160 __ 161 Η εμβληματική παράσταση των Ικέτιδων, εκτός από την περιο- δεία της στην Ελλάδα το 1979, 1980, 1984, 1985 και 1994, ταξιδεύει επίσης στη Σοβιετική Ένωση, στο θέατρο Α. Σ. Πούσκιν της Μόσχας και στο Σπίτι της Κουλτούρας στο Λένινγκραντ (1985). Το 1994 η παράσταση αναβιώνει στο City Center Theatre της Νέας Υόρκης, στο πλαίσιο των Πολιτιστικών Εκδηλώσεων του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδας με την ευκαιρία του Μουντιάλ του ’94. Η παράσταση της Λυσιστράτης σε μετάφραση Κώστα Μόντη (1981) συμμετέχει στις Καλλιτεχνικές Εκδηλώσεις «Έκφραση ’82» στην Αθήνα και τη Βουλγαρία. Το 1983 η παράσταση περιοδεύει στη Μεγάλη Βρετανία, δίνοντας παραστάσεις στο θέατρο Bloom- sbury. Οι εμβληματικές Φοίνισσες του Νίκου Χαραλάμπους, μετά τη Λευκωσία και την Επίδαυρο (1990), παρουσιάζονται και στο Καϊζερσλάουτερν της Γερμανίας το 1991. Η παράσταση Επτά επί Θήβας του Βαρνάβα Κυριαζή παρουσιάζεται στη Λευκωσία, την Επίδαυρο και την Πάτρα το 2001, ενώ το 2002 ταξιδεύει στο Πε- κίνο και τη Σαγκάη, στο πλαίσιο του Προγράμματος Πολιτιστικής Συνεργασίας Κύπρου - Κίνας. Την ίδια χρονιά η παραγωγή παρου- σιάζεται στο Tivoli Concert Hall της Δανίας, στο πλαίσιο των Πο- λιτιστικών Φεστιβάλ της Κυβέρνησης της Δανίας με αφορμή την ανάληψη της Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη χώρα. ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΕΣ Ως ιδιαιτέρως σημαντικές στιγμές στην πενηντάχρονη ιστορία του ΘΟΚ αναγνωρίζονται οι συμπαραγωγές στις οποίες συμμετέ- χει ο Οργανισμός. Η αρχή γίνεται το 1993 με την Ελένη του Ευρι- πίδη, σε συμπαραγωγή ΘΟΚ και Μεγάρου Μουσικής, καθιστώντας τον ΘΟΚ τον πρώτο ελληνόφωνο θίασο που προσκλήθηκε από το Μέγαρο Μουσικής για συμπαραγωγή. Ο ΘΟΚ προχωρά στην παρουσίαση μιας εντυπωσιακά στιλιστικής παραγωγής, με το ξεχωριστό σκηνικό του Γιώργου Ζιάκα και με τη σκηνοθεσία του Νίκου Χαραλάμπους να δίνει έμφαση στο τελετουργικό στοιχείο. Η παράσταση συγκινεί και γίνεται δεκτή με ευνοϊκά σχόλια τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα, ξεχωρίζοντας για τις ερμηνείες των πανελληνίως αναγνωρισμένων πρωταγωνιστών της, Τζένης Γαϊτανοπούλου και Στέλιου Καυκαρίδη. Αρκετά χρόνια αργότερα ο ΘΟΚ επανέρχεται στις συμπαραγωγές με ελλαδικούς θεατρικούς οργανισμούς. Η αρχή γίνεται το 2016 με τη συνεργασία του Οργανισμού με το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στην παρουσίαση της Αντιγόνης του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού. Η ίδια συνταγή ακολουθείται και τρία χρόνια αργότερα, όταν ο ίδιος σκηνοθέτης καλείται να ανεβάσει τις Ικέτιδες του Ευριπίδη σε μια συμπαραγωγή του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου και του Εθνικού Θεάτρου της Ελλάδας. ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΚΤΟΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 1980: Πλούτος Την ίδια χρονιά με την παρουσία του ΘΟΚ στα Επιδαύρια με τις Ικέτιδες ο ΘΟΚ εμφανίζεται στον Λυκαβηττό με νέα παραγωγή, επίσης του Νίκου Χαραλάμπους. Η παράσταση χαρακτηρίζεται από μια υπερρεαλιστική, ουτοπική ατμόσφαιρα. Είκοσι επτά χρόνια αργότερα, το 2008, η παράσταση του Πλούτου αναβιώνει στο Ηρώδειο με τους ίδιους συντελεστές. Το 1981 πα- ρουσιάζεται η κωμωδία του Αριστοφάνη Λυσιστράτη σε μετά- φραση/διασκευή στην κυπριακή γλώσσα του μεγάλου μας ποιητή Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη, του Νίκου Ψαρρά και του Αντώνη Μυριαγκού. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται για τον Χορό της παράστασης, καθώς και για την εντυπωσιακή χρήση της μουσικότητας του αρχαίου ποιητικού λόγου. 2019: Ικέτιδες Ο ΘΟΚ επανέρχεται στις συμπαραγωγές παρουσι - άζοντας τις Ικέτιδες του Ευριπίδη με το Εθνικό Θέατρο, υπό την καθοδήγηση του Στάθη Λιβαθινού. Με έμφαση στον έμμετρο λόγο του κειμένου, εντυπωσιάζει — αλλά και ξενίζει — η ρυθμική ερμηνεία των ηθοποιών, που συνοδεύεται από ένα ρυθμικό μου- σικό μπιτ. Ξεχωρίζει ο Χορός της κλασικότροπης παράστασης με τις πηγαίες ερμηνείες των εννέα πρωταγωνιστριών-με λών του. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΟΚ ΣΤΑ ΕΠΙΔΑΥΡΙΑ Οι τακτικές εμφανίσεις του ΘΟΚ στην Επίδαυρο δημιούργησαν μια σπουδαία παράδοση, η οποία αντικατοπτρίζεται στο ύφος της τραγικής ερμηνείας και τελετουργίας μέσα από τις τραγωδίες του Νίκου Χαραλάμπους, αλλά και στις ρηξικέλευθες, ευφάνταστες και αιρετικές κωμικές — κυρίως μενάνδρειες — παραστάσεις του Εύη Γαβριηλίδη. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που οι Ικέτιδες του Νίκου Χαραλάμπους και η Σαμία του Εύη Γαβριηλίδη θεω- ρούνται από ιστορικούς και κριτικούς του θεάτρου ορόσημα στην ιστορία όχι μόνο του ΘΟΚ, αλλά και του Φεστιβάλ Επιδαύρου, και συγκαταλέγονται ανάμεσα στις τριάντα καλύτερες παραστά- σεις του φεστιβάλ στην αποτίμηση για τα πενήντα του χρόνια.28 Οι σκηνοθεσίες των Χαραλάμπους και Γαβριηλίδη αποτέλεσαν τομή για τα δεδομένα της εποχής, δημιουργώντας ένα είδος «σχο- λής» συνδεδεμένης και φανερά επηρεασμένης από τον άνθρωπο που έφερε την ανανεωτική τάση στην ελληνική θεατρική σκηνή, τον ιδρυτή του Θεάτρου Τέχνης και σκηνοθέτη Κάρολο Κουν. Ο άρρηκτος δεσμός του Θεάτρου Τέχνης με τον ΘΟΚ και την πρώτη γενιά Κύπριων ηθοποιών και σκηνοθετών διαφαίνεται στην παι- δεία, τον τρόπο έκφρασης και το σκηνικό ήθος των παραγωγών αρχαίου δράματος που παρατηρείται κατά τις πρώτες δεκαετίες λειτουργίας του ΘΟΚ. Η διαχρονική παρουσία του ΘΟΚ στην Επίδαυρο οδήγησε και στην ελλαδική αναγνώρισή του ως συνεπούς και σοβαρού θεατρικού οργανισμού, με αξιόλογους καλλιτέχνες οι οποίοι χαρακτηρίζονται από ταλέντο και επαγγελματισμό. Οι παραστάσεις του ΘΟΚ κερδίζουν πολύ συχνά ευνοϊκές κριτικές για τον πειραματισμό, τις πρωτοποριακές ιδέες και την «ευρύτητα αναζητήσεων» των συ- ντελεστών τους, ενώ ακόμη και στις περιπτώσεις που οι κριτικές δεν είναι θετικές, αναγνωρίζεται ο σεβασμός του Οργανισμού στο αρχαίο δράμα και οι συνεπείς και έγκυρές του προτάσεις. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΕΙΕΣ Ο ΘΟΚ, εκτός από τη σταθερή παρουσία του στο Φεστιβάλ Επιδαύρου και τις πολυάριθμες περιοδείες του σε ολόκληρη την Ελ- λάδα, περιοδεύει και με παραστάσεις αρχαίου δράματος σε ξένες χώρες, για να αναδειχθεί στον σπουδαιότερο θεατρικό πρεσβευ - τή του νησιού. 28. Β. Αγγελικόπουλος, «Πενήντα χρόνια Επίδαυρος: Οι τριάντα καλύτερες πα- ραστάσεις», ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ – εφ. Η Καθημερινή της Κυριακής, 19 Ιουνίου 2005.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==