42 | ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ πρόσθετου κωδικού σύνθεσης (Meursing code) βάσει του οποίου το Τμήμα Τελωνείων προχωρεί στην επιβολή των απαραίτητων δασμών. Ο «meursing code» καθορίζεται με βάση την περιεκτικότητα του τροφίμου σε λιπαρές ύλες γάλακτος, πρωτεΐνες γάλακτος, άμυλο και σακχαρόζη. Κατά το 2022 το εργαστήριο Σύστασης, Ποιότητας και Θρεπτικής Αξίας Τροφίμων ανάλυσε 69 συνολικά δείγματα για το Τμήμα Τελωνείων. Τα περισσότερα από τα δείγματα αναλύθηκαν για τον καθορισμό του Meursing code. Η εξακρίβωση τυχόν απάτης στα τρόφιμα διασφαλίζει τόσο την ποιότητα/ασφάλειά τους όσο και τα οικονομικά συμφέροντα του καταναλωτή. Μερικά παραδείγματα τροφίμων που εξετάζονται διαχρονικά από το ΓΧΚ για νοθεία είναι, μεταξύ άλλων, το ελαιόλαδο, το μέλι (το 2022 εντοπίστηκαν πολύ λίγες αποκλίσεις από τη σχετική νομοθεσία που αφορούσαν κυρίως ποιότητα και όχι νοθεία), και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Στον έλεγχο των γαλακτοκομικών προϊόντων περιλαμβάνεται και ο προσδιορισμός της ταυτότητας του γάλακτος και της αναλογίας αιγοπρόβειου γάλακτος σε χαλούμια και τυριά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και σε εποχιακά τυριά για παρασκευή φλαούνων. Κατά το 2022 ο συγκεκριμένος έλεγχος επικεντρώθηκε σε χαλούμια, εκ των οποίων ποσοστό 25% ήταν μη συμμορφούμενα με το σε ισχύ διάταγμα (Κ.Δ.Π.377/2022). Ο έλεγχος για διερεύνηση τυχόν νοθείας επεκτάθηκε, κατά το 2022, και στα κατεψυγμένα κοτόπουλα όπου γίνεται προσδιορισμός της περιεκτικότητάς τους σε νερό. Έλεγχος τροφίμων για προσδιορισμό νοθείας που πραγματοποιείται από το εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας και Ανοσοβιολογίας Τροφίμων: – Ο έλεγχος της νοθείας κρέατος με άλλο είδος κρέατος ξεκίνησε το 2013, μετά από το σκάνδαλο νοθείας κρέατος με αλογίσιο κρέας και τη σχετική Σύσταση της ΕΕ (2013/99/ΕΚ). Στη συνέχεια επεκτάθηκε και σε άλλα είδη κρέατος όπως βοδινό, κοτόπουλο και χοιρινό. Κατά το 2022, στο πλαίσιο εθνικού προγράμματος ελέγχου, εξετάστηκαν 25 δείγματα κρεατοσκευασμάτων για νοθεία με κοτόπουλο και χοιρινό. Τα τρόφιμα που εξετάστηκαν λήφθηκαν από χώρους μαζικής εστίασης, ψησταριές καθώς και από το λιανικό εμπόριο. Σε ποσοστό 8% (δύο δείγματα) ανιχνεύθηκε μικρή συγκέντρωση άλλου από το αναγραφόμενο είδος κρέατος, αποτέλεσμα πιθανής επιμόλυνσης στη διαδικασία παραγωγής. – Από το 2017 ελέγχονται για νοθεία δείγματα ψαριού / ψαροσκευσμάτων / μαλακίων. Εξετάστηκαν 51 δείγματα στο πλαίσιο του εθνικού προγράμματος και ποσοστό 18% (εννέα δείγματα) ήταν μη συμμορφούμενα αφού περιείχαν άλλο από το αναγραφόμενο στη συσκευασία είδος. – Ό έλεγχος της νοθείας επεκτάθηκε από το 2019 και στη νοθεία γάλακτος. Το 2022 εξετάστηκαν 25 δείγματα γαλακτοκομικών προϊόντων στο πλαίσιο εθνικού προγράμματος. Ποσοστό 12% (τρία δείγματα) ήταν μη συμμορφούμενα με τη νομοθεσία αφού περιείχαν άλλο από το αναγραφόμενο είδος. Η αυθεντικότητα των τροφίμων και ποτών καλύπτει ένα σημαντικό μέρος του ελέγχου της ποιότητάς τους καθώς περιλαμβάνει, εκτός από τον έλεγχο της νοθείας ενός τροφίμου, και την πιστοποίηση της γεωγραφικής και βοτανικής προέλευσής του, και την επιβεβαίωση οποιασδήποτε δήλωσης στην ετικέτα του προϊόντος (Κανονισμός ΕΚ αρ.1169/11). Η παγκοσμιοποίηση του εμπορίου και η ελεύθερη διακίνηση των αγαθών έδωσαν πλέον επιστημονική διάσταση στη νοθεία, και για τον έλεγχο της αυθεντικότητας απαιτούνται πιο εξελιγμένες μέθοδοι όπως οι ισοτοπικές. Η δημιουργία βάσεων ισοτοπικών δεδομένων τροφίμων και ποτών γνωστής προέλευσης είναι προϋπόθεση για την πιστοποίηση της αυθεντικότητάς τους. Η «Ισοτοπική χαρτογράφηση των κυπριακών τροφίμων και ποτών» που διενεργείται και εξελίσσεται συνεχώς στο ΓΧΚ, βρίσκει εφαρμογή τόσο στην κατοχύρωση παραδοσιακών και τοπικών προϊόντων με τον εμπλουτισμό του φακέλου τους όσο και στην προστασία των ίδιων των προϊόντων, των καταναλωτών κατά τον έλεγχο της αγοράς, και των παραγωγών. Το Εργαστήριο «Πιστοποίησης Αυθεντικότητας-NMR» εμπλουτίζει συνεχώς από το 2005 και επεκτείνει με νέες παραμέτρους την «Εθνική Βάση Δεδομένων για τους Κυπριακούς Οίνους» τις οποίες και αξιοποιεί στον έλεγχό τους. Συνεχίζει, επίσης, την ισοτοπική χαρτογράφηση οινικών και άλλων κυπριακών προϊόντων όπως τα αλκοολούχα ποτά, το ξίδι, το μέλι, οι χυμοί και τα γαλακτοκομικά προϊόντα . Κατά το 2022 εξετάσθηκαν συνολικά για σκοπούς αυθεντικότητας 337 δείγματα για 1.072 παραμέτρους (βλ. Σχήμα 5). Στα δείγματα των προγραμμάτων ελέγχου συμπεριλήφθηκαν και κυπριακές πατάτες, μετά την υπογραφή πρωτοκόλλου συνεργασίας με το Τμήμα Γεωργίας για την «Αυθεντικότητα της κυπριακής πατάτας», στο πλαίσιο πιλοτικού προγράμματος με στόχο τη δημιουργία βάσης ισοτοπικών δεδομένων.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==