Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου.1971-2021. Μισός αιώνας θέατρο, Ένας κόσμος ολόκληρος

172 __ 173 Haus να καθορίζουν τον τρόπο διδασκαλίας των έργων του συγ- γραφέα, ο ΘΟΚ θα πρωτοστατήσει στην πρόσληψη και καθιέρω - ση του Μπρεχτ στο νησί από την πρώτη κιόλας δεκαετία (1971– 1980/– ’81) της λειτουργίας του. Ακολουθούν ο Ερρίκος Ίψεν και ο Άντον Τσέχωφ, με έξι παραγω - γές έκαστος. Παρά το γεγονός ότι ο Ίψεν απουσιάζει εντελώς κατά την εικοσαετία 1980–2000 και ο Τσέχωφ κατά την τελευ- ταία δεκαετία, εντούτοις ο Οργανισμός μέσα από τις επιλογές του κατορθώνει να φέρει το κοινό σε επαφή με τα αντιπροσω- πευτικότερα έργα των δύο συγγραφέων (Έντα Γκάμπλερ, Βρικόλακες, Ένας εχθρός του λαού, Η κυρά της θάλασσας, Το σπίτι της κούκλας και Βυσσινόκηπος, Ο γλάρος, Τρεις αδελφές, Αίτηση σε γάμο, Ο θείος Βάνιας). Ο Κάρλο Γκολντόνι εμφανίζεται με πέντε παραγωγές διαφορετικού κάθε φορά έργου, ένα ανά μία δεκαετία (Η λοκαντιέρα, Ο ψεύτης, Το καφενείο, Οι αγροίκοι, Η τριλογία του παραθερισμού). Επίσης με πέντε παραγωγές και ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα (Η θαυμαστή μπαλωματού, Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα, Ματωμένος γάμος, Γέρμα και το παιδικό Οι φασουλήδες του Κατσιπόρα), ο οποίος, ωστόσο, απουσιάζει από τις σκηνές του Οργανισμού — τουλάχιστον για ενήλικες — κατά την τελευταία εικοσαετία. Ο Λουίτζι Πιραντέλλο εμφανίζεται με τέσσερις παραγωγές (Έξη πρόσωπα ζητούν συγγραφέα, Η ηδονή της τιμιότητος, Ο άνθρωπος, το κτήνος και η αρετή, Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε), δύο εκ των οποίων φέρουν τη σκηνοθετική υπογραφή της πρώτης σκη- νοθέτιδας του Οργανισμού, Μόνικας Βασιλείου. Από την αμερικανική δραματουργία, ο Τεννεσσή Ουίλλιαμς πα- ρουσιάζεται με τέσσερις παραγωγές έργων του (Λεωφορείον ο Πόθος, Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι, Καλοκαίρι και καταχνιά, Sweet Bird of Youth 3). Ωστόσο απουσιάζουν κάποια από τα σημαντικό- τερα έργα του Αμερικανού συγγραφέα, όπως ο Γυάλινος κόσμος, ενώ το Λεωφορείον ο Πόθος παρουσιάζεται για πρώτη και τε- λευταία φορά το 1971, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζίσκου. Με τέσ- σερα έργα εμφανίζεται ο Άρθουρ Μίλλερ: Οι μάγισσες του Σάλεμ, Ήταν όλοι τους παιδιά μου, Το τίμημα και πιο πρόσφατα, το 2020, το σημαντικότερο έργο του, Ο θάνατος του εμποράκου. Καταγράφεται, επίσης, η απουσία των σημαντικότερων έργων του Αύγουστου Στρίντμπεργκ, αφού ο Σουηδός συγγραφέας πα- ρουσιάζεται στο ρεπερτόριο του Οργανισμού με ένα μονόπρακτο (Η πιο δυνατή) και ένα πολύπρακτο (Εγκλήματα και εγκλήματα) έργο του. ΟΙ ΕΘΝΙΚΟΤΗΤΕΣ Ως προς τις εθνικότητες των συγγραφέων που επιλέγονται με μεγαλύτερη συχνότητα από τον Οργανισμό (συμπεριλαμβανο- μένων και των πιο πάνω), φαίνεται ότι αδιαμφισβήτητο προβά- δισμα κατέχει το αγγλόφωνο δραματολόγιο με ογδόντα επτά παραγωγές έργων, εκ των οποίων οι τριάντα έξι αφορούν αμε- ρικανικά έργα, οι τριάντα πέντε αγγλικά (οι δεκατέσσερις εξ αυ- τών έργα του Σαίξπηρ) και οι δέκα ιρλανδικά. 3. ΣτΕ: Το έργο ανέβηκε με αμετάφραστο τον τίτλο. Αξιοπρόσεκτη είναι η συχνότητα με την οποία επιλέγονται έργα της αμερικανικής δραματουργίας, τα οποία αφορούν αποκλει- στικά έργα του 20ού αιώνα, εκ των οποίων κάποια αποτελούν είτε κινηματογραφικές επιτυχίες είτε επιτυχίες του Μπρόντγουεϊ. Ωστόσο οι συγγραφείς που επιλέγονται αποτελούν αντιπροσω- πευτικό δείγμα των σημαντικότερων Αμερικανών δραματουργών: Τεννεσσή Ουίλλιαμς, Άρθουρ Μίλλερ, Ευγένιος Ο’Νηλ, Θόρντον Ουάιλντερ, Νηλ Σάιμον, Λίλιαν Χέλμαν, Ντέηβιντ Μάμετ, Σαμ Σέπαρντ, Έντουαρντ Άλμπυ, Μαρκ Μέντοφ, Τζων Πάτρικ κ.λπ. Ως προς το βρετανικό δραματολόγιο, φαίνεται να υπάρχει ιδιαί- τερη προτίμηση στο κοινωνικό δράμα του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα (π.χ. στον Τζων Όσμπορν), ενώ κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες επιλέγονται σύγχρονα έργα, δοκιμασμένα με επι- τυχία στο Λονδίνο, από συγγραφείς όπως οι Σάρα Κέιν, Νίνα Ρέιν, Μπράιονι Λέιβερι, Σάιμον Στήβενς, Μάικλ Μπάρτλετ, Ντέιβιντ Γκρεγκ και Ντέιβιντ Χέαρ. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο Χάρολντ Πίντερ παρουσιάζεται σε μία μόνο παραγωγή, το 1976, με το έργο Ο επιστάτης, σε σκηνοθεσία Ανδρέα Μαραγκού, με το οποίο εγκαινιάζεται η λειτουργία της Δεύτερης Σκηνής. Από το ιρλανδικό ρεπερτόριο, με εξαίρεση ένα έργο του Όσκαρ Ουάιλντ και ένα του Μπέρναρντ Σω, τα υπόλοιπα αποτελούν επι- λογές έργων του 20ού αιώνα, όπως για παράδειγμα οι δύο παρα- γωγές έργων του Μάρτιν ΜακΝτόνα. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ο Σάμουελ Μπέκετ παρουσιάζεται σε δύο μόλις πα- ραγωγές, το 1996 με τις Ευτυχισμένες μέρες σε σκηνοθεσία Frank Henning και το 2006 με το Περιμένοντας τον Γκοντό σε σκηνοθε- σία Χρίστου Σιοπαχά. Σημαντική είναι και η παρουσία του γαλλικού ρεπερτορίου, με είκοσι πέντε έργα (εκ των οποίων τα εννιά είναι του Μολιέρου) να παρουσιάζονται, ιδιαίτερα από τη δεκαετία του 1990 και εξής. Πρόκειται για κλασικά έργα και κυρίως κωμωδίες (Ευγένιος Λα- μπίς, Ζωρζ Φεντώ, Ζαν Ζιρωντού, Εντμόν Ροστάν, Πιερ ντε Μα- ριβώ, Αλφρέ ντε Μυσσέ), αλλά και για κοινωνικά έργα του 20ού αιώνα, όπως αυτά του Ζαν Ανούιγ (Αντιγόνη, Ο κορυδαλλός), του Μπερνάρ-Μαρί Κολτές (Ρομπέρτο Τσούκκο) και του Ερίκ-Εμα- νουέλ Σμιτ (Αινιγματικές παραλλαγές, Όσκαρ). Όπως σημειώθηκε και πιο πάνω, τα έργα που ανήκουν στην κατηγορία του θεάτρου του παραλόγου φαίνεται να μην αποτελούν συχνές επιλογές του Οργανισμού. Έτσι ο Ζαν Ζενέ παρουσιάζεται με μία παραγωγή το 2004, τον Σκοινοβάτη, σε σκηνοθεσία Κυριακής Μάλαμα, ενώ ο Ευγένιος Ιονέσκο και πάλι με μία παραγωγή και μόλις το 2014, με το έργο Ρινόκερος, σε σκηνοθεσία Χρίστου Σιοπαχά. Σε ό,τι αφορά το γερμανικό ρεπερτόριο, πέρα από τις οκτώ παραγωγές έργων του Μπρεχτ, παρουσιάζονται εννιά ακόμη έργα, δύο του κλασικού ρεπερτορίου (Μαρία Στούαρτ του Σίλλερ και Φάουστ του Γκαίτε) και πέντε έργα του 20ού αιώνα, τα οποία σκηνοθετούνται ως επί το πλείστον από ξένους σκηνοθέτες (Heinz- Uwe Haus, Frank Henning, Michael Leinert, Wolfgang von Stas). Σημαντική είναι επίσης η παρουσία των Ρώσων συγγραφέων με δεκαεπτά έργα (εκ των οποίων τα έξι του Τσέχωφ). Η πρώτη πα- ράσταση ρωσικού έργου πραγματοποιείται το 1978 με το Μια ιστορία στο Ιρκούτσκ του Αλεξέι Αρμπούζωφ σε σκηνοθεσία Βλα- δίμηρου Καυκαρίδη, ενώ ο ίδιος σκηνοθετεί την επόμενη χρονιά τον Επιθεωρητή του Νικολάι Γκόγκολ, έργο που παρουσιάζεται και πάλι το 2005 σε σκηνοθεσία Γιάννη Ιορδανίδη. Ο Γκόγκολ επι- λέγεται και πάλι το 2007 με το Ημερολόγιο ενός τρελού σε σκηνο- θεσία Μαρίας Μανναρίδου-Καρσερά. Μεμονωμένη αλλά αντιπρο-

RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==