AΓΡΟΤΗΣ 2022 / TEΥΧΟΣ 486 58 Η ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΜΑΣ ΕΡΕΥΝΑ 3. Ποικιλοχλώρωση των εσπεριδοειδών (Citrus variegation virus, CVV) Ο ιός προκαλεί παραμόρφωση, ποικιλόχρωση και παραμορφώσεις στα φύλλα και τους καρπούς, ενώ μεταδίδεται με μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό. Έχουν καταγραφεί δύο στελέχη του ιού με βάση τη συμπτωματολογία των ασθενών δέντρων: α) Το στέλεχος της μολυσματικής ποικιλόχρωσης που ευθύνεται για την πρόκληση συμπτωμάτων χλωρωτικής ποικιλόχρωσης στα φύλλα και β) το στέλεχος του ζαρώματος των φύλλων που προκαλεί παραμορφώσεις και συρρίκνωση στα φύλλα. 4. Πέτρωμα ή Λιθίαση των εσπεριδοειδών (Citrus impietratura) Η ασθένεια αυτή μεταδίδεται με εμβόλια και προκαλεί σμίκρυνση και σκλήρυνση του καρπού και θύλακες κόμμεως στους καρπούς (Εικόνα 4). Είναι διαδεδομένη σε παλιές φυτείες γκρέιπφρουτ, πορτοκαλιών Βαλέντσια και Γιαφίτικα, περγαμόντου κ.ά. Εικόνα 4. Μικροκαρπία με θύλακες κόμμεος σε πορτοκάλι με λιθίαση 5. Ιοειδή εσπεριδοειδών (Citrus viroids) Τα ιοειδή είναι μικροσκοπικά μόρια RNA και μεταδίδονται με μηχανικά μέσα (επαφή μολυσμένου χυμού, εργαλεία κλαδεύματος και εμβολιασμού) και μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό. Η ένταση και τα συμπτώματα προσβολής από τα ιοειδή εξαρτώνται από το είδος και την ευπάθεια του ξενιστή. Συνήθως περιλαμβάνουν την εμφάνιση μεταχρωματισμών, ποικιλοχλωρώσεων, νεκρώσεων, παραμορφώσεων οργάνων του φυτού, νανισμού, ικτέρων κ.λπ. (Εικόνα 5). Υπάρχουν ωστόσο και περιπτώσεις κατά τις οποίες η προσβολή από τα ιοειδή δεν οδηγεί στην εκδήλωση συμπτωμάτων και το φυτό ξενιστής παρουσιάζει λανθάνουσα μόλυνση. Εικόνα 5. Προσβολή κεντρικού βλαστού εσπεριδοειδών με ιοειδή Στην Κύπρο μέχρι στιγμής έχουν ταυτοποιηθεί πέντε διαφορετικά ιοειδή που προσβάλλουν τα εσπεριδοειδή με πιο σημαντικά το ιοειδές της εξωκόρτιδας (CEVd) και το ιοειδές του νανισμού του λυκίσκου (γνωστό και ως ιοειδές της καχεξίας ή ξυλοπόρωσης). Τα αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης που έγινε από το ΙΓΕ έδειξε ότι η εξωκόρτιδα είναι διαδεδομένη στα εσπεριδοειδή της Κύπρου κατά 80%, ενώ η καχεξία κατά 60%. Παρά το υψηλό ποσοστό διάδοσης των ιοειδών στην Κύπρο, λόγω της ευρείας χρήσης του ανεκτικού υποκειμένου της κιτρομηλιάς, δεν παρουσιάζονται συνήθως συμπτώματα στα μολυσμένα δέντρα. Εικόνα 6. Προβασική φυτεία εσπεριδοειδών Αντιμετώπιση των ιώσεων με χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού Οι ιολογικές ασθένειες δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν με χημικό τρόπο (όπως π.χ. οι μυκητολογικές κ.ά.). Ο μόνος τρόπος αντιμετώπισής τους είναι η πρόληψη με χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού. Στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων του κλάδου Φυτοπροστασίας του ΙΓΕ έχει γίνει επιλογή, φυτοπαθολογικός έλεγχος και εξυγίανση διαφόρων ειδών και ποικιλιών εσπεριδοειδών. Τα δέντρα είναι τοποθετημένα στους πειραματικούς σταθμούς του Ινστιτούτου, σε ειδικά διαμορφωμένα δικτυοκήπια με εντομοστεγή δίκτυα και διπλές πόρτες εισόδου, σύμφωνα με τους Κανονισμούς της ΕΕ και έχουν πιστοποιηθεί ως προβασικό υλικό (Εικόνα 6). Το υλικό ελέγχεται για την παρουσία ιών, ιοειδών και άλλων ασθενειών ανά τακτά χρονικά διαστήματα και παρέχεται στο Τμήμα Γεωργίας για παραγωγή εμβολίων και δενδρυλλίων.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==