Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου.1971-2021. Μισός αιώνας θέατρο, Ένας κόσμος ολόκληρος

202 __ 203 Yuri Stupel χρωματίζουν τα συναισθήματα των χαρακτήρων, ενώ τα πληθωρικά κοστούμια του Αθηαινίτη αποπνέουν την ατμό - σφαιρα της εποχής. Στους κεντρικούς ρόλους οι Στέλα Φυρογένη (Φανή), Σώτος Σταυράκης (Τάσος) και Θεόδωρος Μιχαηλίδης (Θάνος) αποτέλεσαν μια επιτυχημένη τριάδα. Προσδοκώντας να επαναληφθεί η επιτυχία της προηγούμενης ξε- νοπουλικής παραγωγής, παρουσιάζεται το 2006 το Δεν είμ’ εγώ (ή Η λογική ) (γρ. 1928), σε σκηνοθεσία Πίτσας Αντωνιάδου. Η πρόθεση της σκηνοθέτιδας ήταν η δημιουργία επί σκηνής ενός «πανηγυριού χαράς» 19 που να αποτυπώνει αυθεντικά τη ζωή της δεκαετίας του 1920. Συνέδραμαν σε αυτό η σκηνογραφία του Ρόπαλη και οι ενδυματολογικές επιλογές του Λάκη Γενεθλή, διανθισμένες πάλι από τη μουσική του Stupel. Τον ρόλο του καθηγητή μαθηματικών και φυσικής Πέτρου Παπαπέτρου είχε ο Σταύρος Λούρας.20 ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ Θεόφραστος Σακελλαρίδης Η περίφημη οπερέτα του Θεόφρα- στου Σακελλαρίδη Ο Βαφτιστικός (γρ. 1918), έργο που συνδυάζει πρόζα και μουσική, με κωμικούς χαρακτήρες και απρόσμενες φαρσικές στιγμές, αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ελαφράς μουσικής σκηνής. Σε συνεργασία με τη Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου, ζωντάνεψε στις κυπριακές υπαίθριες σκηνές το καλοκαίρι του 2019, σε σκηνοθεσία Παναγιώτη Λάρκου, ο οποίος θέλησε να δημιουργήσει ένα μουσικό «πάρτι που να μιλάει για την αγάπη» και όχι άλλη μία «νοσταλγική αναβίωση» του έρ- γου που να υπογραμμίζει το πατριωτικό ύφος του.21 Χειροκροτήθηκε από κοινό και κριτικούς για την εύθυμη και εορταστική της ατμόσφαιρα, χάρη στις δυνατές ερμηνείες του μεικτού θιάσου ηθοποιών και λυρικών τραγουδιστών, στην ευφάνταστη σκηνογραφία-ενδυματολογία του Εδουάρδου Γεωργίου και τις ζωηρές χορογραφίες του Παναγιώτη Τοφή.22 Παντελής Χορν Η σκιαγράφηση της αθηναϊκής ανθρωπογεω- γραφίας και της διάβρωσής της κορυφώνεται στην ηθογραφία Το φυντανάκι (γρ. 1921) του Παντελή Χορν, ενός από τους κύριους εκπροσώπους του κοινωνικού ηθογραφικού δράματος. Το έργο παρουσιάζεται τον Νοέμβριο του 1996, με τη σκηνοθεσία του Κώστα Δημητρίου να προκρίνει την αλήθεια και το αυθεντικό χρώμα της ελληνικής ταυτότητας του έργου.23 Η γνωστή πλα- κιώτικη αυλή αποτυπώνεται έντονα στις σκηνογραφικές πινελιές του Τάσου Ζωγράφου, ο οποίος γνώριζε πολύ καλά την αξία του έργου από προηγούμενα ελληνικά ανεβάσματά του, ενώ η μου- σική πρόταση του Ευαγόρα Καραγιώργη συμβαδίζει με τα ακούσματα της εποχής του έργου. Γεράσιμος Σπαταλάς Η μονόπρακτη σάτιρα Οι κληρονόμοι της θείας (γρ. 1925) ανεβαίνει το 1975 σε σκηνοθεσία Μόνικας Βασι- λείου. Το κωμικό τρίο της εξαπάτησης αποτυπώνουν οι Φλωρε19. Π. Αντωνιάδου, «Σημείωμα σκηνοθέτιδας», στο Πρόγραμμα παράστασης, σ. 7. 20. ΣτΕ: Στον Σταύρο Λούρα αφιερώνεται το κεφάλαιο 3.19. 21. Π. Λάρκου, «Σκηνοθετικό σημείωμα», στο Πρόγραμμα παράστασης, σσ. 8–9. 22. Βλ. ενδεικτικά: Α. Κουρουπάκης, «Ο Βαπτιστικός αναβαπτίστηκε, αλλά δεν άλλαξε», εφ. Η Καθημερινή, 28 Ιουνίου 2019· Μ. Χαμάλη, «Ο Βαφτιστικός από τον ΘΟΚ», εφ. Πολίτης, 1 Ιουλίου 2019· Ν. Μολέσκη, «Ετερόκλητο αισθητικό παιχνίδι», εφ. Φιλελεύθερος, 25 Ιουλίου 2019 . Γ. Σαββινίδης, «Με μπούσουλα την ψυχαγωγία», εφ. Φιλελεύθερος, 30 Ιουνίου 2019. 23. Κ. Δημητρίου, «Σημείωμα του σκηνοθέτη», στο Πρόγραμμα παράστασης, σ. 2. ο Σταύρος Αντωνόπουλος και τη μουσική έγραψε ο Σάββας Σάββα. Μέσα από την εκμετάλλευση του πλούσιου οπλοστασίου του μουσικού θεάτρου, ο Νικολαΐδης καταφέρνει να συγκροτήσει ένα αποτελεσματικό φωνητικό σύνολο ηθοποιών, που αποπνέει ζωντάνια και κέφι στη σκηνή. ΠΡΟΠΟΛΕΜΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ Κωστής Παλαμάς Η θεατρική «μοναχοκόρη» του Παλαμά Τρισεύγενη (γρ. 1902) αποτελεί κορυφαίο παράδειγμα ποιητικού δράματος και ένα από τα διαμάντια της νεοελληνικής λογοτε- χνίας. Με τις σκηνοθετικές οδηγίες του Σωκράτη Καραντινού14 να δίνουν ιδιαί τερη έμφαση στην ποιητική αξία του κειμένου, η Τρισεύγενη ανεβαίνει τον Οκτώβριο του 1972 στο Δημοτικό Θέα - τρο Λευκωσίας.15 Στην παρθενική συνεργασία του με τον Οργα- νισμό, ο σκηνογράφος Στέφανος Αθηαινίτης υπηρέτησε επάξια τον ηθογραφικό χαρακτήρα της παράστασης, ενώ οι ερμηνείες του θιάσου εντυπωσίασαν για την αυθεντικότητά τους, με την Πατρίτσια Τύμβιου16 να ξεχωρίζει για την ερμηνεία του ρόλου της Τρισεύγενης ως συμβόλου της ελεύθερης γυναίκας της ελ- ληνικής υπαίθρου. Γρηγόριος Ξενόπουλος Ένας από τους πολυγραφότερους Έλλη- νες συγγραφείς, ο Γρηγόριος Ξενόπουλος επηρέασε καθοριστικά την ανανέωση της νεοελληνικής δραματουργίας, στρέφοντας τη θεματολογία του προς τον σύγχρονό του κόσμο. Οι ταξικές συ- γκρούσεις της ζακυνθινής κοινωνίας, το γλωσσικό ζήτημα και τα ερωτικά ήθη της νεανικής αθηναϊκής γενιάς των αρχών του 20ού αιώνα, καθώς και οι φαρσικές παρεξηγήσεις, πρωταγωνιστούν στις τρεις κωμωδίες του που επιλέγει να ανεβάσει ο ΘΟΚ. Η πρεμιέρα του πρώτου ξενοπουλικού έργου στον ΘΟΚ, του Ποπολάρου (γρ. 1913), δίνεται στις 20 Νοεμβρίου 1971. Η σκηνοθεσία του Βλαδίμηρου Καυκαρίδη επιθυμεί να φωτίσει τη διαχρονικό- τητα του θέματος «της σύγκρουσης των κοινωνικών τάξεων», χωρίς να αφαιρέσει «το άρωμα και την ομορφιά της τότε επο- χής».17 Το ερωτικό ζεύγος ενσαρκώνουν με φυσικότητα ο Νίκος Χαραλάμπους (ο ποπολάρος φοιτητής Ζέππος Πεμπονάρης) και η Δήμητρα Δημητριάδου (η κοντεσίνα Έλντα). Τέλος, η σκηνο- γραφική δουλειά του Γιώργου Μαυρογένη — εντυπωσίασε η φρο- ντισμένη αυλή των αρχοντικών — παντρεύεται αρμονικά με την προσεγμένη ενδυματολογική εργασία της Πόλυς Εφταμάντηλου. Σχεδόν τρεις δεκαετίες αργότερα, το 2004, παρουσιάζονται οι Φοι ­ τηταί (γρ. 1919), σε σκηνοθεσία και διασκευή Βαρνάβα Κυριαζή.18 Το έργο, ιδωμένο από την οπτική του μιούζικαλ και τοποθετημένο στο πολυχωρικό σκηνικό του Άντρου Ρόπαλη, αναπλάθεται από τον σκηνοθέτη ως μια τρυφερή αισθηματική μουσική κωμωδία, μεταδίδοντας στο κοινό, που το χειροκρότησε θερμά, παλμούς νοσταλγίας και νεανικού σφρίγους. Οι μουσικές παραλλαγές του 14. ΣτΕ: Για τον Σωκράτη Καραντινό βλ. κεφάλαιο 3.11. 15. Επιπλέον, τη γνωριμία του κοινού με το έργο του Παλαμά ενισχύει η διορ- γάνωση μιας φιλολογικής εκδήλωσης στις 26 Φεβρουαρίου 1973, με αφορμή τα τριάντα χρόνια από τον θάνατο του Έλληνα ποιητή. Βλ. στο Ν. Μαραγκού (επιμ.), Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου: Τα πρώτα δέκα χρόνια. 1971–1981, Λευ- κωσία: ΘΟΚ 1982, σ. 33. 16. ΣτΕ: Για την Πατρίτσια Τύμβιου (Πεττεμερίδου) βλ. κεφάλαιο 3.32. 17. Βλ. Καυκαρίδης, «Λίγα λόγια του σκηνοθέτη», στο Πρόγραμμα παράστα- σης, σ. 20. 18. ΣτΕ: Για τον Βαρνάβα Κυριαζή βλ. κεφάλαιο 3.17.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==