236 __ 237 κές ηθογραφικές παρεκβάσεις, ως διέξοδοι με την αναπόληση ενός ειδυλλιακού και ανέμελου παρελθόντος. Παρόμοια, την επόμενη δεκαετία, του 1990, στο κυπριακό ρεπερ- τόριο του ΘΟΚ συνεχίζουν να έχουν σημαντική παρουσία: α) η ανθεκτική πάντα ηθογραφία (με έργα όπως είναι Οι κληρονόμοι του Μιχάλη Πιτσιλλίδη, πρώτη παράσταση: 6/6/1990, και Τ’ αλώνια μας στους πάνω μαχαλλάες του Μιχάλη Πασιαρδή: 26/11/1994)∙ β) το ιστορικό δράμα (Πάνου Ιωαννίδη Πέτρος ο Α΄: 22/12/1990∙ Γιώργου Νεοφύτου Στης Κύπρου το βασίλειο: 29/5/1992∙ και Μι- χάλη Πιτσιλλίδη Αικατερίνη Κορνάρο: 9/12/1995)∙ και γ) θεατρικά έργα με σύγχρονη θεματολογία και προβληματική (Γιώργου Νε- οφύτου Μανώλη…!: 19/5/1990∙ Μαρίας Αβρααμίδου Τα πράσινα ακρογιάλια: 20/3/1993∙ Ειρένας Ιωαννίδου-Αδαμίδου Συνάντηση: 19/3/1999). Στα Αλώνια μας στους πάνω μαχαλλάες διαπιστώθηκε από την κριτική ότι, όπως και στα υπόλοιπα θεατρικά έργα του Μιχάλη Πασιαρδή, δεν επιχειρείται η «αναπαλαίωση» ή η νοσταλγική επιστροφή στο παρελθόν. Επιπλέον, επισημάνθηκε το γεγονός ότι «τόσο οι χαρακτήρες όσο και οι τύποι του έργου είναι από κάθε άποψη ζωντανοί» και υπογραμμίστηκε ότι η σκηνοθετική γραμμή του Κώστα Δημητρίου κινήθηκε στο πλαίσιο του ποι- ητικού ρεαλισμού, δηλαδή «μέσα στις προδιαγραφές που το ίδιο το κείμενο επέβαλλε».20 Εξάλλου στον Πέτρο Α´, που ανέβηκε σε σκηνοθεσία του Ανδρέα Μαραγκού, ο Πάνος Ιωαννίδης μεταπλά- θει θεατρικά την ιστορική πρώτη ύλη που αντλεί από τον Λεόντιο Μαχαιρά και επικεντρώνεται, όπως σημειώνει ο Κώστας Χατζηγεωργίου, στο ζήτημα της προσωπικής ευθύνης.21 Το έργο Στης Κύπρου το βασίλειο, με υπότιτλο «Μια θεατρική σάτιρα τριακο- σίων χρόνων φραγκοκρατίας», χαρακτηρίστηκε ως ένα «ιδιόμορ - φο έργο που αξιοποιεί το μοντέλο της επιθεώρησης, χωρίς να παρασύρει το έργο στον επικαιρικό χαρακτήρα».22 Η δεκαετία του 2000 εγκαινιάζεται με το ανέβασμα δύο ποι- ητικών δραμάτων, του Αλαβροστοισιειώτη του Παύλου Λιασίδη (πρώτη παράσταση: 11/1/2002) και του Άλλου μισού του ουρανού (7/3/2003) της Ευρυδίκης Περικλέους-Παπαδοπούλου. Στο ίδιο είδος εντάσσεται και το Μαγικό θέατρο του Λογγίνου Παναγή (8/2/2006). Ενδιαφέρουσα είναι, στην ίδια δεκαετία, η δεσπό- ζουσα θέση που εξακολουθεί να κατέχει στο κυπριακό ρεπερτόριο του ΘΟΚ η προσφιλής στο ευρύ κοινό ηθογραφία. Πιο συγκε- κριμένα, ανεβάζονται οι ηθογραφίες Η αγάπη της Μαρικκούς του Κυριάκου Ακαθιώτη (13/7/2005) και Οσπολλάτε αρκοντύναμεν (3/6/2006) και Για ποιον να βρέξει (5/6/2007) του Μιχάλη Πι- τσιλλίδη. Από τα θεατρικά έργα με σύγχρονη κοινωνική θεματική αναφέρουμε το Σπίτι του Μιχάλη Πιερή (19/11/2003) και το Αγαπημένο μου πλυντήριο του Αντώνη Γεωργίου (2007). Όμως η δεκαετία που σηματοδοτεί τη δυναμική παρέμβαση του ΘΟΚ, με στόχο την ουσιαστική ενίσχυση της κυπριακής θεατρικής γραφής και τη δραστική διασύνδεσή της με τη θεατρική πράξη, είναι εκείνη του 2010, για δύο κυρίως λόγους: κατά πρώτο λόγο, γιατί από το 2012 εγκαινιάζεται το πρόγραμμα Play, με τη σύ- μπραξη του Κυπριακού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεά20. Βλ. Θ. Συμεού, «T’ αλώνια μας στους πάνω μαχαλλάες του Μιχάλη Πασιαρ - δή», περ. Νέα Εποχή, τχ. 277 (1994), σσ. 58–59. 21. Βλ. Κ. Χατζηγεωργίου, «Το θεατρικό έργο του Πάνου Ιωαννίδη», περ. Νέα Εποχή, τχ. 301 (καλοκαίρι 2009), σσ. 39–48. 22. Για τις διαπιστώσεις αυτές της Α. Χ. Κωνσταντίνου, βλ. http://www. greek- theatre.gr/public/gr/greekplay/index/playview/362. Πρόσβαση: 24/12/2020. τρου (ΚΚΔΙΘ) και του ΘΟΚ∙ κατά δεύτερο λόγο, γιατί τα έργα που ανεβαίνουν αυτή τη δεκαετία είναι γραμμένα από νέους θε- ατρικούς συγγραφείς, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν για πρώτη φορά την ευκαιρία να παρουσιαστούν με έργο τους στο κοινό από τη σκηνή του κρατικού μας θεάτρου (λ.χ. Κώστας Μαννούρης, Στέφανος Σταυρίδης, Κωνσταντία Σωτηρίου κ.ά.). Η ηθογραφία σε αυτή τη δεκαετία υποχωρεί αισθητά, παραχω- ρώντας τη θέση της σε έργα σύγχρονου προβληματισμού, χωρίς αυτό να σημαίνει και την υποχώρηση της κυπριακής διαλέκτου ως γλωσσικού οργάνου του θεατρικού λόγου. Στόχος της σύμπραξης του ΚΚΔΙΘ και του ΘΟΚ με τη θεσμοθέτηση του προγράμματος Play ήταν, κατά τους ίδιους τους συν- διοργανωτές, «η συστηματική, μακροπρόθεσμη και καινοτόμος ενίσχυση της εγχώριας θεατρικής γραφής […] και η έμπρακτη στήριξη της σύγχρονης κυπριακής δραματουργίας […]».23 Κρίνο- ντας από τα αποτελέσματα της υλοποίησης του προγράμματος κατά την πρώτη δεκαετία της λειτουργίας του, θεωρούμε ότι έχουν τεθεί γερές βάσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη και ποι- οτική ανέλιξη της κυπριακής δραματουργίας, με τη διαρκή στήριξη και εμψύχωση των θεατρικών μας συγγραφέων από τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου.24 23. https://www.thoc.org.cy/theatre-development/programma-play-play- on,el-theatredev-05-01,el. Πρόσβαση: 26/12/2020. Για το πρόγραμμα Play βλ. επίσης ενδεικτικά Μ. Χαμάλη, «Κυπριακή θεατρική γραφή και “ανείπωτες” ιστορίες: Μια επί σκηνής προσπάθεια ερμηνείας και αποκατάστασης του πα- ρελθόντος και η πρόσληψή της από την κριτική», στο Λ. Γαλάζης & Ελ. Χρι- στοφόρου (επιμ.), Κυπριακή λογοτεχνία και κριτική μετά το 1960, Λευκωσία: Ένωση Λογοτεχνών Κύπρου 2018, σσ. 134–146. Για την αναφορά, βλ. σσ. 134–135. 24. ΣτΕ: Για το πρόγραμμα Play βλ. περισσότερα στο ειδικό κεφάλαιο της Μαγδαλένας Ζήρα.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==