26 AΓΡΟΤΗΣ 2023 / TEΥΧΟΣ 489 ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Στην περιφέρεια Πιτσιλιάς, η μελισσοκομία παραμένει σε σταθερά αύξουσα πορεία τα τελευταία χρόνια, τουλάχιστον όσον αφορά την παραγωγή και διάθεση μελιού. Μελανό σημείο αποτελεί η μεγάλη πυρκαγιά του 2021 στον Αρακαπά, όπου είχαν καταστραφεί περί των 1.209 κυψελών, ενώ από περίπου 1.218 κυψέλες είχαν χαθεί τα μελισσοσμήνη. Επίσης, χάθηκαν 27 τόνοι μελιού από το κάψιμο εργαστηρίων μελιού της ευρύτερης περιοχής Πιτσιλιάς. Εντούτοις, η μελισσοκομία έχει καταφέρει να ανακάμψει με αύξηση περίπου 20% των κυψελών της περιοχής από το 2022 και εξής, φτάνοντας τις 5.132, με προοπτικές για περαιτέρω αύξηση. Δύο μεγάλα εργαστήρια για επεξεργασία και πώληση προϊόντων μελισσοκομίας εδρεύουν στην περιφέρεια Πιτσιλιάς, ενώ προσφάτως έχει ζητηθεί άδεια για ανέγερση ενός νέου. Εκεί, εκτός από μέλι, παράγονται και προϊόντα κεριού, ενώ η εγγραφή νέων μελισσοκόμων στο μελισσοκομικό μητρώο εντός των ορίων της περιφέρειας δεικνύει τις προοπτικές που διανοίγονται στον τομέα και στην περιοχή Πιτσιλιάς. Όπως προαναφέρθηκε, το είδος του φυτού που θα τραφούν οι μέλισσες έχει σημαίνοντα ρόλο στα φυσικοχημικά και οργανοληπτικά συστατικά του μελιού που παράγεται. Η περιφέρεια της Πιτσιλιάς, λόγω ακριβώς της ποικιλομορφίας των φυτικών ειδών που διαθέτει σε όλη την επικράτειά της, αποτελεί ένα άριστο σημείο για την εγκατάσταση των κυψελών. Στην περιοχή ευδοκιμούν θαμνώδη αυτοφυή φυτά που προσδίδουν στο μέλι επιθυμητά χαρακτηριστικά. Αυτά, σε συνδυασμό με ένα μεγάλο εύρος καλλιεργούμενων δενδροκομικών ειδών όπως εσπεριδοειδή, ελιές, μηλιές, ροδιές, αμυγδαλιές, μεσπιλιές και άλλα πολλά, προσδίδουν στο παραγόμενο μέλι τη γεύση στην οποία αρέσκεται ο καταναλωτής. Είναι πολύ γνωστό, εξάλλου, ότι το «θυμαρίσιο μέλι» συγκαταλέγεται ανάμεσα στα μέλια με τις γευστικότερες ιδιότητες, ενώ το «μέλι ανθέων», που προέρχεται από μείγματα διάφορων ανθέων που φύονται στην περιοχή συμπεριλαμβανομένων και δενδρωδών συστηματικών καλλιέργειών, είναι επίσης υψηλής ποιότητας. Τόσο στην Πιτσιλιά όσο και παγκύπρια, οι μελισσοκόμοι μεταφέρουν τις κυψέλες τους κατά τη διάρκεια του χρόνου σε διάφορες τοποθεσίες ώστε να εκμεταλλευτούν όλο το φάσμα της χλωρίδας που παρέχεται στην κάθε περιοχή και να έχουν οι μέλισσες ανθοφορίες στη διάθεσή τους. Το «ξεχειμώνιασμα» των μελισσοκομείων γίνεται συνήθως μεταφέροντας τις κυψέλες σε ανοικτές περιοχές χαμηλού υψομέτρου, με αρκετή ηλιοφάνεια και αυτοφυή θαμνώδη βλάστηση. Έτσι δίδεται η ευκαιρία στις μέλισσες να καρπωθούν από τα γύρω φυτά και να παράγουν στο μέγιστο, ή έστω να μην αποδυναμωθούν πλήρως μη έχοντας πηγή τροφής κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Στα πλείστα οργανωμένα μελισσοκομεία ο μελισσοκόμος παρέχει τροφή στις μέλισσες, συνήθως εντός της κυψέλης, με κάποιου είδους τυποποιημένο τρόφιμο βασισμένο στη ζάχαρη για να μπορεί να επιβιώσει το μελίσσι. Την άνοιξη τα μελίσσια, δηλαδή οι κυψέλες, μεταφέρονται σε περιοχές όπου υπάρχει επάρκεια ανθισμένων δέντρων όπως π.χ. ροδιές, μηλιές ή διάφορες άλλες συστηματικές φυτείες όπως λεβάντα κ.λπ., και το καλοκαίρι σε ψηλότερες περιοχές όπου φυσούν δροσεροί άνεμοι, για τη μεγιστοποίηση της έκκρισης νέκταρος από τα διάφορα άνθη. Συνήθης είναι και η πρακτική όπου παρέχονται κοντά στις κυψέλες πηγές νερού για τις μέλισσες. Οι μελισσοκόμοι που χρησιμοποιούν την τεχνική της μετακίνησης κυψελών εκμεταλλεύονται στο έπακρο την ανθοφορία των διάφορων μελισσοκομικών φυτών για όφελος της παραγωγικότητας και ευημερίας του μελισσοσμήνους. Αυτή, εξάλλου, είναι και η φιλοσοφία της λεγόμενης νομαδικής μελισσοκομίας. Ταυτόχρονα, δύνανται να λαμβάνουν μέρος και στο εθνικό σχέδιο για παροχή ενίσχυσης του πετρελαίου κίνησης που χρειάζονται. Ένα ακόμη συγκριτικό πλεονέκτημα της περιφέρειας Πιτσιλιάς για τη μελισσοκομία είναι και η ύπαρξη αρκετών συστηματικών φυτειών Τριανταφυλλιάς της Δαμασκηνής, το είδος τριανταφυλλιάς που ευδοκιμεί κατά κόρον στην περιοχή. Είναι ακριβώς τα ροδοπέταλα αυτού του φυτού που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή προϊόντων τριαντάφυλλου. Με την άνθηση αυτών στη γύρω περιοχή και με το άφθονο νέκταρ που διαθέτουν ως πλούσια πηγή διατροφής για τις μέλισσες, ειδικά σε χρονιές όπου επικρατεί παρατεταμένη ξηρασία, το μελισσοσμήνος βρίσκει την απαραίτητη τροφή για την παραγωγή ποιοτικού μελιού και λοιπών προϊόντων. Αντίστοιχα, σε περιοχές όπου βρίσκονται φυτείες χαρουπιών, μία μετακίνηση κυψελών στις αρχές της φθινοπωρινής περιόδου θα οδηγήσει στην αύξηση των προμηθειών των μελισσιών ώστε να ανταπεξέλθουν τον χειμώνα. Τα Επαρχιακά Γεωργικά Γραφεία παγκύπρια έχουν την ευθύνη για υλοποίηση των δράσεων ανάπτυξης της μελισσοκομίας στην περιφέρεια στην οποία έχουν δικαιοδοσία. Διάφορα εργαλεία χρησιμοποιούνται για τον σκοπό αυτό. Το σημαντικότερο ίσως εργαλείο αποτελεί το συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση Μελισσοκομικό Πρόγραμμα, με το ύψος της ενίσχυσης προς τον μελισσοκομικό κλάδο της Κύπρου να ξεπερνά τις €340.000 σε ετήσια βάση. Αυτό υλοποιείται σε συνεργασία και με άλλους φορείς όπως ο Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών, ενώ οι δράσεις που στηρίζονται αποσκοπούν στη βελτίωση των γενικών συνθηκών παραγωγής και εμπορίας των προϊόντων της κυψέλης. Ανάμεσα στις επιλέξιμες δράσεις είναι και η τεχνική κατάρτιση των μελισσοκόμων, είτε με επιτόπιες επισκέψεις σε μεμονωμένους μελισσοκόμους είτε με σεμινάρια παρουσία πολλών. Επίσης, παρέχεται οικονομική ενίσχυση για αγορά φαρμάκων για την αντιμετώπιση του παρασιτικού ακάρεου βαρρόα, όπως και ενίσχυση για την αντικατάσταση παλιών ή φθαρμένων κυψελών. Οποιαδήποτε δράση και ενέργεια πραγματοποιείται είναι αποτέλεσμα συνεργασίας τόσο με τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες όσο και με τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Μελισσοκόμων, που είναι και o οργανωμένος φορέας που έχει αναλάβει την τεχνική κατάρτιση νέων και υφιστάμενων μελών του. Η μελισσοκομία θέλει μεράκι και κάποιος πρέπει πραγματικά και αληθινά να αγαπά αυτή την τέχνη για να μπορεί να ασχοληθεί και να ενδιατρίψει. Στην Πιτσιλιά, λόγω και του ανάγλυφου του εδάφους και της σημαντικής βιοποικιλότητας που υπάρχει, ενδείκνυται η συστηματική μελισσοκομία. Η περιοχή πληροί όλες τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη. Κάθε νέος μελισσοκόμος μπορεί να είναι σίγουρος ότι θα του παρέχεται κάθε δυνατή στήριξη στο ξεκίνημα, ενώ το Τμήμα Γεωργίας είναι δίπλα και στους υφιστάμενους μελισσοκόμους, είτε πρόκειται για επαγγελματίες είτε πρόκειται για ενασχόληση με σκοπό τη συμπλήρωση οικογενειακού εισοδήματος. Ήδη η περιοχή εξελίσσεται σε «μελομάνα» με τα διάφορα φεστιβάλ που οργανώνονται από τις διάφορες κοινότητες, ελπίζοντας για επιπρόσθετες δράσεις και τοπικές πρωτοβουλίες στη μετά τον κορωνοϊό εποχή, γιατί η μελισσοκομία στην περιοχή αξίζει και πρέπει να εξελιχθεί.
RkJQdWJsaXNoZXIy MzU4MTg0