52 | ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Ραδιονουκλίδια στα τρόφιμα: Ο έλεγχος των επιπέδων ραδιενέργειας σε τρόφιμα διενεργείται σύμφωνα με τον περί Προστασίας από Ιονίζουσες Ακτινοβολίες και Πυρηνικής και Ραδιολογικής Ασφάλειας και Προστασίας Νόμο 2018 (Ν.164(Ι))/2018), τον Κανονισμό (Ευρατόμ) 2016/52 του Συμβουλίου και τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 733/2008, και τις σχετικές τροποποιήσεις τους. Κατά το 2022 αναλύθηκαν συνολικά 86 δείγματα για σύνολο 264 παραμέτρων και ο έλεγχος περιλάμβανε: y γ-Ραδιονουκλίδια (Cs-134, Cs-137 και φυσικό K-40) σε διάφορα τρόφιμα, όπως φρέσκα ψάρια, παιδικές τροφές (γάλα σε σκόνη βρεφικής ηλικίας, δημητριακά) και μεικτό διαιτολόγιο, y και Ραδιονουκλίδια (Cs- 134, Cs-137, Sr-90 και φυσικό K-40) σε φρέσκο γάλα. Εκτός των πιο πάνω δειγμάτων τροφίμων ελέγχθηκαν και 24 συμπληρώματα για ζωοτροφές, για Cs-137, για σκοπούς εξαγωγής από ιδιώτη. Γενικά όλα τα αποτελέσματα των αναλύσεων των επιπέδων ραδιενέργειας στα τρόφιμα για το 2022 καθώς και τα διαχρονικά (2010-2022) είναι πολύ πιο κάτω από τα αποδεκτά νομοθετικά όρια. Στο Σχήμα 17 παρουσιάζονται διαχρονικά ο συνολικός αριθμός αναλυθέντων δειγμάτων τροφίμων και παραμέτρων. Για τα έτη 2020-2022, στον αριθμό των δειγμάτων περιλαμβάνεται και μικρός αριθμός συμπληρωμάτων ζωοτροφών. Υλικά σε επαφή με τρόφιμα: Ο σκοπός του ελέγχου των υλικών σε επαφή με τρόφιμα είναι η προστασία του καταναλωτή από τις χημικές ουσίες οι οποίες είναι δυνατόν να μεταναστεύσουν στα τρόφιμα από τα υλικά συσκευασίας ή γενικότερα από τα υλικά και αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα. Ο έλεγχος γενικά περιλαμβάνει πλαστικά, μεταλλικά, πολυστρωματικά, κεραμικά, πορσελάνινα, γυάλινα κ.ά. είδη και γίνεται σύμφωνα με τους περί Υλικών και Αντικειμένων για Επαφή με Τρόφιμα Κανονισμούς. Οι Κανονισμοί είναι εναρμονισμένοι με την αντίστοιχη νομοθεσία της ΕΕ και τους Κανονισμούς (ΕΚ) αριθ. 1935/2004, (ΕΚ) αριθ. 2023/2006, τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ.10/2011 για τα πλαστικά, κ.ά. Κατά το 2022 πραγματοποιήθηκε έλεγχος σε 197 δείγματα υλικών και αντικειμένων σε επαφή με τρόφιμα. Τα 121 από αυτά ήταν διάφορα πλαστικά είδη (μιας χρήσης και πολλαπλών χρήσεων), 49 κεραμικά/πορσελάνινα σκεύη και αντικείμενα, και τέσσερα γυάλινα, εγχώρια και εισαγόμενα. Τα δείγματα εξετάστηκαν για συνολικά 1.817 παραμέτρους. Από τα 121 πλαστικά δείγματα τα πέντε (ποσοστό 4,1%) δεν συμμορφώνονταν με τη σχετική νομοθεσία. Συγκεκριμένα, από τον έλεγχο για τις δύο κύριες κατηγορίες, παρατηρούνται τα εξής: y Πλαστικά: Διαχρονικά παρατηρούνται αυξομειωτικές τάσεις στο ποσοστό των μη συμμορφούμενων δειγμάτων, που οφείλονται κυρίως στα είδη των δειγμάτων που προσκομίζονται καθώς και την προέλευσή τους (βλ. Σχήμα 18). Το γεγονός αυτό επιβάλλει τη συνέχιση και εντατικοποίηση του ελέγχου. y Κεραμικά / πορσελάνινα: Από τον έλεγχο για μετανάστευση καδμίου και μόλυβδου παρατηρείται διαχρονικά πτωτική τάση του ποσοστού των μη ικανοποιητικών δειγμάτων, γεγονός που καταδεικνύει την αποτελεσματικότητα του εφαρμοζόμενου ελέγχου. Καταβάλλεται προσπάθεια όπως κάθε χρόνο ο έλεγχος να επεκτείνεται σε νέα είδη, υλικά και προϊόντα που κυκλοφορούν στην κυπριακή αγορά. Γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί (ΓΤΟ): Ο έλεγχος για την ύπαρξη ΓΤΟ στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές διεξάγεται στο πλαίσιο εφαρμογής των Κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 και (ΕΚ) αριθ. 1830/2003. Κατά το 2022, εξετάστηκαν για παρουσία ΓΤΟ 148 δείγματα τροφίμων για συνολικά 1.979 παραμέτρους. Τα δείγματα λήφθηκαν, κυρίως, από το λιανικό εμπόριο και προσκομίστηκαν στο εργαστήριο στη βάση πρωτοκόλλου το οποίο σχεδιάζεται και εφαρμόζεται σε συνεργασία με τις Υγειονομικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας. Συγκεκριμένα, εξετάστηκαν για παρουσία γενετικής τροποποίησης, τρόφιμα τα οποία περιείχαν ή αποτελούνταν από σόγια ή/και αραβόσιτο ή/και ρύζι ή/και ελαιοκράμβη ή συστατικά αυτών. Ελέγχθηκαν άλευρα, παιδικές τροφές, βιολογικά προϊόντα, νηστίσιμα προϊόντα, πρώτες ύλες, αλλαντικά, προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής, σαλάτες και μέλι. Στο πλαίσιο ελέγχου μη εγκεκριμένων γενετικών τροποποιήσεων ελέγχθηκαν τρόφιμα που περιείχαν ρύζι, λινάρι, σιτάρι και πατάτα. Από τα τρόφιμα που εξετάστηκαν, στο 93,5% δεν ανιχνεύθηκαν ΓΤΟ, και ποσοστό 6,5% αφορούσε περιπτώσεις όπου δεν επιτεύχθηκε απομόνωση/ πολλαπλασιασμός DNA. Επίσης, κατά το 2022, ελέγχθηκαν επτά δείγματα ζωοτροφών για συνολικά 120 παραμέτρους. Τα δείγματα λήφθηκαν κατά την εισαγωγή στο πλαίσιο πρωτοκόλλου συνεργασίας με το Τμήμα Γεωργίας. Συγκεκριμένα, εξετάστηκαν για παρουσία γενετικής τροποποίησης ζωοτροφές οι οποίες περιείχαν ή αποτελούνταν από σόγια ή αραβόσιτο ή ελαιoκράμβη ή συστατικά αυτών. Όλα τα δείγματα ήταν συμμορφούμενα με τη σχετική νομοθεσία.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==