48 | ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ στο κρέας και γάλα (μ.σ. 1,58%), καθώς, επίσης, και της ομάδας των μακρολιδίων στο κρέας (μ.σ. 0,36%). Μείωση των μη συμμορφούμενων δειγμάτων παρατηρείται για την ομάδα των τετρακυκλινών στο κρέας (μ.σ. 1,07%), ενώ για πρώτη φορά από το 2010 δεν εντοπίζονται μη συμμορφούμενα δείγματα για την ομάδα των πενικιλινών (βλ. Σχήμα 12). Σημειώνεται ότι κατά το 2022 εντοπίστηκαν εννέα θετικά δείγματα από τα 140 δείγματα που αναλύθηκαν για σουλφοναμίδια στο χοιρινό κρέας, από τα οποία μόνο τα τρία ήταν μη συμμορφούμενα με τη νομοθεσία. Στα πιο πάνω δείγματα περιλαμβάνονται 26 δείγματα χοιριδίων τα οποία εξετάστηκαν στο πλαίσιο του ειδικού εθνικού προγράμματος για τον έλεγχο των χοιριδίων για αντιμικροβιακές ουσίες. Η διαχρονική υπολειμματικότητα τετρακυκλινών, σουλφοναμιδίων, πενικιλινών και αμινογλυκοζιτών στα προϊόντα ζωικής προέλευσης καταδεικνύει την αναγκαιότητα εντατικοποίησης του εφαρμοζόμενου ελέγχου, ειδικά ενόψει της διαφαινόμενης συμβολής της χρήσης των αντιβιοτικών στα ζώα στην παρατηρούμενη μικροβιακή αντοχή στα αντιβιοτικά. Η αποτελεσματικότητα του εφαρμοζόμενου ελέγχου αποδεικνύεται από τη διαχρονική παρακολούθηση των υπολειμμάτων των σουλφοναμιδίων σε δείγματα κρέατος χοιρινού (βλ. Σχήμα 13). Παρατηρούμε ότι κατά τα πρώτα χρόνια της εφαρμογής του ελέγχου, έτη 19911997, τα ποσοστά των μη συμμορφούμενων δειγμάτων (πάνω από το Ανώτατο Όριο Καταλοίπων-ΑΟΚ) κυμαίνονταν μεταξύ 7-18%, τα έτη 1998-2011 βρίσκονταν σε ποσοστό κάτω του 2%, ενώ κατά τα έτη 2012-2013, όπου προστέθηκε και ο έλεγχος των χοιριδίων, παρουσιάζεται σημαντική αύξηση στα ποσοστά αυτά. Η μείωση των ποσοστών μη συμμορφούμενων δειγμάτων στη συνέχεια, κατά τα έτη 2014-2022, επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα και, παράλληλα, την αποτελεσματικότητα του ελέγχου. Σημειώνεται ότι τα μη συμμορφούμενα δείγματα καταστρέφονται και δεν φτάνουν στον καταναλωτή. Περιβαλλοντικοί και άλλοι ρυπαντές τροφίμων: Ο επίσημος έλεγχος και η παρακολούθηση των περιβαλλοντικών και άλλων ρυπαντών τροφίμων καλύπτει τοξικές/καρκινογόνες ουσίες που είτε προέρχονται από τη γενικότερη περιβαλλοντική επιβάρυνση των τροφίμων μέσω της τροφικής αλυσίδας είτε δημιουργούνται/σχηματίζονται κατά την επεξεργασία των τροφίμων είτε είναι προϊόντα μεταβολισμού μυκήτων, φυσικής ή/και φυτικής προέλευσης. Ο έλεγχος και η παρακολούθησή τους διενεργούνται με βάση τη σχετική νομοθεσία της ΕΕ [Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1881/2006 και τροποποιήσεις του, Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 396/2005 κ.ά.], η οποία θέτει ανώτατα επιτρεπτά επίπεδα και άλλους περιορισμούς για πολλές από τις ουσίες αυτές. O συνολικός αριθμός ελεγχθέντων δειγμάτων τροφίμων για τους διάφορους ρυπαντές κατά το 2022 ήταν 824 για συνολικό αριθμό παραμέτρων 4.896 (βλ. Σχήμα 14). Σημειώνεται ότι από τον συνολικό αριθμό των ελεγχθέντων δειγμάτων για τους ρυπαντές στα τρόφιμα κατά το 2022, ποσοστό 2,7% ήταν μη συμμορφούμενα δείγματα τα οποία προέρχονταν είτε από εισαγωγές είτε από τις πρωτοταγείς αποθήκες επεξεργασίας ή/ και από την αγορά τα οποία καταστράφηκαν και δεν έφτασαν στον καταναλωτή. Από τη διαχρονική παρακολούθηση των μη συμμορφούμενων με τη νομοθεσία δειγμάτων τροφίμων για τις αφλατοξίνες για τα έτη 2007 έως 2022 διαφαίνεται η αποτελεσματικότητα του εφαρμοζόμενου ελέγχου (βλ. Σχήμα 3, κεφάλαιο Επιτεύγματα). Σχήμα 11: Κατανομή των κατηγοριών προϊόντων ζωικής προέλευσης για έλεγχο υπολειμμάτων κτηνιατρικών φαρμάκων - 2022 Κρέας 24% Γάλα 2% 11% 5% 3% 5% 2% Μέλι Αυγά Ούρα Αίμα (πλάσμα) Ψάρια Νερό 48% Η μικροβιακή αντοχή στα αντιβιοτικά (AMR) είναι το φαινόμενο κατά το οποίο, λόγω της υπέρμετρης και μη ενδεδειγμένης χρήσης αντιβιοτικών, όχι μόνο από τον άνθρωπο αλλά και στα ζώα, οι μικροοργανισμοί παρουσιάζουν αντοχή σε κάποιο αντιμικροβιακό παράγοντα.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==