13 AΓΡΟΤΗΣ 2022 / TEΥΧΟΣ 485 ΓΕΩΡΓIΑ Μετασυλλεκτική φυσιολογία και χειρισμοί στα πυρηνόκαρπα ωριμάζουν και μετά τη συγκομιδή. Κατά συνέπεια, μπορούν να συγκομιστούν σε στάδιο φυσιολογικής ωρίμασης και η εμπορική ωρίμαση να γίνει κατά τη μετασυλλεκτική περίοδο. Οι μη κλιμακτηρικοί καρποί δεν ολοκληρώνουν την ωρίμαση μετά τη συγκομιδή, επομένως πρέπει να συγκομιστούν στο επιθυμητό, εμπορικά, στάδιο ωρίμασης. Τα πυρηνόκαρπα είναι κλιμακτηρικοί καρποί με εξαίρεση τα κεράσια που είναι μη κλιμακτηρικοί. Φυσιολογία ωρίμασης και μετασυλλεκτική ζωή Επειδή οι καρποί των πυρηνοκάρπων δεν συντηρούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα, αλλά και η ωρίμαση όλων των καρπών στο δέντρο δεν είναι ταυτόχρονη, συνήθως η συγκομιδή τους γίνεται σε περισσότερα του ενός χέρια. Η μετασυλλεκτική χρήση των καρπών μπορεί να καθοριστεί με βάση το στάδιο ωριμότητας κατά τη συγκομιδή (Πίνακας 1). Στην κατηγορία των πυρηνοκάρπων ανήκουν οι ροδακινιές-νεκταρινιές (Prunus persica), οι χρυσομηλιές (Prunus armeniaca), οι κερασιές (Prunus avium), βυσσινιές (Prunus cerasus), οι ευρωπαϊκές δαμασκηνιές (Prunus domestica) και οι ιαπωνικές δαμασκηνιές (Prunus salicina). Βοτανικά, στα πυρηνόκαρπα ανήκει και η αμυγδαλιά (Prunus amygdalus), αλλά λόγω της χρήσης του καρπού της συγκαταλέγεται στα ακρόδρυα. Οι καρποί των πυρηνοκάρπων, εκτός από νωπή κατανάλωση, χρησιμοποιούνται και στη μεταποίηση για παραγωγή κομπόστας, χυμών, αποξηραμένων φρούτων, κ.ά. Κριτήρια ποιότητας και ωριμότητας πυρηνοκάρπων Τα σημαντικότερα κριτήρια ποιότητας και ωριμότητας των πυρηνοκάρπων είναι το χρώμα, η συνεκτικότητα, το άρωμα, τα ολικά διαλυτά στερεά (ΟΔΣ) και η τιτλοδοτούμενη οξύτητα (ΤΟ). Στα κεράσια, ειδικό ποιοτικό χαρακτηριστικό αποτελεί η παρουσία ποδίσκου. Οι καρποί καλής ποιότητας πρέπει να έχουν πράσινο ποδίσκο που αποσπάται σχετικά δύσκολα από τον καρπό. Κλιμακτηρικοί και μη κλιμακτηρικοί καρποί Κλιμακτηρικοί καλούνται οι καρποί στους οποίους παρατηρείται χαρακτηριστική αύξηση του ρυθμού αναπνοής που σχετίζεται με την έναρξη της ωρίμασης. Στη συνέχεια ο ρυθμός της αναπνοής τους μειώνεται. Στους μη κλιμακτηρικούς καρπούς παρατηρείται μείωση του ρυθμού αναπνοής κατά τη διάρκεια της μετασυλλεκτικής περιόδου. Έτσι, οι κλιμακτηρικοί καρποί έχουν τη δυνατότητα να Γιώργος Αριστείδου Λειτουργός Γεωργίας Τμήμα Γεωργίας Πίνακας 1. Στάδια ωριμότητας ροδάκινων σε σχέση με τον τρόπο διακίνησης και διάθεσης του προϊόντος (Από: Σφακιωτάκης, 1995) Μέρες για να φτάσει Αντίσταση στην Συντηρησιμότητα Στάδιο ωριμότητας ο καρπός στην πίεση με (μέρες) ανάλογα με Σχόλια εμπορική ωριμότητα πενετρόμετρο τη θερμοκρασία του στους 18-21°C 5/16’’ lb θαλάμου συντήρησης 24-35°C 7°C Καρπός Οι καρποί δεν ωριμάζουν σκληρός ικανοποιητικά και δεν πράσινος 6-8 15-18 7-10 - αποκτούν την άριστη ποιότητα για τον καταναλωτή. Καρπός με συνεκτική 5-6 10-14 6-10 10-21 Οι καρποί ωριμάζουν σάρκα σάρκα ικανοποιητικά. Καρπός Το χρώμα του φλοιού με συνεκτική ώριμη σάρκα αρχίζει ώριμη σάρκα να κιτρινίζει στις 4-5 7-10 5-10 10-21 κιτρινόσαρκες ποικιλίες αλλά δεν έχει φτάσει σε άριστη κατάσταση για κατανάλωση. Καρπός ώριμος 1-3 4-6 3-7 7-15 Ο καρπός είναι σε άριστη από το δέντρο κατάσταση για κατανάλωση. Καρπός 0 2-3 2-3 5-7 Ο καρπός γευστικά είναι ώριμος καλός αλλά ακατάλληλος για διακίνηση. Παρά το γεγονός ότι τα πυρηνόκαρπα είναι κλιμακτηρικοί καρποί (εκτός των κερασιών), στο στάδιο της φυσιολογικής ωριμότητας δεν διατηρούν μεγάλα αποθέματα αμύλου με αποτέλεσμα να μην παρατηρείται μεγάλη αύξηση των σακχάρων μετασυλλεκτικά. Στην περίπτωση που οι καρποί συγκομιστούν πριν την ωρίμασή τους και αφεθούν να
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==