AΓΡΟΤΗΣ 2023 / TEΥΧΟΣ 487 69 Γεώργιος Θ Ματσούκης ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ Γεώργιος Θεμιστοκλέους Ματσούκης Χρυστάλλα Κωνσταντίνου Ανώτερη Λειτουργός Γεωργίας Τμήμα Γεωργίας Στη σημερινή εποχή, οι όροι καινοτομία και επιχειρηματικότητα χρησιμοποιούνται και προωθούνται καθημερινά. Είναι όμως κάτι καινούριο για τη σύγχρονη κοινωνία της Κύπρου; Ή μήπως υπήρχαν και στο παρελθόν άνθρωποι που στο πέρασμά τους άφησαν το στίγμα τους στην οικονομία και τον πολιτισμό του τόπου τους με τις επιχειρηματικές τους καινοτομίες; Το παρόν άρθρο αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα προοδευτικής γεωργικής καινοτομίας, για ένα μοναδικό γεωργό και επιχειρηματία που έζησε και μεγαλούργησε στη σκοτεινή και πάμφτωχη Πάφο στα τέλη του 19ου αρχές του 20ου αιώνα…. τον Γεώργιο Θεμιστοκλέους Ματσούκη. Ο Γεώργιος Θ. Ματσούκης, του Θεμιστοκλή και της Πηνελόπης, γεννήθηκε το 1882 στη Γεροσκήπου της Πάφου. Η οικογένειά του ήταν πολύ φτωχή και για αυτό από μικρός μπήκε στη δούλεψη ως σκαρπάρης ενώ σχολείο φοίτησε μέχρι την τελευταία τάξη του δημοτικού. Παντρεύτηκε τη Δέσποινα από την Κάτω Πάφο της οποίας οι γονείς ασχολούνταν με «παρακλάδι» της υφαντουργίας: η μητέρα της έραβε βράκες ενώ ο πατέρας της τις έβαφε. Η ίδια τελείωσε μέχρι και τη δευτέρα τάξη στο γυμνάσιο. Ο Γεώργιος και η Δέσποινα Ματσούκη απέκτησαν τρία παιδιά, την Ευθυμία, τη Γιωργούλλα και τον Γιώργο. Ο Ματσούκης άρχισε να δραστηριοποιείται στον τομέα της γεωργίας λόγω των πολύ καλών σχέσεων και της εμπιστοσύνης που του είχε η πιο πλούσια κυρία της Γεροσκήπου, η «Τζυρά» όπως ήταν γνωστή στο χωριό, η οποία του παραχώρησε αρκετή γη που αξιοποίησε τα μέγιστα. Ξεκίνησε φυτεύοντας φασόλια και σιτηρά, λινάρι και κάνναβη στην ευρύτερη περιοχή. Επεκτάθηκε και στην καλλιέργεια κρεμμυδιών όπου τη δεκαετία του 1930 πραγματοποίησε σημαντικές εξαγωγές στην Αίγυπτο. Λόγω του απίστευτου επιχειρηματικού του δαιμονίου αλλά και της οξυδέρκειάς του ο Ματσούκης κατάφερε να πείσει τους Βρετανούς να του παραχωρήσουν τη γη στην περιοχή της Αχέλειας και των Κουκλιών για να επεκτείνει τις καλλιέργειές του. Για την επέκταση των καλλιεργειών και τον υπέρμετρο ζήλο για την καλλιέργεια της γης ο γιός του Ματσούκη, ο κ. Γιώργος Γ. Ματσούκης είπε ότι ο πατέρας του χρησιμοποίησε κάπου 175 «ζευγάρια» για να μπορέσει να καλλιεργήσει τις τεράστιες εκτάσεις που ήταν αρχικά καλυμμένες με «παλλούρες» και «μαζιά». Σημαντικός σταθμός της πορείας του Γεώργιου Θεμιστοκλέους Ματσούκη ήταν η ανέγερση του ιδιωτικού του εργοστασίου για επεξεργασία του λιναριού και της κάνναβης αρχικά στα Μανδριά, το 1925 με 15 ανέμες και στη συνέχεια το μετέφερε στη γενέτειρά του, στη Γεροσκήπου το 1931. Το εργοστάσιο εργοδοτούσε περίπου 20 άτομα τα πλείστα των οποίων ήταν νεαρές γυναίκες. Το εργοστάσιο επεξεργασίας λιναριού ήταν ένα εκ των δύο ιδιωτικών εργοστασίων (το άλλο ήταν στη Λεμεσό, το Τζερκέζ Τσιφλίκ) που λειτούργησαν στην Κύπρο εκείνη την περίοδο ταυτόχρονα με το εργοστάσιο επεξεργασίας λιναριού της Ζώδιας (με σημαντική εμπλοκή του Γεωργικού Τμήματος). Αξίζει να σημειωθεί ότι το εργοστάσιο της Λεμεσού δεν μπόρεσε να ορθοποδήσει και έκλεισε λίγα χρόνια αργότερα. Αντίθετα, το εργοστάσιο του Γεώργιου Θεμιστοκλέους Ματσούκη διατηρήθηκε και επεκτάθηκε ενώ σε κάποια στιγμή που έκλεισε το εργοστάσιο της Ζώδιας ο Γεώργιος Ματσούκης προσπάθησε να αγοράσει την κατατεμαχιστική μηχανή για να την αξιοποιήσει στην Πάφο (πηγή Κρατικό Αρχείο). Δέσποινα Ματσούκη
RkJQdWJsaXNoZXIy MzU4MTg0