40 AΓΡΟΤΗΣ 2022 / TEΥΧΟΣ 485 ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές της Κύπρου με στόχο την προστασία και διατήρηση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και την αειφόρο ανάπτυξη των θαλάσσιων πόρων δρ Μαρία Ρούσου, Μελίνα Μάρκου, Λαυρέντης Βασιλειάδης, Γιάννης Ιωάννου, Ελένη Νικήτα Λειτουργοί Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών Οι θάλασσες και οι ωκεανοί προσφέρουν πολυάριθμα αγαθά και υπηρεσίες όπως οξυγόνο, τροφή, ενέργεια, έλεγχο του κλίματος της γης κ.λπ. Δέχονται, όμως, και πολλές πιέσεις. Πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρει ότι στη Μεσόγειο οι κυριότερες πιέσεις είναι η εισβολή των ξενικών ειδών, ο υποθαλάσσιος θόρυβος, η κλιματική αλλαγή και η ρύπανση. Η ανάγκη λοιπόν για προστασία, παρακολούθηση και αειφορική διαχείριση του θαλάσσιου περιβάλλοντος έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη πολυάριθμων νομοθεσιών, οδηγιών και πρωτοκόλλων. Ανάμεσα σε αυτά συγκαταλέγονται η Οδηγία για τους Οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ), η Σύμβαση της Βαρκελώνης, η Σύμβαση της Βέρνης και η Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα. Ο καθορισμός Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών αποτελεί ένα μέσο για την προστασία απειλούμενων ειδών και οικοτόπων και για τη διατήρηση φυσικών, ιστορικών και πολιτιστικών χαρακτηριστικών που αποτελούν την ταυτότητα μιας περιοχής. Εικόνα 1: Ενδεικτικές εικόνες θαλάσσιων οργανισμών που καταγράφηκαν σε θαλάσσιες περιοχές της Κύπρου: (α) Πράσινη χελώνα (Chelonia mydas), (β) Καλαμάρι (Sepiola), (γ) Μελάνες (Oblada melanura) και (δ) Ροφός (Epinephelus marginatus) (Φωτογραφίες: Κώστας Κωνσταντίνου © ) Τι είναι οι Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές και πώς καθορίζονται; Ως Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή (ΘΠΠ) ορίζεται «ένας σαφώς καθορισμένος γεωγραφικός χώρος, αναγνωρισμένος, αφιερωμένος και διαχειριζόμενος, μέσω νομικών ή άλλων αποτελεσματικών μέσων, για την επίτευξη της μακροπρόθεσμης διατήρησης της φύσης με τις συναφείς οικοσυστημικές υπηρεσίες και πολιτιστικές αξίες1». Ο καθορισμός μίας περιοχής ως ΘΠΠ γίνεται μετά με τη συλλογή και ανάλυση επιστημονικών δεδομένων, και λαμβάνοντας υπόψη: (α) τη γεωγραφική θέση της περιοχής σε σχέση με τις μεταναστευτικές οδούς των ειδών προτεραιότητας (π.χ. θαλάσσιες χελώνες κ.λπ.), (β) τον αριθμό των τύπων φυσικών ενδιαιτημάτων και ειδών και (γ) τη συνολική έκταση και αξία της προτεινόμενης περιοχής σε εθνικό επίπεδο. Τέλος, καθορίζονται διαχειριστικά μέτρα τα οποία συνήθως είναι μοναδικά για κάθε περιοχή αναλόγως των κύριων κινδύνων και των αναγκών προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, τα οποία ενσωματώνονται στις εθνικές νομοθεσίες, κανονισμούς και διατάγματα. Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές στην Κύπρο και διαχειριστικά μέτρα που εφαρμόζονται σε αυτές Στην Κύπρο υπάρχουν επτά θαλάσσιες περιοχές ενταγμένες στο δίκτυο Νatura 2000: Πόλις - Γιαλιά, Ακάμας, Μουλιά, Ακρωτήρι Άσπρο-Πέτρα του Ρωμιού, Κάβο Γκρέκο, Νησιά και η υπεράκτια περιοχή Ωκεανίς. Εντός των πιο πάνω θαλάσσιων περιοχών Νatura 2000, έχουν καθοριστεί επτά ΘΠΠ για τις οποίες έχουν θεσπιστεί συγκεκριμένα διαχειριστικά μέτρα: Λάρα-Τοξεύτρα, Κάβο Γκρέκο, Θαλασσινές Σπηλιές Πέγειας, Μπάνια Πάφου και Κακοσκάλι, καθώς και έξι ΘΠΠ με τεχνητούς ύφαλους. Εικόνα 2: Παράκτιες Προστατευόμενες Περιοχές της Κύπρου ΘΠΠ Λάρα - Τοξεύτρα Η περιοχή Λάρας-Τοξεύτρας καθορίστηκε ως ΘΠΠ από το 1989 για σκοπούς προστασίας των θαλάσσιων χελωνών Καρέτα (Caretta caretta) και Πράσινη Χελώνα (Chelonia mydas) οι οποίες επισκέπτονται τις συγκεκριμένες παραλίες για σκοπούς ωοτοκίας. Το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών (ΤΑΘΕ) προτρέπει το κοινό που επισκέπτεται την προστατευόμενη περιοχή Λάρας-Τοξεύτρας να τηρεί την ισχύουσα νομοθεσία και τους κανονισμούς και να επιδεικνύει την αρμόζουσα περιβαλλοντική συμπεριφορά, για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών. 1 IUCN International Union for Conservation of Nature - Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==