ΑΡΧΑΙΟ ΔΡΑΜΑ συμβολικό σκηνικό του Άντη Παρτζίλη, που παραπέμπει σε έναν εφιαλτικό εικαστικά και διαχρονικά μεταμοντέρνο χωροχρόνο, με την εντυπωσιακή μεταλλική κούφια σφαίρα, τις τέσσερις επιβλητικές Σφίγγες και τους έντονους κόκκινους χρωματισμούς και φωτισμούς, που υποδηλώνουν το αίμα, την αιμομιξία και τους φόνους της τραγικής ιστορίας των Λαβδακιδών. Το εξπρεσιονιστικό σκηνικό του Παρτζίλη συμπεριλαμβάνεται το 2015 στη λίστα της αγγλικής εφημερίδας Guardian ως ένα από τα πιο εντυπω - σιακά (“stunning”) σκηνικά στον κόσμο. Η μουσική του Χρήστου Πήττα χαρακτηρίζεται από τρομακτική ένταση, που αναδεικνύε- ται ακόμη περισσότερο μέσω της ζωντανής εκτέλεσης επί σκηνής, και η μετάφραση του Μιχάλη Πιερή ξεχωρίζει για τη λυρικότητά της και τις εύστοχες παραπομπές της στον Καβάφη, τον Παλαμά και τον Κάλβο. Οι «πορφυρές Φοίνισσες» εντυπωσιάζουν με τα ολοκόκκινα ολόσωμα κοστούμια τους, αλλά και με τη σκηνοθετική έμπνευση να ερμηνεύσουν ατόφιο κατά τόπους το πρωτότυπο αρχαίο κείμενο του Ευριπίδη, σε ερασμιακή μάλιστα προφορά, με σκοπό να τονιστεί περισσότερο η «ξενική» τους καταγωγή. Τις εντυπώσεις κλέβει η Τζένη Γαϊτανοπούλου ως Ιοκάστη, καθώς και η Στέλα Φυρογένη στον ρόλο της Αντιγόνης, σε μια παρά- σταση-σταθμό για την ιστορία του κυπριακού θεάτρου. 2003: Επιτρέποντες Έπειτα από δέκα χρόνια απουσίας του Με- νάνδρου από την κυπριακή σκηνή, ο Εύης Γαβριηλίδης επιστρέφει στη σκηνοθεσία του μεγάλου κωμικού ποιητή της Νέας Κωμωδίας, για να ανεβάσει τους Επιτρέποντες σε μετάφραση του πι- στού μενάνδρειου συμμάχου του, Γιάννη Βαρβέρη. Οι Επιτρέποντες ακολουθούν το παράδειγμα της Σαμίας του Γαβριηλίδη όχι μόνο με την έμμετρη, πνευματώδη καθαρεύουσα του Βαρβέρη, αλλά και με τη σκηνοθετική μεταφορά στις αρχές του 20ού αιώνα. Για τον ρόλο του τετραπέρατου δούλου Ονήσιμου μετακαλείται εξ Ελλάδος ο γνωστός ηθοποιός Δημήτρης Πιατάς. Η παράσταση των Επιτρεπόντων τυγχάνει θερμής υποδοχής από κοινό και κριτικούς ως μια απολαυστική και άρτια παράσταση, με ευφυολο- γήματα και έξυπνα ευρήματα (όπως το ομιλούν μωρό που δια- κήρυττε τα δικαιώματά του), με παραπομπές στην Μπελ Επόκ και το κωμειδύλλιο. 2004: Μυρμιδόνες, Νηρηίδες, Φρύγες Η επόμενη παράσταση του ΘΟΚ χρησιμοποιεί το σωζόμενο κείμενο της αποσπασματικής τριλογίας Μυρμιδόνες, Νηρηίδες, Φρύγες του Αισχύλου, με διαν- θίσματα από τα ομηρικά έπη, σε ανασύνθεση και μετάφραση Ηλία Μαλανδρή. Παρόλο που οι περισσότερες κριτικές — επικε- ντρωμένες ως επί το πλείστον στην ανασύνθεση Μαλανδρή — είναι αρνητικές, φτάνοντας πολλές φορές στην υπερβολή, στην ιστορία μένουν οι πολύ καλές ερμηνείες των ηθοποιών, το «μα- γευτικό» θέαμα με τα πολυπληθή χορικά, ο εντυπωσιακός Δού- ρειος Ίππος του σκηνογράφου Άντη Παρτζίλη και οι «θαυμαστές λύσεις και πολύ ενδιαφέρουσες εικόνες» του «μάστορα σκηνο- θέτη» Νίκου Χαραλάμπους.26 Η συγκεκριμένη παραγωγή αποτε- λεί την τελευταία μέχρι σήμερα παράσταση αρχαίου δράματος που παρουσίασε ο σπουδαίος Κύπριος σκηνοθέτης στην Επί- δαυρο. Άξιο αναφοράς για την κυπριακή θεατρική ιστορία απο- τελεί το γεγονός ότι η συγκεκριμένη παράσταση προσέλκυσε το ενδιαφέρον διεθνών ειδησεογραφικών δικτύων, όπως το Reuters και το BBC (“Play revived using mummy extracts”), και καλλιτε- χνών, καθώς το κείμενο στο οποίο βασίστηκε ο Μαλανδρής για 26. Π. Τιμογιαννάκης, εφ. Ελεύθερος Τύπος, 10 Αυγούστου 2004· Ρ. Σώκου, εφ. Απογευματινή της Κυριακής, 15 Αυγούστου 2004· Β. Αγγελικόπουλος, εφ. Η Καθημερινή, 12 Αυγούστου 2004. την αναδόμηση της τριλογίας προερχόταν από παπύρους που είχαν χρησιμοποιηθεί ως παραγέμισμα σε αιγυπτιακές μούμιες. 2005: Αντιγόνη Με την Αντιγόνη του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη και με τη δυναμική παρουσία της Αννίτας Σα- ντοριναίου, ο ΘΟΚ γιόρτασε τα είκοσι πέντε χρόνια συμμετοχής του στο Φεστιβάλ Επιδαύρου. Η παράσταση χρησιμοποιεί τη με- τάφραση του Μίνου Βολανάκη, τα σκηνικά του διάσημου γλύπτη Κώστα Βαρώτσου και τη μουσική του σπουδαίου συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη. Οι προβολές πάνω στη γυάλινη κατασκευή του Βα- ρώτσου δημιουργούν εντυπωσιακές εικόνες, στην πρώτη παρά- σταση του ΘΟΚ στην οποία χρησιμοποιούνται πολυμέσα. Η τραγωδία του Σοφοκλή θίγει με τον πιο καίριο τρόπο τον πόνο της απουσίας απόδοσης των νενομισμένων νεκρικών τιμών σε οικεία πρόσωπα και, συνεπώς, χρησιμοποιείται από τον σκηνοθέτη της για να αναδειχθεί μέσω παραλληλισμού η τραγωδία της Κύπρου. Η ηχογραφημένη μαρτυρία της Χαρίτας Μάντολες για τους άτα- φους νεκρούς της αντηχεί στα αυτιά των θεατών ως η κραυγή μίας — εκ των πολλών — σύγχρονης Αντιγόνης. 2007: Ιφιγένεια η εν Ταύροις Ο Γιάννης Μαργαρίτης σκηνοθετεί το 2007 για πρώτη και μοναδική φορά παράσταση για τον ΘΟΚ. Στην παράσταση η Στέλα Φυρογένη έπαιξε τον ρόλο της Ιφιγέ- νειας. Τα κοστούμια ήταν του Σταύρου Αντωνόπουλου και η μουσική του Θάνου Μικρούτσικου. 2009: Νεφέλες Ο ΘΟΚ, ύστερα από έναν χρόνο απουσίας, παρουσιάζει στην Επίδαυρο τις Νεφέλες του Αριστοφάνη σε σκηνοθεσία Βαρνάβα Κυριαζή.27 Η παράσταση αφήνει τις καλύτερες εντυπώ- σεις, τόσο για τη σκηνοθεσία και τις ερμηνείες των ηθοποιών, όσο και για τη μουσική και τους στίχους του Σταμάτη Κραουνάκη, που δίνουν στην παράσταση ζωντάνια και άφθονο γέλιο. Αξιοση- μείωτη η εντυπωσιακή ερμηνεία του ταλαντούχου δωδεκάχρονου Γιώργου Ιωαννίδη σε ένα εμβόλιμο κείμενο, έμ πνευσης του σκη- νοθέτη, στη θέση της δεύτερης Παράβασης των Νεφελών. 2013: Σαμία Ο ΘΟΚ επιστρέφει στην Επίδαυρο με την αναβίωση της επιτυχημένης Σαμίας του 1993, με τους ίδιους, ως επί το πλεί- στον, συντελεστές. Ανακαλείται για να αναλάβει ξανά τα υποκρι- τικά του καθήκοντα ο γνωστός πλέον τραγουδιστής Αλκίνοος Ιωαννίδης, ο οποίος ερμήνευσε τον ρόλο του Μοσχίωνα στην πα- ραγωγή του 1993. Η παρουσία των προ εικοσαετίας συντελεστών φορτίζει την παράσταση συναισθηματικά και ξυπνά στις μνήμες των θεατών τη γλυκιά ανάμνηση της φινετσάτης, ποιοτικής πα- ραγωγής του 1993. 2016: Αντιγόνη Ο ΘΟΚ παρουσιάζει σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβα- θινού τη σοφόκλεια Αντιγόνη, στην πρώτη συμπαραγωγή του Οργανισμού με το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. 2017 και 2018: Πέρσες Το 2017 ο ΘΟΚ εμφανίζεται στην Επίδαυρο με αποκλειστικά δική του παραγωγή ύστερα από τέσσερα χρόνια, την οποία επαναλαμβάνει και την επόμενη χρονιά. Η τραγωδία Πέρσες του Αισχύλου ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη, ενός νέου, διακεκριμένου σκηνοθέτη που κάνει την παρθενική του εμφάνιση στην Επίδαυρο. Η παράσταση αποσπά ευνοϊκές κριτικές, οι οποίες δίνουν έμφαση στις πολύ καλές ερμηνείες της 27. ΣτΕ: Στον Βαρνάβα Κυριαζή και την πολλαπλή προσφορά του ως ηθοποιού, σκηνοθέτη και διευθυντή του ΘΟΚ αφιερώνεται το ειδικό κεφάλαιο 3.17.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==