9 χωριό τους, φύλακες ιερών και οσίων, υπομένοντας καρτερικά την τραγική τους μοίρα. O Λεύκιος Ζαφειρίου δεν θεωρούσε την αποστολή τού δασκάλου στο Ριζοκάρπασο ως απλό επάγγελμα. Ήθελε να προσφέρει γνώσεις στα παιδιά των εγκλωβισμένων αλλά, κυρίως, αγάπη και να εμψυχώνει τους γονείς τους. Γνώρισε την Παλεττού, τη Νιόβη, την Παναγιώτα, τη Δάφνη, τη Χριστίνα... Θλιμμένες τραγικές μορφές, όπως εμφανίζονται στις φωτογραφίες. Η καθεμιά κουβαλά τη δική της πονεμένη ιστορία. Τις φωτογράφισε, όχι από περιέργεια αλλά για να αναπλάσει την τραγωδία που ήταν ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους και να συμπάσχει στον πόνο τους. Συγκλονίστηκε όχι μόνο από τα καθημερινά βιώματα των εγκλωβισμένων, αλλά και από την τραγική μοίρα που τους συνόδευε στον τάφο. Οι σκηνές των συλημένων κοιμητηρίων που απαθανάτισε τόσο στο Ριζοκάρπασο όσο και σ’ άλλα γειτονικά χωριά δείχνουν το μέγεθος της τραγωδίας: ο τάφος του μαθητή-ποιητή Γιάλλουρου, το κοιμητήριο της γειτονικής Γιαλούσας… Ελπίδα για το μέλλον, όσο μικρή κι αν είναι, τα πρόσωπα των μαθητών και μαθητριών του Γυμνασίου του Ριζοκαρπάσου. Αλλά πόσο ακόμη θα αντέξουν, όπως η Ελένη Συναϊνού, που έμεινε στο χωριό της μετά την αποφοίτησή της και διδάσκει στο δημοτικό σχολείο; Με τη φωτογραφική μηχανή στο χέρι ο Λεύκιος Ζαφειρίου επισκέπτεται τα αρχαία μνημεία στις κατεχόμενες περιοχές, στη Σαλαμίνα, την Παναγία Κανακαριά, τους Σόλους, το Βουνί, το Τρίκωμο. Καταγράφει τη βεβήλωση των αρχαίων καταλοίπων στην περιοχή «Κάστρος», πέρα από το Μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα, όπου οι κατοχικές δυνάμεις κατέστρεψαν αρχαιότητες για να δημιουργήσουν δρόμο και εξέδρα για τις κατοχικές σημαίες. Έχουν κυκλοφορήσει κι άλλα λευκώματα με φωτογραφίες από το κατεχόμενο σήμερα βόρειο τμήμα του νησιού μας. Το καθένα εκφράζει νοσταλγία, πόνο, οργή. Το λεύκωμα του Λεύκιου Ζαφειρίου αναπλάθει έντονες βιωματικές εμπειρίες, ζώντας ανάμεσα στις αγέλαστες τραγικές μορφές των εγκλωβισμένων, που δεν πρέπει ποτέ να περιπέσουν στη λήθη. Είναι μια ιδιόρρυθμη καταγραφή της πρόσφατης ιστορίας του τόπου μας. Βάσος Καραγιώργης Καθηγητής Αρχαιολογίας και Ακαδημαϊκός
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==