ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ: ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ PLAY πόκριση, με ογδόντα τέσσερις συνολικά υποβολές. Από την πρώτη αυτή προκήρυξη φάνηκε ξεκάθαρα η πολύ ανοιχτή, διε- ρευνητική διάθεση της διοργάνωσης, αφού δεχόταν έργα ή δείγματα έργων, ή ακόμα και ιδέες, με πρόθεση να ανοίξει διάπλατα δίοδο επικοινωνίας μεταξύ συγγραφέων και πρακτικών: Ψάχνουμε τους αυριανούς θεατρικούς συγγραφείς της Κύπρου. Στόχος είναι να έρθουμε σε επαφή με όσους ασχολούνται με το γράψιμο […], να βρούμε και να ανεβάσουμε καινούργια, πρωτό- τυπα θεατρικά έργα […], να έρθουμε σε δημιουργική επικοινωνία με όλους εσάς που γράφετε θεατρικά έργα, είτε είστε σπουδαίοι σ’ αυτό είτε νομίζετε πως δεν τα καταφέρνετε και τόσο καλά. Η διοργάνωση είχε τον διπλό στόχο της εκπαίδευσης θεατρικών συγγραφέων αλλά και της ενημέρωσης των παραγωγών θεά- τρου για τους εν ενεργεία Κύπριους συγγραφείς. Απώτερος στόχος της ήταν «η στήριξη της σύγχρονης κυπριακής δραματουρ- γίας, η καλλιέργεια της ντόπιας δημιουργίας και η διαμόρφωση μιας κυπριακής ταυτότητας στη θεατρική γραφή». Οι συγγραφείς που θα επιλέγονταν θα άρχιζαν μια πολύμηνη επεξεργασία του έργου με ειδικούς συμβούλους θεατρικής γραφής, στο τέλος της οποίας τα έργα θα παρουσιάζονταν υπό μορφήν αναλογίου, με στόχο να επιλεγούν για ανέβασμα το 2014 από τον ΘΟΚ και τα ανεξάρτητα θεατρικά σχήματα. Για την επιλογή των έργων και για την καθοδήγηση των συγγρα- φέων, συνετέθη ομάδα συμβούλων θεατρικής γραφής αποτελού- μενη από τους Μαγδαλένα Ζήρα, Μαρία Καρσερά, Λέα Μαλένη, Αλεξία Παπαλαζάρου, Αντώνη Σολωμού και Αιμίλιο Χαραλαμπίδη, σκηνοθέτες και θεατρολόγους με ειδικό ενδιαφέρον και προϋπη- ρεσία στον τομέα της δραματουργίας. Πολύ σημαντικό στάδιο ήταν η εντατική εκπαίδευση της ομάδας των συμβούλων από εκ- παιδευτές από το εξωτερικό, τον Jack Bradley από το Λονδίνο, πρώην διευθυντή δραματολογίου και μέντορα θεατρικής γραφής στο National Theatre, και την αείμνηστη Χρύσα Σπηλιώτη από την Αθήνα, συγγραφέα και μέντορα θεατρικής γραφής. Η παρουσίαση των σκηνοθετημένων αναλογίων των δεκατεσ- σάρων έργων που επιλέχθηκαν και έτυχαν επεξεργασίας πρα- γματοποιήθηκε το φθινόπωρο του 2013 στη Νέα Σκηνή ΘΟΚ. Παρουσιάστηκαν έργα των συγγραφέων: Γιάννη Αγησιλάου, Σοφοκλή Βέργου, Αντώνη Γεωργίου, Χαράλαμπου Γιάννου, Ελέ- νης Κοσμά και Κορίνας Κονταξάκη, Κώστα Μαννούρη, Άννας Μαραγκού, Αντρέα Νικολαΐδη, Μάριου Νικολάου, Μελίνας Πα- παγεωργίου, Μαρίας Παύλου, Δέσποινας Πυρκεττή, Άντη Ροδίτη και Κυριάκου Σπαρτιάτη. Τα δελτία Τύπου της διοργάνωσης διακηρύττουν από την αρχή τους μακροπρόθεσμους στόχους της και την επίγνωση των διορ- γανωτών πως, για να έχει ουσιαστικό αντίκτυπο, δεν μπορεί να ολοκληρωθεί ούτε με τα αναλόγια του 2013 ούτε με το ρεπερτόριο του 2014. Αναφέρεται συγκεκριμένα ότι «η δημιουργία κλίματος για την άνθηση της θεατρικής γραφής στην Κύπρο θα πάρει χρόνο και τα αποτελέσματα τέτοιων προσπαθειών θα φανούν σταδιακά». Ο ΘΟΚ ενέταξε στο ρεπερτόριό του για το 2014–2015 τρία έργα που επιλέχθηκαν στο πλαίσιο του PLAY: Απόψε θα πετάξω την τέφρα σου! του Κώστα Μαννούρη, Ποιο σώμα; των Κορίνας Κον - ταξάκη και Ελένης Κοσμά και Ο σκύλος που καπνίζει του Χαράλα- μπου Γιάννου. Άλλα πέντε έργα του PLAY ανέβηκαν από τα επι- χορηγούμενα θέατρα την περίοδο 2014–2015. Οι αντιδράσεις στον τύπο μαρτυρούν το ισχυρό αντίκτυπο της διοργάνωσης στα πολιτιστικά δρώμενα. Ο Γιώργος Σαββινίδης (23 Μαρτίου 2014) χαρακτηρίζει την περίοδο του πρώτου PLAY «άνοιξη του κυπριακού έργου» και την ποσότητα και την ποι- ότητα σύγχρονων κυπριακών έργων που ανέδειξε η διοργάνωση «ορόσημο για την ιστορία του κυπριακού θεάτρου». Για το μέχρι εκείνη τη στιγμή χάσμα ανάμεσα στη θεατρική γραφή και στη σύγχρονη κοινωνία και το κενό που ήρθε να καλύψει το PLAY γράφει επίσης η Νόνα Μολέσκη (25 Μαΐου 2014: «Να βλέπουμε στην κυπριακή σκηνή όσα βλέπουμε και στην κυπριακή ζωή. Το κλισέ για το θέατρο ως καθρέφτη […] να λειτουργεί και σε μας»). Η μεγάλη επιτυχία της πρώτης διοργάνωσης οδήγησε στην προ- κήρυξη της δεύτερης, με τίτλο PLAY ON, σχεδόν αμέσως, τον Μάρτιο του 2014. Προέκυψαν έντεκα νέα έργα, που παρουσιάστηκαν σε αναλόγια το 2015, ενώ τα έξι από αυτά ανέβηκαν από ανεξάρτητες θεατρικές σκηνές, αλλά και από τον ΘΟΚ. Το 2015 ο ΘΟΚ αποχώρησε από τη συνδιοργάνωση. Οι λόγοι που ανακοινώθηκαν στον τύπο ήταν ότι ο οργανισμός «οφείλει να στηρίζει και να αναπτύσσει πολύπλευρα την κυπριακή θεατρική πράξη και όχι μόνο μέσω της ανάπτυξης της κυπριακής γραφής» και ότι «ο ΘΟΚ επέλεξε να αναδείξει και να ενισχύσει κι άλλους τομείς της θεατρικής πράξης, συμβάλλοντας έτσι σε μια σφαιρική ανάπτυξη του θεατρικού γίγνεσθαι στον τόπο μας». Το ΚΚΔΙΘ προχώρησε από μόνο του στην τρίτη και τέταρτη διοργάνωση (2016–’17 και 2017–’18). Η αποχώρηση του ΘΟΚ από έναν τόσο επιτυχημένο θεσμό είναι ακόμα μια ένδειξη του πόσο εύθραυστες είναι τέτοιες πρωτοβουλίες, που απαιτούν συνεχιζόμενη πίστη και αντοχή, αλλά και πνεύμα συνεργασίας. Θεωρώ ελπιδοφόρα για τη θεατρική γραφή της Κύπρου την επι- στροφή του ΘΟΚ στον θεσμό και την προκήρυξη της πέμπτης διοργάνωσης, με τίτλο PLAY again!, που ανακοινώθηκε τον Νοέμβριο του 2020. Οι στόχοι παραμένουν οι ίδιοι, η ενδυνάμωση των δεσμών μεταξύ πρακτικών του θεάτρου και συγγραφέων, η στήριξη της σύγχρονης κυπριακής δραματουργίας και η διαμόρφωση ισχυρότερης ταυτότητας στην κυπριακή θεατρική γραφή, ενώ στην προκήρυξη προαναγγέλλονται και ορισμένες καινοτομίες, οι οποίες θα ανακοινωθούν στην πορεία. Και οι δύο οργανισμοί αναφέρουν στα δελτία Τύπου ότι το πρό- γραμμα PLAY, στα οκτώ χρόνια δράσης του, κατάφερε να αλλάξει το θεατρικό τοπίο της Κύπρου, επιφέροντας σημαντικές αλλαγές στη νοοτροπία σε σχέση με την πρόσληψη του κυπριακού θεα- τρικού έργου, τόσο από τους ίδιους τους δημιουργούς όσο και από το κοινό. Έδωσε υλικό σε σκηνοθέτες και συντελεστές του θεάτρου για να εργαστούν και προσέλκυσε νέο κοινό στις θεα- τρικές αίθουσες.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==