31 AΓΡΟΤΗΣ 2022 / TEΥΧΟΣ 486 ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Πότε εμφανίζεται; Η ασθένεια στην Κύπρο εμφανίζεται κυρίως κατά το τέλος του καλοκαιριού και το φθινόπωρο, όταν αρχίζουν οι βροχές και αυξάνεται ο πληθυσμός των εντόμων Culicoides. Κλινικά συμπτώματα που παρατηρούνται στα ζώα Τα κυριότερα συμπτώματα στα πρόβατα1,4 είναι: • Υψηλός πυρετός • Κατάπτωση • Σιελόρροια και ρινικό έκκριμα • Οίδημα χειλέων, γλώσσας (bluetongue), προσώπου, υπογνάθιας χώρας (Εικόνα 1) • Υπεραιμικός στοματικός και ρινικός βλεννογόνος • Διαβρώσεις και έλκη στα ούλα • Δακρύρροια • Υπεραιμία της στεφανιαίας αύλακας της χηλής • Πνευμονία και πνευμονικό οίδημα • Τριχόπτωση ή αλωπεκία (Εικόνα 2) Εικόνα 1: Οίδημα χειλέων, προσώπου, υπογνάθιας χώρας (Φωτογραφία: Γιαννάκης Αντωνίου). Εικόνα 2: Αλωπεκία (Φωτογραφία: Γιαννάκης Αντωνίου). Στα βοοειδή1,4, η ασθένεια, όπως προαναφέρθηκε, είναι ασυμπτωματική. Η τυχόν εκδήλωση συμπτωμάτων μπορεί να περιλαμβάνει: • Εξιδρωματική δερματίτιδα • Οίδημα προσώπου και λαιμού • Επιπεφυκίτιδα • Διαβρώσεις και έλκη στα ούλα • Κατάπτωση • Σιελόρροια • Πυρετός Διάγνωση της ασθένειας Τα συμπτώματα της ασθένειας δεν είναι παθογνωμονικά, έτσι για να επιβεβαιωθεί είναι απαραίτητο να γίνουν εργαστηριακές εξετάσεις. Η εργαστηριακή εξέταση διενεργείται στο Εργαστήριο Υγείας των Ζώων των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών και περιλαμβάνει την απομόνωση και τη μοριακή ταυτοποίηση του ιού, καθώς και την ανίχνευση αντισωμάτων στον ορό του αίματος των ασθενών ζώων. Η ασθένεια θα πρέπει να διαφοροποιείται από άλλες ασθένειες των μηρυκαστικών όπως η ευλογιά, το λοιμώδες έκθυμα, ο αφθώδης πυρετός, η φυσαλιδώδης νόσος, η φωτοδερματίτιδα, η πανώλη των μικρών μηρυκαστικών, η ιογενής διάρροια - νόσος των βλεννογόνων των βοοειδών. Υπάρχει θεραπεία; Δεν υπάρχει θεραπεία. Σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης διαπιστώσει την ύπαρξη ύποπτων συμπτωμάτων θα πρέπει να ειδοποιήσει άμεσα τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες. Ορισμένες χώρες εφαρμόζουν εμβολιασμούς κυρίως για τον ορότυπο BTV-8, ο οποίος όταν πρωτοεμφανίστηκε προκάλεσε σημαντικές απώλειες. Η Κύπρος, μέχρι πριν από τη εμφάνιση του ορότυπου BTV-8 το 2016, δεν εφάρμοζε εμβολιασμούς κατά της ασθένειας. Η ασθένεια μεταδίδεται στον άνθρωπο; Ο καταρροϊκός πυρετός είναι ζωονόσος και, ως εκ τούτου, δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο. Πρόληψη Στα προληπτικά μέτρα κατά της ασθένειας, συγκαταλέγονται τα παρακάτω: • Κτηνιατρική διερεύνηση και παρακολούθηση ύποπτων περιστατικών. • Περιορισμοί στις μετακινήσεις ζώων, σπέρματος και εμβρύων. Τα ζώα μπορούν να μετακινούνται μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών υπό ορισμένες προϋποθέσεις και όταν δεν παρουσιάζουν οποιοδήποτε κλινικό σύμπτωμα μπορούν να μετακινούνται εντός της ζώνης προστασίας της οποίας η διάμετρος είναι 100 km από οποιαδήποτε θετική κτηνοτροφική εκμετάλλευση. Βάσει αυτού όλη η Κύπρος θεωρείται μολυσμένη. • Τα μέτρα καταπολέμησης των εντόμων φορέων (Culicoides) δεν προσφέρουν σημαντικά ως μέτρο πρόληψης γιατί ανά πάσα στιγμή μπορεί να μεταφερθούν με τον αέρα μολυσμένα έντομα από άλλες περιοχές1. Εντούτοις συστήνεται η καταπολέμηση αυτών των εντόμων για τη μείωση του πληθυσμού τους. • Επιτήρηση της ασθένειας με μηνιαία ορολογική εξέταση ζώων δεικτών. Τα ζώα δείκτες είναι οροαρνητικά ευπαθή ζώα (αιγοπρόβατα και βοοειδή), δηλαδή ζώα που δεν είναι μολυσμένα με τον ιό και επιλέγονται από τρεις εκμεταλλεύσεις κάθε επαρχίας. Οι εκμεταλλεύσεις που επιλέγονται προέρχονται συνήθως από διαφορετικές περιοχές και κατά προτίμηση αυτές που είχαν στο πρόσφατο παρελθόν θετικά περιστατικά καταρροϊκού πυρετού. Εντός του πρώτου πενθημέρου κάθε μήνα γίνεται αιμοληψία των επιλεγμένων ζώων και πιο συγκεκριμένα δέκα ζώων για ανίχνευση αντισωμάτων έναντι του ιού του καταρροϊκού πυρετού. Τα ζώα μπορεί να είναι είτε βοοειδή είτε πρόβατα και για να ενταχθούν στο πρόγραμμα πρέπει κατά την πρώτη εξέταση να είναι οροαρνητικά. Κάθε μήνα εξετάζονται τα ίδια ζώα έτσι ώστε σε περίπτωση εμφάνισης του ιού στην εκμετάλλευση, αυτή να εντοπιστεί έγκαιρα. Βιβλιογραφία 1 Παπαναστασοπούλου Μ. Σημειώσεις ιογενών λοιμωδών νοσημάτων μικρών μηρυκαστικών. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Εκδόσεων, Πανεπιστημιακό τυπογραφείο 2001, 2-9. 2 Polydorou K. The 1977 outbreak of bluetongue in Cyprus. Trop Anim Health Prod 1978, 10(4): 229-32. 3 Gambles RM. Bluetongue of sheep in Cyprus. J Comp Pathol 1949, 59: 176-190. 4 ΟΙΕ. Bluetongue and epizootic hemorrhagic disease. Manual of Diagnostic Tests and Vaccines for Terrestrial Animals 2021, chapter 3.1.3: p1-19.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==