AΓΡΟΤΗΣ 2023 / TEΥΧΟΣ 489 46 Η ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΜΑΣ ΕΡΕΥΝΑ ΑgrOassis: Έργο χρηματοδοτούμενο από το πρόγραμμα LIFE για αντιμετώπιση της ερημοποίησης της γεωργικής γης Αντικείμενο του προγράμματος LIFE AgrOassis είναι η προσαρμογή της γεωργίας στην κλιματική αλλαγή δίνοντας έμφαση σε μέτρα που περιορίζουν τη διάβρωση και υποβάθμιση των εδαφών, βελτιώνουν την αξιοποίηση του νερού της βροχής, αυξάνουν τη γονιμότητα και ενισχύουν τη βιοποικιλότητα. Το πρόγραμμα στοχεύει να συμβάλει ουσιαστικά στη χάραξη πολιτικής που να υποστηρίζει τη μετάβαση προς την αειφορική γεωργία και την κυκλική οικονομία. Ο πρωταρχικός στόχος του προγράμματος AgrOassis (LIFE21-CCA-CY-LIFE AgrOassis/101074744) που χρηματοδοτείται κατά 60% από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα LIFE είναι να βοηθήσει την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή του αγροτικού τομέα των νοτιοανατολικών χωρών της ΕΕ, της Κύπρου και της Ελλάδας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής με παρόμοιες συνθήκες. Το Έργο έχει ημερομηνία έναρξης την 1/10/2022 και λήγει την 31/12/2026. Για την επίτευξη των στόχων της νομοθεσίας και της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη δράση για το κλίμα, το AgrOassis θα αναπτύξει, επιδείξει και προωθήσει καινοτόμες τεχνικές, μεθόδους και προσεγγίσεις, βέλτιστες πρακτικές καθώς και λύσεις κοντά στην αγορά, σε περιοχές που επί του παρόντος εκτίθενται στην ερημοποίηση λόγω του κλίματος, της ακατάλληλης διαχείρισης του εδάφους και τις δασικές πυρκαγιές και οι οποίες αναμένεται να γίνουν ακόμη πιο ευάλωτες λόγω της κλιματικής αλλαγής. Είναι πλέον προφανές πως αν δεν παρθούν μέτρα άμεσα, το αυξανόμενο πρόβλημα της εξάντλησης των υδάτινων πόρων σε συνδυασμό με τις λιγότερες και μεγάλης έντασης βροχοπτώσεις του χειμώνα και τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, θα οδηγήσουν σε απερήμωση, διάβρωση των εδαφών και μείωση της γονιμότητάς τους. Επιδίωξη του έργου είναι η ανάσχεση αυτής της πορείας υποβάθμισης με την άμεση εμπλοκή των παραγωγών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, αλλά και η ανάδειξη της σημασίας των αγροοικοσυστημάτων στη σχέση της ευρύτερης κοινωνίας με το περιβάλλον. Εικόνα 1: Οι περιοχές της Ελλάδας και της Κύπρου όπου θα πραγματοποιηθεί το έργο LIFE AgrOassis επισημαίνονται με κόκκινο χρώμα. Το έργο βασίζεται σε τρεις κύριες Δράσεις για τη στήριξη της γεωργίας έναντι των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, που περιλαμβάνουν την εγκατάσταση φυτοφρακτών, τη μειωμένη κατεργασία του εδάφους και την παραγωγή και ενσωμάτωση κόμποστ στο έδαφος. Φυτοφράκτες Θα εγκατασταθούν φυτοφράκτες σε περιοχές επιρρεπείς στην ερημοποίηση ή σε υποβαθμισμένα σημεία, όπως τάφροι από διάβρωση και ανάμεσα στα χωράφια. Σκοπός της δράσης είναι η μείωση τη διάβρωσης του εδάφους λόγω ανέμου και απορροής του νερού, η αύξηση της εδαφικής υγρασίας και οργανικής ύλης, η μείωση της θερμοκρασίας του εδάφους και η ενίσχυση του μικροβιακής δραστηριότητας. Επιπλέον, στόχος είναι η δημιουργία προϋποθέσεων που θα βοηθήσουν την επικονίαση και θα δημιουργήσουν έναν ευνοϊκό βιότοπο για μικρά ζώα και πουλιά. Η χρήση ανθεκτικών στην ξηρασία καρποφόρων δένδρων και θάμνων ως μέρος των φυτοφρακτών, αναμένεται να προσθέσει στο εισόδημα του αγρότη. Το φυτώριο του Τμήματος Δασών έχει ήδη αναπτύξει διαδικασίες παραγωγής δενδρυλλίων που να είναι ανθεκτικά στην υδατική καταπόνηση και με μειωμένες απαιτήσεις φροντίδας στο αρχικό στάδιο της ανάπτυξής τους. Τα περισσότερα είδη φυτών που επιλέχθηκαν έχουν βαθύ ριζικό σύστημα, θεωρούνται ιδιαίτερα προσαρμοσμένα στην ξηρασία και έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση του περιβάλλοντος σε ερημικές και ημιερημικές περιοχές με έντονη έλλειψη νερού και περιοχές οι οποίες υπέστησαν σοβαρές ζημιές από πυρκαγιές. Για την ανάπτυξη των δενδρυλλίων θα χρησιμοποιούνται σωλήνες βάθους 60 εκατοστών, σε σχέση με της κλασικές γλάστρες-σακούλια. Το σύστημα ανάπτυξης σε σωλήνες οδηγεί στην ανάπτυξη μεγαλύτερου κατά μήκος ριζικού συστήματος των δενδρυλλίων, τα οποία ήδη από το φυτώριο είναι προσαρμοσμένα σε συνθήκες ξηρασίας με στόχο τη σκληραγώγηση τους για την μετέπειτα φύτευση τους σε άγονα και ξηρικά εδάφη. Εικόνα 2: Τάφροι λόγω διάβρωσης, που δημιουργούνται συνήθως μετά από έντονες βροχοπτώσεις. Τα σημεία αυτά είναι πρώτης προτεραιότητας για τη δημιουργία φυτοφρακτών στο πλαίσιο του προγράμματος. Παναγιώτης Ντάλιας Λειτουργός Γεωργικών Ερευνών Α’ Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών
RkJQdWJsaXNoZXIy MzU4MTg0