13 AΓΡΟΤΗΣ 2023 / TEΥΧΟΣ 488 ΓΕΩΡΓIΑ Η καλλιέργεια της μπανάνας Για την επιτυχημένη εγκατάσταση νέας φυτείας απαιτείται βαθιά άροση του εδάφους πριν από τη φύτευση, για εξασφάλιση καλύτερου αερισμού. Για βελτίωση του εδάφους συστήνεται επιχωμάτωση με κατάλληλο χώμα όπως επίσης φωσφοροκαλιούχα λίπανση. Η φύτευση γίνεται κατά τους μήνες Απρίλιο-Μάιο, όπου oι επικρατούσες θερμοκρασίες ευνοούν την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος. Τα νέα φυτά κατά τη φύτευση συστήνεται να έχουν μόνο το τελευταίο φύλλο, κάτι που θα περιορίσει την απώλεια νερού μέσω της διαπνοής κατά τα πρώτα στάδια εγκατάστασης της φυτείας. Τα νέα φυτά τοποθετούνται σε λάκκους με διαστάσεις περίπου 35 x 45 εκατοστά. Αναλόγως της ποικιλίας οι αποστάσεις φύτευσης διαφέρουν. Στην Κύπρο, οι μπανάνες φυτεύονται σε τετράγωνα με τρία μέτρα απόσταση επί των γραμμών και μεταξύ των γραμμών. Η μπανάνα είναι φυτό με υψηλές ανάγκες σε νερό, τόσο ποσοτικές όσο και ποιοτικές. Οι ετήσιες ανάγκες κυμαίνονται από 1.200 έως 1.300 τόνους το δεκάριο, ενώ η ανεκτικότητα της μπανάνας στην αλατότητα του αρδευτικού νερού ανέρχεται μέχρι και τα 1,5 ds/m. Η άρδευση ξεκινά με το πέρας των βροχών της άνοιξης και τελειώνει με την έναρξη τους ξανά, το φθινόπωρο. Επίσης, κατά τους χειμερινούς μήνες και σε περιόδους με απουσία βροχής συστήνεται να γίνονται ελαφριά έστω ποτίσματα, όταν κρίνεται αναγκαίο. Η επικρατούσα μέθοδος άρδευσης είναι η χρήση ενσωματωμένων σταγόνων μικρής παροχής σε σωλήνες πολυαιθυλενίου 16 ή 20 χιλιοστών. Για κάθε σειρά φυτών τοποθετούνται δύο γραμμές σωλήνων. Εξοικονόμηση νερού επιτυγχάνεται με τη χρήση τενσιομέτρων, με τα οποία προσδιορίζεται η έλλειψη εδαφικής υγρασίας. Παρά το γεγονός ότι η μπανάνα καλλιεργείται συνηθέστερα σε γόνιμα εδάφη, κρίνεται αναγκαίο για να είναι παραγωγική η καλλιέργεια, να γίνεται επιπρόσθετη λίπανση. Η ορθολογιστική λίπανση πρέπει να είναι ο στόχος κάθε μπανανοκαλλιεργητή, γιατί εκτός από την εξοικονόμηση που μπορεί να επιτευχθεί από τυχόν σπατάλες σε λιπάσματα, θα εξασφαλιστεί ψηλή και καλής ποιότητας παραγωγή. Για την επιτυχία ενός προγράμματος λίπανσης πρέπει να γίνει χημική ανάλυση φύλλων και εδάφους. Γενικά, οι απαιτήσεις του φυτού σε κάλιο είναι μεγαλύτερες σε σχέση με το άζωτο. Η αναλογία μεταξύ του αζώτου (Ν), φωσφόρου (Ρ) και καλίου (Κ) είναι 2-3 προς 1 προς 4. Συχνές τροφοπενίες που παρουσιάζονται στην καλλιέργεια μπανάνας είναι αυτές μαγνησίου και σιδήρου. Τα λιπάσματα που χρησιμοποιούνται είναι υδατοδιαλυτά και η λίπανση γίνεται μέσω του συστήματος άρδευσης με τη χρήση κατάλληλου λιπαντήρα. Όπως προαναφέρθηκε, η μπανάνα πολλαπλασιάζεται με παραφυάδες. Η επιλογή του νέου μητρικού φυτού είναι η εργασία που θα καθορίσει το ύψος της παραγωγής της νέας καλλιεργητικής περιόδου, βελτιώνοντας παράλληλα και την ποιότητα. Γίνεται την άνοιξη, με το πέρας της συγκομιδής. Η επιλογή γίνεται βάσει του ύψους της παραφυάδας, το Η μπανάνα καλλιεργείται σε περιοχές με τροπικό και υποτροπικό κλίμα. Ανήκει στο γένος Musa της οικογένειας Musaceae. Στη χώρα μας η καλλιέργεια της μπανάνας ευδοκιμεί στην παραλιακή ζώνη της επαρχίας Πάφου. Σήμερα έχει περιοριστεί στα χωριά Κισσόνεργα-Πέγεια, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, και η συνολική καλλιεργούμενη έκταση κυμαίνεται στα 2.600 δεκάρια. Η παραγωγή προορίζεται κυρίως για την ντόπια αγορά, ενώ ελάχιστες ποσότητες εξάγονται. Η μπανάνα που καλλιεργείται στην Κύπρο αξιοποιείται για τον καρπό της, ο οποίος τρώγεται νωπός. Η κύρια καλλιεργούμενη ποικιλία στον τόπο μας είναι η Dwarf Cavendish. Είναι χαμηλόκορμη, με καλή προσαρμοστικότητα στις κλιματικές συνθήκες του νησιού. Άλλη ποικιλία που χρησιμοποιείται είναι η Gelik, η οποία είναι ψηλότερη και οψιμότερη της Dwarf Cavendish. Οι καρποί των ποικιλιών αυτών, όταν ωριμάσουν γίνονται γλυκιοί και εύπεπτοι, σε αντίθεση με τις μπανάνες τύπου πλαντάγιο (plantains) οι καρποί των οποίων είναι πλουσιότεροι σε άμυλο και τρώγονται αφού μαγειρευτούν. Η μπανάνα είναι μονοκοτυλήδονο, δενδρόμορφο, πολυετές, ποώδες φυτό. Ο κορμός της χαρακτηρίζεται ως ψευδοκορμός αφού ουσιαστικά πρόκειται για τους κολεούς των φύλλων του φυτού. Τα φύλλα είναι μεγάλα, έμμισχα με μεγάλο κολεό και σαρκώδες κεντρικό νεύρο. Το ριζικό σύστημα της μπανάνας είναι επιφανειακό. Η ταξιανθία («κλώνος») της μπανάνας αποτελείται από αρσενικά, ερμαφρόδιτα και θηλυκά άνθη τα οποία δίνουν τους εδώδιμους καρπούς. Η μπανάνα πολλαπλασιάζεται αγενώς με παραφυάδες και με τη μέθοδο της μεριστωματικής καλλιέργειας in vitro. Εικόνα 1: Μπανανοφυτεία Ως υποτροπικό φυτό για να αποδώσει απαιτεί ευνοϊκές θερμοκρασίες και υψηλή εδαφική υγρασία. Η φύτευση των μπανανών πρέπει να αποφεύγεται σε παγετόπληκτες καθώς και σε ανεμόπληκτες περιοχές. Καλό θα ήταν να αποφεύγεται η φύτευση μπανανών και σε περιοχές με συχνές χαλαζοπτώσεις, αφού προκαλούνται σχισίματα στα φύλλα και κτυπήματα στους καρπούς. Όπως σε όλες τις καλλιέργειες έτσι και για την μπανάνα η ύπαρξη κατάλληλου εδάφους είναι σημαντικός παράγοντας για μιαν αποδοτική φυτεία. Το ριζικό σύστημα της μπανάνας αναπτύσσεται ιδανικά σε καλά αεριζόμενο έδαφος με βάθος τουλάχιστον ένα μέτρο. Συστήνεται να αποφεύγονται τα αμμώδη εδάφη λόγω της ανάγκης που προκύπτει για συχνότερες αρδεύσεις, όπως επίσης και τα βαριά εδάφη λόγω του κακού αερισμού και της περιορισμένης αποστράγγισης. Το άριστο για την μπανάνα pH εδάφους κυμαίνεται μεταξύ 5,5 με 6,5. Ιωάννης Σταύρου Λειτουργός Γεωργίας Τμήμα Γεωργίας
RkJQdWJsaXNoZXIy MzU4MTg0