51 AΓΡΟΤΗΣ 2023 / TEΥΧΟΣ 487 ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Κοινό Πρόγραμμα Ελέγχου Αλιείας στη Μεσόγειο - Επιχειρησιακός συντονισμός για αποτροπή της παράνομης λαθραίας και άναρχης αλιείας Χριστόφορος Μετόχης Λειτουργός Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών Η επιβολή των κανόνων της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑλΠ) αποτελεί ευθύνη των κρατών μελών. Κάθε κράτος μέλος είναι υποχρεωμένο να λαμβάνει τα απαραίτητα αποτρεπτικά μέτρα και να επιβάλει τις ανάλογες κυρώσεις στις περιπτώσεις εκείνες, όπου εντοπίζονται παραβάσεις του κανονιστικού πλαισίου, τόσο από εθνικούς Επιθεωρητές όσο και από επιθεωρητές της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Η ΚΑλΠ απαιτεί από όλα τα κράτη μέλη να διενεργούν αποτελεσματικό έλεγχο και επιθεωρήσεις στις αλιευτικές δραστηριότητες, να επιβάλλουν τους κανόνες και να συνεργάζονται τόσο μεταξύ τους, όσο και με τρίτες χώρες στην επίτευξη του στόχου αυτού. Αυτό προϋποθέτει συντονισμένες δραστηριότητες σε ξηρά, αέρα και θάλασσα, σε ύδατα της ΕΕ αλλά και διεθνή ύδατα. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ελέγχου της Αλιείας (ΕΥΕΑ) ιδρύθηκε το 2005 και έχει ως πρωταρχικό ρόλο της την οργάνωση, τον συντονισμό και τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών δραστηριοτήτων ελέγχου και επιθεώρησης των κρατών μελών έτσι ώστε οι κανόνες της ΚΑλΠ να γίνονται σεβαστοί και να έχουν αποτελέσματα σε όλα τα κράτη μέλη. Για την επίτευξη των στόχων της, η ΕΥΕΑ προχώρησε με την υιοθέτηση των κοινών σχεδίων ανάπτυξης μέσων ελέγχου και επιθεώρησης για την αλιεία σε ιχθυαποθέματα τα οποία τελούν υπό καθεστώς ειδικής διαχείρισης, όπως ο ερυθρός τόνος στον Ανατολικό Ατλαντικό και τη Μεσόγειο Θάλασσα, ο ξιφίας, ο μακρύπτερος τόνος, η σαρδέλα και ο γαύρος στη Μεσόγειο Θάλασσα και πιο πρόσφατα τα μεσογειακά είδη αλιευμάτων τα οποία υπόκεινται σε περιορισμούς μεγέθους, δηλαδή, είδη για τα οποία απαγορεύεται η αλιεία, κατοχή, μεταφορά και πώληση όταν το μέγεθος τους είναι μικρότερο από το αντίστοιχο προβλεπόμενο. Τα εν λόγω μέτρα αποτελούν κύριο μέσο διασφάλισης της αποτελεσματικής επιβολής της νομοθεσίας και της ίσης μεταχείρισης όλων εκείνων που ασκούν συγκεκριμένους τύπους αλιείας. Τα Κοινών Προγραμμάτων Ελέγχου (ΚΠΕ), βοηθούν ώστε η ΕΥΕΑ να οργανώνει την ανάπτυξη εθνικών, ανθρώπινων και υλικών μέσων που διατίθενται από τα κράτη μέλη για τον αποτελεσματικότερο έλεγχο και επιθεώρηση των αλιευτικών δραστηριοτήτων. Για τη διασφάλιση ίσων όρων και κοινής προσέγγισης και αντίληψης των κανόνων από όλους τους Επιθεωρητές όλων των κρατών μελών, στα πλαίσια υλοποίησης των κοινών προγραμμάτων, πραγματοποιούνται σε ετήσια βάση εκπαιδεύσεις τόσο σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και σε εθνικό. Οι εκπαιδεύσεις πραγματοποιούνται με ή χωρίς τη συμβολή εμπειρογνωμόνων από την ΕΥΕΑ, σύμφωνα πάντα με τις ανάγκες των κρατών μελών και τη διαθεσιμότητα της ΕΥΕΑ. Οι αλιευτικές δραστηριότητες επιτηρούνται καθόλη τη διάρκεια τους έτους αλλά κυρίως κατά τις βασικές περιόδους, με βάση τις δραστηριότητες του αλιευτικού στόλου και την αλιευτική περίοδο. Οι αλιευτικές δραστηριότητες που είναι άμεσα συνυφασμένες με την κινητικότητα των ιχθυαποθεμάτων, είναι πιο έντονες κατά τις βασικές περιόδους και επίσης αυξημένες είναι και οι περιπολίες ελέγχου που διεξάγονται από τα κράτη μέλη, κατά τις εν λόγω περιόδους. Σημειώνεται ότι και κατά τις μη βασικές χρονικές περιόδους, τα κράτη μέλη και πάλι εφαρμόζουν τον εποπτικό τους ρόλο και φροντίζουν να διασφαλίζουν την τήρηση της Νομοθεσίας και της ΚΑλΠ. Αναφορικά με τη μεθοδολογία υλοποίησης των ΚΠΕ, εκδίδεται σχετική απόφαση για τη θέσπιση του κοινού σχεδίου ανάπτυξης μέσων ξεχωριστά ανά έτος πριν την περίοδο έναρξης του ετήσιου προγράμματος που περιλαμβάνει συνολικά τα διαθέσιμα εποπτικά μέσα, τις υποχρεώσεις επιτήρησης των συμβαλλόμενων κρατών μελών ανά περίοδο και γενικά τη μεθοδολογία υλοποίησης του Σχεδίου. Παράλληλα, τα κράτη μέλη μέχρι την 31η Ιανουαρίου κάθε έτους συντάσσουν εθνικό σχέδιο δράσης ελέγχου όπου περιγράφεται σε εθνικό επίπεδο η μεθοδολογία υλοποίησης του κοινού σχεδίου ανάπτυξης μέσων για τη συγκεκριμένη χρονιά περιλαμβάνοντας τα διαθέσιμα εποπτικά μέσα και προσωπικό ελέγχου που δύναται να χρησιμοποιηθούν προς την υλοποίηση του συγκεκριμένου ΚΠΕ. Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ) είναι η αρμόδια Αρχή για την εφαρμογή της ΚΑλΠ και τον έλεγχο των αλιευτικών δραστηριοτήτων σε ξηρά και θάλασσα υπό τη δικαιοδοσία της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) αλλά και στα σκάφη με σημαία της ΚΔ ανεξάρτητα από τη θαλάσσια περιοχή που δραστηριοποιούνται. Συμμετέχει ενεργά στα κοινά σχέδια ανάπτυξης μέσων, παρακολουθεί τα αποτελέσματα και τις ανάγκες των ΚΠΕ και εν τέλει υποβάλλει εκθέσεις κατάστασης και έντυπα περιπολιών για προσχεδιασμένα προγράμματα εντός της ΚΔ. Υποβάλλει επίσης εκθέσεις δραστηριότητας μετά από υλοποίηση τέτοιων προγραμμάτων. Παράλληλα, το ΤΑΘΕ υποβάλλει εκθέσεις δραστηριοτήτων ελέγχου σε σχέση με τα αλιεύματα ενδιαφέροντος και εκθέσεις αξιολόγησης των δραστηριοτήτων αυτών για κάθε έτος, οι οποίες χρησιμοποιούνται για ανατροφοδότηση και καλύτερο σχεδιασμό των ΚΠΕ. Ειδικότερα το ΤΑΘΕ για τη διεκπεραίωση και ολοκλήρωση των ΚΠΕ προχωρά στην υλοποίηση των πιο κάτω επί μέρους δραστηριοτήτων: • Την υλοποίηση προσχεδιασμένων για τον κάθε μήνα περιπολιών ξηράς και θάλασσας με περιπολικά μέσα του ΤΑΘΕ αλλά και συνδυασμένες θαλάσσιες περιπολίες με την αστυνομία και το Πολεμικό Ναυτικό με ταχέα περιπολικά σκάφη της Λιμενικής & Ναυτικής αστυνομίας και του Ναυτικού αντίστοιχα. Παράλληλα, στα πλαίσια του ΚΠΕ γίνονται προσπάθειες για την επιστράτευση μη επανδρωμένων αεροσκαφών από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια στη Θάλασσα για τον έλεγχο της αλιευτικής δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. • Την πραγματοποίηση αποτελεσματικότερης ηλεκτρονικής παρακολούθησης της αλιευτικής δραστηριότητας σκαφών Κυπριακής σημαίας μέσω των ηλεκτρονικών
RkJQdWJsaXNoZXIy MzU4MTg0