Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου.1971-2021. Μισός αιώνας θέατρο, Ένας κόσμος ολόκληρος

ΘΟΚ: ΜΙΑ ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΟΨΗ δια) και η χορογράφος Λίζα Τσαγγαρίδου, η οποία μαζί με την Έλενα Χατζηδάκη έλαβε το Βραβείο Θεάτρου για την κίνηση της παράστασης. Στον ίδιο χώρο θα παρουσιαστεί, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου το 2009, η παραγωγή Ινκόγκνιτο, που δημιούργησαν ο μουσικός-περφόρμερ Γιώργος Χριστοδουλίδης και η ηθοποιός Στέλα Φυρογένη, η οποία τιμήθηκε με Βραβείο Θεάτρου για τους πολλαπλούς ρόλους της παράστασης, τους οποίους ερμήνευσε αριστοτεχνικά. Το 2008 ο Τάκης Τζαμαργιάς κάνει την πρώτη από μια σειρά αξιοπρόσεκτων σκηνοθεσιών στον ΘΟΚ με τον Καυτό πάγο της Μπράιονι Λέιβερι, όπου ξεχωρίζει η ερμηνεία του Ανδρέα Τσουρή στον ρόλο του παιδόφιλου δολοφόνου Ραλφ. Στον ρόλο της Κυ- ρίας Άλβινγκ, στους Βρικόλακες του Ερρίκου Ίψεν, θα κάνει ξανά την εμφάνισή της στον ΘΟΚ το 2008 η Δέσποινα Μπεμπεδέλη, ύστερα από αρκετά χρόνια, με σκηνοθέτη τον Γιάννη Ιορδανίδη. Ο ΘΟΚ εμφανίστηκε στο Φεστιβάλ Επιδαύρου το 2009 με τις Νεφέλες του Αριστοφάνη, που σκηνοθέτησε ο διευθυντής Βαρ- νάβας Κυριαζής μαζί με σκηνοθετική ομάδα: το σχήμα αυτό υιο- θετήθηκε ύστερα από τις διαφωνίες της διεύθυνσης με τον Νίκο Μαστοράκη, ο οποίος είχε αναλάβει αρχικά τη σκηνοθεσία. Για τα κοστούμια της παράστασης θα τιμηθεί με Βραβείο Θεάτρου ο Λάκης Γενεθλής. Επεισοδιακό ήταν επίσης, τον ίδιο χρόνο, το Festen, βασισμένο στην ομότιτλη ταινία του Τόμας Βίντερμπεργκ, στη διασκευή του David Eldridge και σε σκηνοθεσία Νεόφυτου Ταλιώτη: η παράσταση κρίθηκε ως αξιόλογη, αλλά κατέβηκε πρόωρα λόγω της ένστασης της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού για την παρουσία παιδιού στη σκηνή, λόγω του περιεχομένου του έργου. Η Παιδική Σκηνή συνεχίζει ανελλιπώς την προσφορά της: από τις παραστάσεις της περιόδου αναφέρουμε τους Φασουλήδες του Κατσιπόρα του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα σε διασκευή Γιάν - νη Καλατζόπουλου, που σκηνοθέτησε ο Ισίδωρος Σιδέρης το 2008. Η παράσταση τιμήθηκε με Βραβείο Θεάτρου. ΘΕΑΤΡΟ ΘΟΚ,ΣΚΗΝΗ018, «ΔΡΑΣΕΙΣ» ΣΤΙΣΑΠΟΘΗΚΕΣΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑ61 Σε Σκηνή 018 μετονομάζεται η Παιδική Σκηνή το 2012,62 δηλώνο- ντας την πρόθεση του Οργανισμού να διευρύνει το φάσμα των παραγωγών του, ώστε να απευθυνθεί, με διαφοροποιημένο ρε- περτόριο, τόσο σε παιδιά προσχολικής ηλικίας (πράγμα που έγινε έως τώρα μόνο την παραγωγή Σοφία η μέλισσα του Δημήτρη Μπασλάμ το 2018) όσο και σε εφήβους. Παράλληλα, από το 2009 έχει δημιουργηθεί το Θέατρο Βαλίτσα, αρχής γενομένης με το Κορώναγράμματα της Κάτια Χένσελ. Με το Θέατρο Βαλίτσα μικρές ομάδες (συνήθως δύο ηθοποιών) μεταβαίνουν σε γυμνάσια και λύκεια της Κύπρου, προσαρμόζονται στους διαθέσιμους χώρους και παρουσιάζουν παραστάσεις των οποίων η θεματολογία αφορά τους εφήβους. Θα αναφέ- ρουμε επίσης το θαυμάσιο Ρωμαίος και Ιουλιέτα για 2 (34) το 2013 61. Βλ. σχετικά Α. Χ. Κωνσταντίνου, «Πλουραλισμός και πολυφωνία στη θεατρική Κύπρο: Μια επισκόπηση των θεατρικών ομάδων κατά τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα». Χάρτης 26, Φεβρουάριος 2021, https://www.hartis mag.gr/hartis-26/afierwma/ployralismos-kai-polyfwnia-sth-oeatrikh-kypro. 62. ΣτΕ: Περισσότερα για τη Σκηνή 018 βλ. στο ειδικό κεφάλαιο 2.14. σε σκηνοθεσία του Κώστα Γάκη, με τους Μαρίνα Αργυρίδου και Γιώργο Κισσανδράκη, παραγωγή που έλαβε το Βραβείο Θεάτρου τόσο για τα κοστούμια των Μαρίνας Χατζηλουκά και Λύδιας Μανδρίδου, όσο και για τη χορογραφία των Αθηνάς Μουστάκα και Κωνσταντίνου Μπιμπή. Τα αποτελέσματα του πειράματος του Θεάτρου Βαλίτσα ήταν ενθαρρυντικά ως προς την ανταπόκριση των μαθητών, αλλά ο πολύ χρήσιμος παιδαγωγικά θεσμός δεν έχει σταθερή λειτουργία. Κατά την παρελθούσα δεκαετία πολλές ήταν οι σημαντικές στι- γμές στο θέατρο για ανήλικους θεατές, συνδεδεμένες και με σκη- νοθέτες/τριες που προσεγγίζουν το θέατρο για παιδιά με ιδιαίτερη ευθύνη και ευαισθησία: ο Βασίλης Κουκαλάνι σκηνοθετεί το 2015 το Μια γιορτή στου ΑλΝουρί του Φόλκερ Λούντβιχ (η παράσταση τιμήθηκε με Βραβείο Θεάτρου), ο Τάκης Τζαμαργιάς σκηνοθετεί και υπογράφει τη δραματοποίηση μαζί με τον Σάββα Κυριακίδη του Μεγάλου περίπατου του Πέτρου (35) της Άλκης Ζέη το 2016, και η Γεωργία Μαυραγάνη τον Τυχερό στρατιώτη των Ξένιας Καλογεροπούλου και Θωμά Μοσχόπουλου το 2018. Με παραστάσεις όπως αυτές, η θεματική του θεάτρου για παιδιά στρέφεται σε κοινωνικά και ανθρωπιστικά ζητήματα. Αντίστοιχη τάση είχε παρατηρηθεί κατά την πρώτη δεκαετία της λειτουρ- γίας της Παιδική Σκηνής, όταν επιλέχθηκαν έργα με αναφορά στη συγκυρία που ταλάνιζε τότε τον τόπο.63 Μια άλλη σημαντική εξέλιξη της τελευταίας δεκαετίας αποτελεί το νέο ιδιόκτητο κτίριο του ΘΟΚ στον χώρο του παλιού στα- δίου ΓΣΠ στη Λευκωσία (σκηνές, γραφεία διοίκησης, χώροι δοκιμών, εργαστήρια και άλλες εγκαταστάσεις),64 που υποδέ- χτηκε το κοινό τον Ιανουάριο του 2012, πολύ πριν ολοκληρωθεί, με θεαματικό τρόπο: η παραγωγή Διαβολιάδα, βασισμένη στο έργο του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, σε σκηνοθεσία της Αθηνάς Κάσιου, ήταν μια site-specific παραγωγή που χρησιμοποίησε τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του νέου κτιρίου σε μια γοητευτική, λαβυρινθώδη περιήγηση. Η παραγωγή, που αποκάλυπτε στους θεατές το καινούργιο θέατρο, συνδεόταν ταυτόχρονα με ένα τέλος, καθώς αποτέλεσε την τελευταία πα- ραγωγή της Πειραματικής Σκηνής, που κρίθηκε τότε ότι έκλεισε τον κύκλο της. Τα επίσημα εγκαίνια του πολυαναμενόμενου θεάτρου έγιναν στις 27 Οκτωβρίου 2012, με την αναβίωση της παράστασης-σταθμού του 1993, της Σαμίας του Μενάνδρου, σε σκηνοθεσία του ίδιου του Εύη Γαβριηλίδη. Στις δύο αίθουσες του νέου θεάτρου έχουν την έδρα τους η Κεντρική και η Νέα Σκηνή. Η Σκηνή 018 δίνει τις πα- ραστάσεις της στον χώρο της Κεντρικής Σκηνής, που έχει μετονομαστεί σε Αίθουσα Εύης Γαβριηλίδης. Το Θέατρο ΘΟΚ στέγασε το κρατικό θέατρο ύστερα από σαράντα δύο χρόνια φιλοξενίας των παραγωγών του σε άλλους χώρους: επί τρεις και πλέον δεκαετίες στο Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας και στη συνέχεια κυρίως στα Δημοτικά Θέατρα Λατσιών και Στροβόλου, όπως και σε άλλα θέατρα (Αγίου Δομετίου, Σιαντεκλαίρ, ΡΙΚ, Μελίνα Μερκούρη). Κατά τη διετία 2012–2013 διευθυντής είναι ο προερχόμενος από τον χώρο των οικονομικών και της θεατρικής παραγωγής Γιώρ- γος Γ. Παπαγεωργίου. Από το τέλος του 2013 έως το 2017 ο ΘΟΚ 63. Ε. Χατζηαυξέντη, «Το κυπριακό θέατρο για παιδιά. Δείκτης του κυπριακού κοινωνικού γίγνεσθαι (1932–2008)», στο Στη χώρα του Τοτώρα. Θέατρο για ανήλικους θεατές, επιμ. Θ. Γραμματάς, Αθήνα: Πατάκης 2010, σσ. 531–596. 64. ΣτΕ: Για το ιστορικό της ανέγερσης του ιδιόκτητου κτιρίου ΘΟΚ βλ. το κεφάλαιο 2.12.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==