22 AΓΡΟΤΗΣ 2023 / TEΥΧΟΣ 487 ΓΕΩΡΓIΑ Μυκητολογικές ασθένειες κρεμμυδιού Περονόσπορος Αποτελεί ίσως τη σοβαρότερη ασθένεια του κρεμμυδιού και οφείλεται στον ωομύκητα Peronospora destractor. Γενικά, οι μύκητες που ευθύνονται για την ασθένεια του περονόσπορου στις διάφορες καλλιέργειες είναι παθογόνα τα οποία αν βρεθούν κάτω από ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης και δεν ληφθούν έγκαιρα τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα, μέσα σε ελάχιστο χρόνο μπορεί να λάβουν διαστάσεις επιδημίας. Έξαρση περονόσπορου αναμένεται όταν επικρατούν υγρές και συννεφιασμένες μέρες με μέτριες θερμοκρασίες οι οποίες εναλλάσσονται με δροσερές νύχτες με υψηλή σχετική υγρασία. Το παθογόνο προσβάλλει όλα τα μέρη του φυτού: φύλλα, στελέχη και βολβούς. Στα φύλλα και τα στελέχη η προσβολή εκδηλώνεται με κηλίδες ωοειδείς, ανοικτού πράσινου έως κυανού χρώματος που τελικά γίνονται κίτρινες και λευκές (Εικόνα 1). Όταν επικρατούν συνθήκες υψηλής σχετικής υγρασίας οι προσβεβλημένες περιοχές καλύπτονται από τεφρό-ιώδη εξάνθηση. Οι παραγόμενοι βολβοί είναι ζαρωμένοι, μικρότεροι και έχουν σπογγώδη σύσταση. Η διαχείριση του περονόσπορου, όπως και άλλων ασθενειών, βασίζεται στην πρόληψη και κυρίως στη χρήση ανθεκτικών ποικιλιών όπου είναι εφικτό, καθώς και στην εφαρμογή πρακτικών οι οποίες εξασφαλίζουν καλό αερισμό, μείωση της σχετικής υγρασίας μέσα στην καλλιέργεια και αύξηση της αντοχής των φυτών. Λόγω της βιολογίας της ασθένειας, όταν το στάδιο της καλλιέργειας και οι περιβαλλοντικές συνθήκες είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές για την ανάπτυξη του περονόσπορου μπορούν να διενεργηθούν προληπτικές επεμβάσεις, κατά προτεραιότητα με σκευάσματα χαμηλού κινδύνου, πάντοτε σύμφωνα με τις αρχές της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας. Σκληρωτίνια ή Λευκή σήψη Ασθένεια η οποία οφείλεται στον μύκητα Sclerotium cepivorum. Το παθογόνο αναπτύσσεται σε συνθήκες μέτριας θερμοκρασίας και υγρασίας προσβάλλοντας όλα τα μέρη του φυτού. Τα αρχικά συμπτώματα της προσβολής είναι κιτρίνισμα, μάρανση και ξήρανση των φύλλων (ιδιαίτερα των παλαιότερων), η οποία αρχίζει από τις κορυφές και προχωρεί προς τη βάση. Από την προσβολή προκαλείται σήψη (σάπισμα) της βάσης των φύλλων, του βολβού και του ριζικού συστήματος. Στα σημεία αυτά αναπτύσσεται λευκό χνούδι (μυκήλιο) στο οποίο παρατηρούνται μικρά μαύρα στίγματα (σκληρώτια). Η σήψη των βολβών συνεχίζεται και μετασυλλεκτικά κατά την αποθήκευση. Η αντιμετώπιση της ασθένειας βασίζεται κυρίως σε καλλιεργητικά μέτρα όπως η αμειψισπορά, η χρήση υγιούς και απολυμασμένου σπόρου, καθώς και εξορθολογισμός των πρακτικών λίπανσης και έλεγχος της υγρασίας του εδάφους. Παρόλα αυτά, εφόσον παρουσιαστεί προσβολή μπορούν να διενεργηθούν επεμβάσεις, κατά προτεραιότητα με σκευάσματα χαμηλού κινδύνου, στα πλαίσια πάντοτε των αρχών της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας. Βοτρύτης ή Τεφρά σήψη Διάφορα είδη του γένους Botrytis μπορεί να προκαλέσουν ασθένεια στο κρεμμύδι, προσβάλλοντας τα φύλλα, τον λαιμό και τους βολβούς. Το σημαντικότερο πρόβλημα που δημιουργεί ο βοτρύτης είναι η σήψη των βολβών, τόσο στο χωράφι όσο και μετασυλλεκτικά κατά την αποθήκευση των κρεμμυδιών. Για την αντιμετώπιση της ασθένειας αυτής εφαρμόζονται τα ίδια μέτρα με την καταπολέμηση της Λευκής σήψης. Σκωρίαση Την ασθένεια προκαλεί ο μύκητας Puccinia allii ο οποίος προσβάλλει τα φύλλα και τα στελέχη του κρεμμυδιού. Στα σημεία προσβολής δημιουργούνται φλύκταινες κυκλικές έως επιμήκεις, χρώματος πορτοκαλί ανοικτό έως καστανό ανοικτό που με την πάροδο του χρόνου γίνονται μαύρες. Σε έντονες προσβολές τα φύλλα κιτρινίζουν και ξεραίνονται. Η διαχείριση της ασθένειας επιτυγχάνεται με την εφαρμογή κατάλληλων σκευασμάτων, κατά προτεραιότητα χαμηλού κινδύνου, στα πρώτα στάδια εμφάνισής της, στα πλαίσια πάντοτε των αρχών της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας. Ωίδιο ή Στάχτη Η ασθένεια αυτή οφείλεται στον μύκητα Leveillula taurica. Το παθογόνο προσβάλλει τα φύλλα του κρεμμυδιού δημιουργώντας αρχικά κηλίδες ανοιχτού πράσινου έως λευκού χρώματος. Όταν επικρατήσουν ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη της ασθένειας αναπτύσσεται η χαρακτηριστική υπόλευκη εξάνθηση των ωιδίων που μπορεί να καλύψει σημαντικό μέρος του φύλλου. Η διαχείριση της ασθένειας επιτυγχάνεται με την εφαρμογή κατάλληλων σκευασμάτων, κατά προτεραιότητα χαμηλού κινδύνου, στα πρώτα στάδια εμφάνισής της, στα πλαίσια πάντοτε των αρχών της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας. Το κρεμμύδι (Allium cepa) ανήκει στην οικογένεια των Alliaceae και κατάγεται από τις περιοχές γύρω από την Περσία, το Δυτικό Πακιστάν και το Αφγανιστάν. Κατατάσσεται μεταξύ των πιο δημοφιλών λαχανικών στον κόσμο. Χρησιμοποιείται στις πλείστες χώρες του κόσμου ως τροφή καθώς και ως καρύκευμα λόγω της γεύσης και του αρώματος του, που οφείλονται στα αιθέρια έλαια που έχουν όλα τα μέρη του φυτού. Η γνώση των διαφόρων ασθενειών και εχθρών που προσβάλλουν το κρεμμύδι αποτελεί σημαντική παράμετρο για μία πετυχημένη παραγωγή. Κυριότερες μυκητολογικές ασθένειες και εχθροί του κρεμμυδιού Χριστόδουλος Χατζηπέτρου Λειτουργός Γεωργίας Τμήμα Γεωργίας Εικόνα 1
RkJQdWJsaXNoZXIy MzU4MTg0