15 AΓΡΟΤΗΣ 2023 / TEΥΧΟΣ 487 ΓΕΩΡΓIΑ Τα κύρια θρεπτικά στοιχεία Το άζωτο είναι ίσως το πιο απαραίτητο θρεπτικό στοιχείο και τα φυτά το χρειάζονται σε μεγάλες ποσότητες, ιδιαίτερα όταν τα χωράφια είναι φτωχά σε οργανική ουσία όπως αυτά της Κύπρου. Οπότε σύμφωνα με τις κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες του τόπου μας, οι αζωτούχες λιπάνσεις πρέπει να γίνονται κάθε χρόνο. Κατά τη βασική λίπανση των αζωτούχων λιπάνσεων δεν πρέπει να ενσωματώνεται όλη η απαιτούμενη ποσότητα. Το στοιχείο αυτό έχει μεγάλη κινητικότητα στο έδαφος. Εάν όλη η ποσότητα του αζώτου που χρειάζονται τα φυτά χορηγηθεί από την αρχή, ιδιαίτερα υπό νιτρική μορφή, η συγκέντρωση αζώτου στο εδαφικό διάλυμα στα αρχικά στάδια της ανάπτυξης των φυτών θα είναι υπερβολικά υψηλή και ενυπάρχει σοβαρός κίνδυνος έκπλυσης του μέσω του νερού των βροχοπτώσεων ή του ποτίσματος, προς το υπέδαφος. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα το προσφερόμενο άζωτο να μετακινηθεί γρήγορα προς τα κατώτερα στρώματα του εδάφους, χωρίς να προφτάσουν τα φυτά να το εκμεταλλευτούν και έτσι σύντομα εμφανίζονται συμπτώματα τροφοπενίας αζώτου. Συνήθως συστήνεται όπως η μισή ποσότητα μονάδων αζώτου που χρειάζεται η καλλιέργεια εφαρμοστεί κατά τη βασική λίπανση υπό αμμωνιακή μορφή. Η αμμωνιακή μορφή αζώτου δεν εκπλύνεται τόσο εύκολα. Το υπόλοιπο της ποσότητας αζώτου που χρειάζεται η καλλιέργεια συστήνεται όπως εφαρμοστεί μέσω των επιφανειακών λιπάνσεων, σταδιακά, σε συχνές μικρές δόσεις κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Σημαντικό είναι όπως σε τεμάχια τα οποία εμπίπτουν σε ευαίσθητη από τη νιτρορύπανση ζώνη, ιδιαίτερα οι αζωτούχες λιπάνσεις, να γίνονται σύμφωνα με τις πρόνοιες του προγράμματος δράσης που ισχύουν γι’ αυτές τις ζώνες και πάντοτε κατόπιν οδηγιών Αρμόδιου Λειτουργού του Κλάδου Χρήσης Γης και Ύδατος του Τμήματος Γεωργίας. Ο φώσφορος είναι δυσκίνητο στοιχείο στο έδαφος, δεν κινείται πολύ γρήγορα αλλά παραμένει και προσλαμβάνεται από τα φυτά σιγά-σιγά. Για τον λόγο αυτό, όλη η ποσότητα του φωσφόρου που απαιτείται από την αρχή ως το τέλος της καλλιεργητικής περιόδου μπορεί να ενσωματωθεί με τη βασική λίπανση, ειδικότερα όσον αφορά στις δενδρώδεις και τις εκτατικές καλλιέργειες. Η μορφή του φωσφόρου η οποία είναι σημαντική για τα φυτά είναι η ποσότητα του ορθοφωσφορικού οξέος του εδάφους, και το ριζικό σύστημα των φυτών προσλαμβάνει τον διαθέσιμο φωσφόρο από το έδαφος. Ο φώσφορος είναι ιδιαίτερα σημαντικός κατά τα πρώτα στάδια της φυτείας γι’ αυτό οι ποσότητες είναι δυνατό να είναι αυξημένες ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης της καλλιέργειας. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο φώσφορος στα κοκκώδη λιπάσματα αφομοιώνεται σε ποσοστό 20% από το φυτό (Τσολάκου Σ., 2009, Τεχνολογία Λιπασμάτων). Οπόταν από τα χημικά κοκκώδη λιπάσματα, μεγάλο ποσοστό του φωσφόρου δεσμεύεται στο έδαφος. Το κάλιο είναι δυσκίνητο στοιχείο στο έδαφος, όχι όμως τόσο όσο ο φώσφορος, που δεσμεύεται στα κολλοειδή του εδάφους. Το ανταλλάξιμο κάλιο είναι η μορφή η οποία είναι διαθέσιμη για πρόσληψη στα φυτά. Επομένως, η χορήγηση του καλίου στην καλλιέργεια μπορεί να γίνεται στο σύνολό της κατά τη βασική λίπανση, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος έκπλυσης του στοιχείου, ειδικότερα στις δενδρώδεις και εκτατικές καλλιέργειες. Αν πρόκειται να διενεργείται τακτικά υδρολίπανση, η ποσότητα καλίου που χορηγείται στην καλλιέργεια κατά τη βασική λίπανση είναι ανάλογα μειωμένη, ή μπορεί και να παραλείπεται τελείως όταν το έδαφος έχει αρκετά αποθέματα καλίου από προηγούμενες καλλιέργειες, διότι μεγάλο ποσοστό του καλίου δεσμεύεται στο έδαφος και χαρακτηριστικό είναι ότι το κάλιο στα κοκκώδη λιπάσματα αφομοιώνεται σε ποσοστό 30% από το φυτό (Τσολάκου Σ., 2009, Τεχνολογία Λιπασμάτων). Κατά συνέπεια το έδαφος επιβάλλεται να διαθέτει τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία στις αναγκαίες ποσότητες για εξασφάλιση της επιθυμητής ποσοτικής και ποιοτικής παραγωγής. Η εξασφάλιση των πιο πάνω στόχων επιτυγχάνεται με την εφαρμογή ορθολογικών λιπάνσεων. Οι καιροί το επιβάλλουν και το απαιτούν όπως οι λιπάνσεις βασίζονται στις πραγματικές ανάγκες των φυτειών. Η εποχή των ερασιτεχνικών ή εκ συνήθειας λιπάνσεων ανήκουν στο παρελθόν γιατί πέραν του ότι υπάρχει ο κίνδυνος να προκληθεί σοβαρή ανισορροπία μεταξύ των διαφόρων θρεπτικών στοιχείων και να δημιουργηθούν συνθήκες ανταγωνισμού με αρνητικές συνέπειες στο φυτό και το έδαφος, αυξάνουν το κόστος παραγωγής. Ταυτόχρονα μέσω της ορθολογικής παραγωγής οι παραγωγοί προστατεύουν το περιβάλλον από τη ρύπανση.
RkJQdWJsaXNoZXIy MzU4MTg0