωριά της Μεσαορίας και της επαρχίας Αμμοχώστου για να σωθούν. Ακόμα και από τα χωριά της επαρχίας Κερύνειας, άνθρωποι κυνηγημένοι, με τα ρούχα που φορούσαν, κατέφευγαν στο Δασάκι Άχνας, γιατί το έδαφος ήταν Βάσεις και πίστευαν ότι εκεί δεν θα κινδύνευαν από τον Αττίλα. Και έγιναν τα πεύκα και οι ευκάλυπτοι και οι πορτοκαλεώνες των Αχνιωτών, καταφύγιο για τους πονεμένους και κυνηγημένους πρόσφυγες της πληγωμένης μας πατρίδας. Στις 30 Αυγούστου 1974, τουρκικά τανκς μπήκαν στην Άχνα, υποστηρίζοντας πεζοπόρους Τούρκους στρατιώτες. Οι Αχνιώτες -τελευταίοι απ’ όλους τους πρόσφυγες- βρήκαν καταφύγιο και αυτοί στο Δασάκι. Σύμφωνα με κάποια στοιχεία, τις πρώτες βδομάδες μετά τον πόλεμο του 1974, κατέφυγαν στο δάσος της Άχνας, που τελικά μετατράπηκε σε τοπωνύμιο Δασάκι Άχνας, 60.00080.000 πρόσφυγες. Ο Απόλλωνας και ο Μαρσύας – Ψηφιδωτό στο δάπεδο, Έπαυλη του Αιώνα, Κάτω Πάφος. Μία εκ των πέντε αναπαραστάσεων στο πλέον θεαματικό και άριστης ποιότητας ψηφιδωτό της Πάφου, που χρονολογείται στο πρώτο μισό του 4ου αι. μ.Χ. © Υφυπουργείο Τουρισμού
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==