47 AΓΡΟΤΗΣ 2022 / TEΥΧΟΣ 485 ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Συνοπτικά, το Σχέδιο Δράσης για κάθε υδροβιότοπο περιλαμβάνει τέσσερα στάδια: 1. Διερευνητικό ετήσιο πρόγραμμα με δειγματοληψία προνυμφών και ενήλικων εντόμων. 2. Διερευνητικό στάδιο ύπαρξης παθογόνων στα συλλεχθέντα έντομα. 3. Αντιμετώπιση με βάση τρία σενάρια: α) απουσία παθογόνου, β) παρουσία παθογόνου, γ) μετά από έντονα καιρικά φαινόμενα/πολυομβρία. 4. Προληπτικά μέτρα Το πρώτο στάδιο βασίζεται στη συστηματική δειγματοληψία προνυμφών και ενήλικων εντόμων ούτως ώστε να συλλέγονται τα απαραίτητα δεδομένα (χωρικά και χρονικά) με βάση τα οποία θα κρίνεται κατά πόσον χρειάζεται και σε ποια σημεία και πότε η εφαρμογή κατάλληλων μέτρων αντιμετώπισης. Το δεύτερο στάδιο αφορά τη διερεύνηση ύπαρξης ή όχι παθογόνων στα συλλεχθέντα έντομα. Σημειώνεται ότι οι χειρονόμοι δεν έχουν συνδεθεί με μετάδοση παθογόνων. Το τρίτο στάδιο αφορά την εφαρμογή των καταλληλότερων μέτρων αντιμετώπισης με βάση τα δεδομένα που θα έχουν συλλεχθεί κατά τα δυο προηγούμενα στάδια. Για την εφαρμογή των μέτρων αντιμετώπισης λαμβάνεται υπόψη το καθεστώς προστασίας των προστατευόμενων περιοχών και η ανάγκη διατήρησής τους σε καλή οικολογική κατάσταση. Με βάση τα πιο πάνω, τα μόνα σκευάσματα που επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν εντός και πλησίον των ορίων των προστατευόμενων περιοχών είναι τα αδειοδοτημένα βιοκτόνα σκευάσματα με βάκιλο (Bti). Τα πιο πάνω σκευάσματα, ανάλογα με τα αποτελέσματα των δειγματοληψιών και της διερεύνησης ύπαρξης παθογόνου, μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις όχθες των λιμνών και στις εστίες αναπαραγωγής ενοχλητικών εντόμων που θα έχουν καταγραφεί. Το τέταρτο στάδιο αφορά την εφαρμογή προληπτικών μέτρων τα οποία μπορούν να εφαρμοστούν ανεξάρτητα από τα προηγούμενα στάδια. Τα προληπτικά μέτρα μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα σε όλους τους υδροβιότοπους και περιλαμβάνουν: - Μέτρα που διασφαλίζουν την ποιότητα των υδάτων και τη μείωση των φαινομένων ρύπανσης των λιμνών. - Διαχείριση με στόχο να ενισχυθούν οι πληθυσμοί των φυσικών θηρευτών των ενοχλητικών εντόμων και να ενδυναμωθεί η βιολογική αντιμετώπισή τους με φυσικούς θηρευτές. - Εκπαίδευση και κατάρτιση προσωπικού Αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης και αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών που είναι επιφορτισμένες με την εφαρμογή μέτρων αντιμετώπισης εντόμων που προκαλούν όχληση. - Προγράμματα ενημέρωσης για το κοινό με στόχο την ευαισθητοποίηση των κατοίκων και των επισκεπτών των περιοχών ως προς τη σημασία της διατήρησης των οικοσυστημάτων σε καλή οικολογική κατάσταση, τη λήψη μέτρων αυτοπροστασίας και περιορισμού εστιών ανάπτυξης κουνουπιών εντός ιδιωτικών περιουσιών αλλά και της καλλιέργειας κατανόησης ότι όποια μέτρα και αν ληφθούν δεν θα εξαλειφθούν εντελώς οι οχλήσεις από τα ενοχλητικά έντομα. Το τελευταίο μέτρο είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς έχει διαπιστωθεί ότι οι σημαντικότερες εστίες κουνουπιών σε όλους τους υγροβιότοπους εντοπίζονται σε σημεία σε εγγύτητα με οικοδομήματα και ανθρώπινες δραστηριότητες, σε νερό που κατακρατείται σε δοχεία που προέρχονται από απόρριψη καθώς και σε άλλα σημεία που κατακρατούν νερό εκτός των ορίων της προστατευόμενης περιοχής (π.χ. λακούβες, δοχεία, σημεία συλλογής όμβριων υδάτων, ντεπόζιτα κ.ά.). Είναι γεγονός ότι οποιαδήποτε συγκέντρωση νερού δύναται να αποτελέσει εστία ανάπτυξης κουνουπιών. Αυτές μπορεί να είναι φυσικές εστίες όπως στάσιμα/ λιμνάζοντα νερά, φυσικές κοιλότητες, ρυάκια, αυλάκια και τεχνητές εστίες όπως κανάλια, διακοσμητικές λιμνούλες, σιντριβάνια, δεξαμενές, πηγάδια, αποχετεύσεις, δοχεία, ελαστικά στις γειτονιές και στις αυλές σπιτιών. Για αυτές τις δυνητικές εστίες ανάπτυξης μπορούν να ληφθούν μέτρα περιορισμού τους από το ίδιο το κοινό, για μετριασμό του προβλήματος εντός του χώρου όπου εντοπίζονται. Έντονα καιρικά φαινόμενα που επηρέασαν την Κύπρο το 2021 Στάλω Παπαχριστοδούλου Μετεωρολογικός Λειτουργός Τμήμα Περιβάλλοντος Την άνοιξη του 2020 το Τμήμα Περιβάλλοντος προχώρησε σε διενέργεια δημόσιου διαγωνισμού και σε ανάθεση σύμβασης στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου για εκπόνηση εξειδικευμένης μελέτης. Η μελέτη έχει ως αντικείμενο την αξιολόγηση της κατάστασης σε σχέση με τα κουνούπια και άλλα έντομα που προκαλούν όχληση στους υδροβιότοπους που εμπίπτουν στις περιοχές του δικτύου Natura 2000 «Αλυκές Λάρνακας», «Λίμνη Ορόκλινης» και «Λίμνη Παραλιμνίου». Συνοπτικά οι καιρικές συνθήκες για το 2021 Η μέση βροχόπτωση για την περιοχή της Κύπρου που ελέγχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία για την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2021 ήταν περίπου 451 χιλιοστά ή 90% της κανονικής (1961-1990). Βροχόπτωση πάνω από την κανονική σημειώθηκε τον Ιανουάριο, τον Αύγουστο, τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο. Τους υπόλοιπους μήνες η βροχόπτωση ήταν πιο κάτω από την κανονική. Εξαιρετικά ξηροί μήνες ήταν ο Φεβρουάριος, ο Μάιος και ο Οκτώβριος. Η μέση βροχόπτωση του Μαΐου (0 χιλιοστά) ήταν η χαμηλότερη για Μάιο από το 1941. Η μέση ετήσια θερμοκρασία του αέρα ήταν πιο πάνω από την κανονική. Θετική απόκλιση από την κανονική θερμοκρασία μεγαλύτερη από 2,0°C σημειώθηκε την περίοδο ΙανουαρίουΦεβρουαρίου, τον Μάιο, τον Αύγουστο και τον Νοέμβριο. Τους υπόλοιπους μήνες οι αποκλίσεις από την κανονική θερμοκρασία ήταν μικρότερες. Αρνητική απόκλιση από την κανονική θερμοκρασία σημειώθηκε μόνο τον Ιούνιο. Συνθήκες καύσωνα (μέγιστη ημερήσια θερμοκρασία πάνω από 40°C) επικράτησαν κατά την περίοδο 28-30 Ιουνίου, κατά τις περιόδους 1-2, 8-12, 14-17, 27-28 και 30-31 Ιουλίου και κατά τις περιόδους 1-7, 20-21 και 23-27
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==