ΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΕΡΓΟ ΣΤΗ ΣΚΗΝΗ ΤΟΥ ΘΟΚ ντία Δημητρίου, Ανδρέας Μουσουλιώτης24 και Νίκος Παντελίδης. Η παραγωγή παρουσιάζεται μαζί με Το τάβλι του Δημήτρη Κεχαΐδη, δίνοντας επίσης έναν δωρεάν κύκλο παραστάσεων σε προσφυγικούς καταυλισμούς. Δημήτρης Μπόγρης Άλλος ένας σημαντικός ηθογράφος που γοήτευσε εξίσου το κοινό του μεσοπολέμου είναι ο Δημήτρης Μπόγρης. Η Δράκαινά του (γρ. 1927), τοποθετημένη σε επαρχιώ- τικη ατμόσφαιρα, αναλύει το μίσος μιας μητριαρχικής φιγούρας προς τους γιους της. Με σύγχρονη ματιά, μακριά από μια ψυχολογική ανάγνωση, προσέγγισε το έργο η σκηνοθεσία της Λυδίας Κονιόρδου τον Φεβρουάριο του 2020 — με την ίδια να αναλαμ- βάνει και τον ομώνυμο ρόλο. Την αφαιρετική αισθητική υιοθέτησαν τόσο ο θίασος ερμηνευτικά, όσο και ο Γιώργος Ζιάκας25 στις σκηνογραφικές και ενδυματολογικές επιλογές του. Εξαιρετικό ενδιαφέρον είχε η σύγχρονη και συνάμα παραδοσιακή μου- σική του Τάκη Φαραζή, καθώς και οι βιντεοπροβολές πουλιών του Χριστόφορου Λάρκου, που συνέδραμαν στη διάχυση μιας ονειρικής αίσθησης. Δυστυχώς, ο κύκλος των προγραμματισμένων παραστάσεων της παραγωγής δεν κατέστη δυνατόν να ολοκλη- ρωθεί, λόγω του ξεσπάσματος της πανδημίας COVID-19. ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ Νίκος Καζαντζάκης Ένα μνημειώδες κείμενο του ελληνικού δραματολογίου συνιστά η ποιητική τραγωδία Καποδίστριας (γρ. 1944) από τον Νίκο Καζαντζάκη. Η τραγωδία — που εντοπίζεται στα κιτάπια των πρώτων προτάσεων του δραματολογίου του ΘΟΚ 26 — εγκαινίασε τη θεατρική περίοδο 1978–1979, σε σκηνο- θεσία Νίκου Σιαφκάλη, αποσπώντας ευνοϊκές κριτικές. Αναλαμβάνοντας και τον ομώνυμο ρόλο, ο Σιαφκάλης επικεντρώθηκε στην ακριβή αποτύπωση της ιστορικής εποχής στην οποία δια- δραματίζεται το έργο. Η ιστορική πιστότητα χαρακτήρισε επίσης τόσο τα σκηνικά-κοστούμια του Κώστα Καυκαρίδη όσο και τις μελωδίες του Νάσου Παναγιώτου. Γιώργος Θεοτοκάς Ο Γιώργος Θεοτοκάς, ένας από τους πολυ- σχιδέστερους εκπροσώπους της γενιάς του ’30, δίνει έμφαση στην ιδέα της ελληνικότητας μέσω του συσχετισμού της με τον λαϊκό πολιτισμό. Στο πατριωτικό-ιστορικό δράμα Το τίμημα της λευτεριάς (γρ. 1948) εμπνέεται από τους λαϊκούς ηρωικούς θρύ- λους, ενώ στην κωμωδία Το παιχνίδι της τρέλας και της φρονιμάδας (γρ. 1947) από τα δημοτικά τραγούδια, θίγοντας θέματα που σχετίζονται με τον έρωτα, την τιμή των γυναικών, τα παιχνίδια εξουσίας κ.ά. Το Τίμημα της λευτεριάς ανεβαίνει το 1972 σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζίσκου,27 με σκηνικά-κοστούμια Νίκης Λιοδάκη-Μακρίδου και μουσική επιμέλεια Στέλιου Αργύρη. Προσδιορίζεται ως επε24. ΣτΕ: Στους Βασιλείου, Δημητρίου και Μουσουλιώτη αφιερώνονται αντί- στοιχα τα κεφάλαια 3.5, 3.9 και 3.24. 25. ΣτΕ: Για τον Γιώργο Ζιάκα βλ. κεφάλαιο 3.10. 26. Το έργο Καποδίστριας αναφέρεται πρώτη φορά σε Δημοσιογραφική Διά- σκεψη του ΘΟΚ, στις 18 Ιουνίου 1971. Ο πρόεδρος του Δ.Σ. του ΘΟΚ Φρίξος Βράχας μεταξύ άλλων λέει: «Η έναρξις θα γίνη με ελληνικόν έργον — και πιθανώτατα τον Καποδίστριαν του Ν. Καζαντζάκη — και θα επακολουθήση διά την χειμερινήν περίοδον σειρά 5–6 έργων, με 20–25 παραστάσεις περίπου κατά μήνα, εξ ων 3–4 εβδομαδιαίως εν Λευκωσία και αι λοιπαί εις άλλα κέντρα εκ περιτροπής […]». 27. ΣτΕ: Για τον Νίκο Χατζίσκο βλ. κεφάλαιο 3.43. τειακή παραγωγή για τους εθνικούς εορτασμούς της 25ης Μαρ- τίου και της 1ης Απριλίου, εξού και η «ηρωική προσέγγιση» του έργου, που διαγράφεται στο υποκριτικό ύφος. Το αντιθετικό κεντρικό δίπολο προσώπων ερμηνεύει ο Ανδρέας Μούστρας (Αλή Πασάς) και ο Φώτος Φωτιάδης (Κατσαντώνης). Είκοσι χρόνια αργότερα η Μόνικα Βασιλείου εκθέτει τεκμηριω- μένα και αποτελεσματικά το «Βυζάντιο του θρύλου και του τρα- γουδιού» στο Παιχνίδι της τρέλας και της φρονιμάδας, μια παράσταση που πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση είκοσι πέντε χρόνων από τον θάνατο του συγγραφέα. Με ιδιοφυή αίσθηση του βυζαντινού κλίματος στήνεται ο σκηνικός χώρος από τον Γιάννη Τουμαζή, με τις ζωγραφικές λεπτομέρειες των κοστουμιών του να προβάλλουν υποδειγματικά τον βυζαντινό πλούτο. Το κλίμα αυτό ζωντανεύει και η μουσική της Λένιας Σέργη. Η ποιοτική δουλειά συνόλου αποτελεί ακόμη ένα προσόν της παράστασης, με τους ηθοποιούς να αναδεικνύουν ολοκλη- ρωμένα τους δύο αντιμαχόμενους πόλους: τη φρονιμάδα (Μαυριανός: Στέλιος Καυκαρίδης) και την τρέλα (Βασιλιάς Αντρόνικος: Σταύρος Λούρας). Δημήτρης Ψαθάς Αριστοτέχνης της κωμικής γραφής, δεινός συνθέτης ενός ανεξάντλητου μωσαϊκού χαρακτήρων και τύπων και σαρκαστής των κοινωνικών παθών της ελληνικής πραγματικότητας, ο Δημήτρης Ψαθάς επανέρχεται τακτικά στο ρεπερτόριο του ΘΟΚ κατά τις πρώτες τρεις δεκαετίες, με δημοφιλή δείγματα φαρσοκωμωδιών που χαρίζουν άφθονο γέλιο στο κοινό. Πρωτοεμφανίζεται στη σκηνή του Οργανισμού το 1977 με τον Φον Δημητράκη (γρ. 1946), με τη σκηνοθεσία του Σιαφκάλη να ξε- σκεπάζει με απλά μέσα τη φιλοδοξία για εξουσία στην κατοχική Αθήνα. Τα σκηνικά και τα κοστούμια αναλαμβάνει ο Άντης Παρ- τζίλης, ενώ ο Ανδρέας Μούστρας στον πρωταγωνιστικό ρόλο αποτυπώνει τον κωμικοτραγικό πολιτευτή Δημήτρη Χαρίτο. Δύο χρόνια αργότερα παρουσιάζεται η κωμωδία Ζητείται ψεύτης (γρ. 1953) από τον σκηνοθέτη Ανδρέα Μαραγκό.28 Οι πελατειακές συναλλαγές και τα ρουσφέτια των πολιτικών ξεδιπλώνονται γοργά και ανάλαφρα στο κομψό, εκσυγχρονιστικό σκηνικό του Άγγελου Αγγελή29 με τους ιδιαίτερους, ανάγλυφους λευκούς τύ- πους στην πρόσοψή του. Τον κεντρικό ήρωα βουλευτή Φερέκη ερμηνεύει πάλι ο Μούστρας, ενώ τον αρχιψεύταρο συνεργάτη του Θόδωρο Πάρλα ο Θάνος Πεττεμερίδης.30 Ακολουθεί τον Ιούλιο του 1983 το Φωνάζει ο κλέφτης (γρ. 1958) στην τερπνή και δροσερή σκηνοθεσία του Κώστα Δημητρίου, σε σκηνογραφία Βασίλη Ιερείδη και κοστούμια Τάσου Πολυβίου. Το κεντρικό δίπολο εξαχρειωμένου και τίμιου ανθρώπου αναδει- κνύουν οι Ευτύχιος Πουλλαΐδης31 (Τιμολέων Λάμπρος) και Φαί- δρος Στασίνος (Σόλων Καραλέων). Τον χειμώνα του 1993 ο Κώστας Δημητρίου καλείται ξανά να σκη- νοθετήσει μια κωμωδία συνόλου. Η χαρτοπαίχτρα (γρ. 1963) κερ- δίζει τις εντυπώσεις, με τις αλλεπάλληλες ξεκαρδιστικές σκηνές της και τους περίτεχνα δοσμένους στερεότυπους χαρακτήρες, ντυμένους καλόγουστα από τον Νίκο Κουρούσιη.32 Η Αννίτα Σα28. ΣτΕ: Για τον Ανδρέα Μαραγκό βλ. κεφάλαιο 3.20. 29. ΣτΕ: Για τον Άγγελο Αγγελή βλ. κεφάλαιο 3.2. 30. ΣτΕ: Για τον Θάνο Πεττεμερίδη βλ. κεφάλαιο 3.31. 31. ΣτΕ: Για τον Ευτύχιο Πουλλαΐδη, βλ. κεφάλαιο 3.33. 32. ΣτΕ: Για τον Νίκο Κουρούσιη βλ. κεφάλαιο 3.16.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==