47 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 2 / T E Υ Χ Ο Σ 4 8 4 ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Τον Αύγουστο του 2021 ολοκληρώθηκε η πιο σημαντική αξιολόγηση, η Αξιολόγηση Επιπτώσεων σε επίπεδο Προτεραιοτήτων της Ένωσης. Η Αξιολόγηση Επιπτώσεων επικεντρώνεται στην εξέταση των επιπτώσεων του Επιχειρησιακού Προγράμματος σε επίπεδο θαλάσσιων κλάδων. Στην ΠΕ1, σημαντική είναι η συμβολή του Προγράμματος για την περιβαλλοντικά βιώσιμη αλιεία, αφού υλοποιούνται δράσεις που στοχεύουν στην προστασία και αποκατάσταση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αξιοποίηση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών (θαλάσσιες περιοχές Natura 2000, περιλαμβανομένων των τεχνητών υφάλων) ως εργαλείο προστασίας και διατήρησης της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, ορθολογικής διαχείρισης της αλιείας και διασφάλισης της αειφόρου ανάπτυξης των θαλασσίων πόρων. Τη βιοποικιλότητα, αλλά και τις οικονομικές επιδόσεις του τομέα της αλιείας, επηρεάζουν είδη όπως ο λαγοκέφαλος, επομένως είναι σημαντική η καταπολέμηση του είδους για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Παράλληλα αυτές οι δράσεις συμβάλουν και στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή αφού πλέον τα είδη εισβολείς έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή. Στο πλαίσιο αυτό υλοποιείται το Σχέδιο Χορηγιών για την καταπολέμηση του λαγοκέφαλου που αναμένεται να συμβάλλει θετικά. Για την περισσότερο αποδοτική ως προς τους πόρους αλιεία, μέσω του Προγράμματος υλοποιήθηκε η οριστική απόσυρση αλιευτικών σκαφών μικρής παράκτιας αλιείας. Για το έτος 2019, υπήρξε ισορροπία για τα περισσότερα τμήματα στόλου και η σημαντική μείωση του αριθμού των σκαφών παράκτιας αλιείας μικρής κλίμακας μέσω του αντίστοιχου Σχεδίου Χορηγιών εκτιμάται ότι είχε θετική επίπτωση στον στόχο για περισσότερο αποδοτική ως προς τους πόρους αλιεία. Για το 2020, δεν υπήρξε ισορροπία για ένα τμήμα του στόλου, τις τράτες (demersal trawlers) και ως αποτέλεσμα προτάθηκε το Σχέδιο Δράσης στο οποίο προβλέπεται η εφαρμογή μέτρου απόσυρσης τρατών στο νέο Πρόγραμμα 2021-2027. Παράλληλα, μέσω του Προγράμματος εφαρμόστηκαν μέτρα εκσυγχρονισμού των αλιευτικών σκαφών για την υγεία, την ασφάλεια, τη βελτίωση συνθηκών εργασίας, καθώς και μέτρα στήριξης της παράκτιας αλιείας για αντιμετώπιση των συνθηκών που επηρεάζουν την οικονομική βιωσιμότητα του κλάδου, όπως π.χ. οι επιθέσεις στα αλιευτικά εργαλεία από τα δελφίνια και οι επιπτώσεις της πανδημίας Covid 19. Ο συνδυασμός των μέτρων αυτών και το ψηλό ποσοστό χρηματοδότησης προς τους αλιείς της μικρής παράκτιας αλιείας, συνέβαλαν κυρίως στη βελτίωση της κατάστασης του στόλου, αφού οι παράκτιοι αλιείς μπόρεσαν να εκσυγχρονίσουν τα σκάφη τους και έμμεσα να μειώσουν τα λειτουργικά τους κόστη, αλλά και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της οικονομικής βιωσιμότητας του κλάδου. Σε ό,τι αφορά τηνΠΕ2 και τον τομέα των υδατοκαλλιεργειών, μέσα από το Σχέδιο Χορηγιών για παραγωγικές επενδύσεις και εκσυγχρονισμό των μονάδων υδατοκαλλιέργειας στηρίχθηκαν οι αντίστοιχες επιχειρήσεις. Ως αποτέλεσμα παρατηρήθηκε αύξηση της παραγωγής τόσο σε ποσότητα όσο και σε αξία. Επίσης, υλοποιήθηκε σχέδιο χορήγησης αντιστάθμισης για τις επιπτώσεις της πανδημίας Covid 19 στις επιχειρήσεις. Ως εκ τούτου, οι δράσεις αυτές συμβάλλουν θετικά στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της οικονομικής βιωσιμότητας του κλάδου. Στην ΠΕ3, η χρηματοδότηση που δόθηκε μέσω του Προγράμματος για τη συλλογή δεδομένων βελτίωσε τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά τη συλλογή αλιευτικών δεδομένων και κατ’ επέκταση τη γνώση για την κατάσταση των αποθεμάτων και την καλύτερη διαχείριση τους. Επίσης, στην ΠΕ3 οι δράσεις για τον έλεγχο της αλιείας βοήθησαν ουσιαστικά στην κάλυψη αρκετών κενών και ελλείψεων. Επιπλέον, η χρηματοδότηση του σχεδίου δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με τις ελλείψεις στο σύστημα ελέγχου, συνέβαλε έτσι ώστε η Κύπρος να φτάσει σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο ως προς τα ηλεκτρονικά μέσα ελέγχου, αλλά και τα συμβατικά μέσα ελέγχου για περιπολίες. Εξασφαλίστηκε επάρκεια σε εξοπλισμό, μέσα μεταφοράς στη θάλασσα και ξηρά, αλλά και στο επίπεδο εκπαίδευσης των επιθεωρητών ελέγχου. Εντάχθηκαν στην ΠΕ4, δράσεις των ΤΟΔΑ που συμβάλλουν ενεργά με την υλοποίηση τους τόσο στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης όσο και στη δημιουργία/διατήρηση θέσεων εργασίας, όπως είναι το Σχέδιο για Ενίσχυση της εμπορίας και μεταποίησης (χονδρικό και λιανικό εμπόριο) των αλιευτικών προϊόντων και το Σχέδιο για ιδρύσεις, επεκτάσεις και εκσυγχρονισμό χώρων εστίασης και αναψυχής (ψαροταβέρνες). Επίσης, σημαντικά αναμένεται να συμβάλουν στην παροχή στήριξης της απασχολησιμότητας και της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού, τα προγράμματα καταρτίσεων των αλιέων τα οποία και υλοποιούνται ομαλά από τις δύο ΤΟΔΑ. Τα Δημόσια Έργα προς όφελος των τοπικών κοινοτήτων (υποδομές, αναπλάσεις, πολιτιστικά κέντρα, πολιτιστικές εκδηλώσεις) αναμένεται να συμβάλουν στην ευρύτερη οικονομική ανάπτυξη των περιοχών και στην αύξηση του τουριστικού ενδιαφέροντος. Η συμβολή του Προγράμματος στην ΠΕ5 στον τομέα της μεταποίησης και εμπορίας των προϊόντων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας κρίνεται πολύ μικρή, αφού για τα αντίστοιχα Σχέδια υπήρξε μικρό ενδιαφέρον από την πλευρά των Δικαιούχων. Στο πλαίσιο αυτό δεν εκτιμάται ότι το Πρόγραμμα συνέβαλε στην ενθάρρυνση επενδύσεων στον τομέα μεταποίησης και εμπορίας των προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας. Τέλος, η συμβολή των δράσεων της ΠΕ6 είναι αρκετά σημαντική σε ό,τι αφορά τις ενέργειες για την βελτίωση της γνώσης σε σχέση με τη θαλάσσια στρατηγική. Επίσης χρηματοδοτήθηκε ένα σημαντικό έργο που αφορά τη στρατηγική για τη διαχείριση της παράκτιας ζώνης. Συγκεκριμένα, οι μελέτες που υλοποιούνται μέσα από το Πρόγραμμα συμβάλλουν σημαντικά στη βελτίωση της γνώσης για τις Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές (ΘΠΠ). Οι μελέτες που ολοκληρώθηκαν συμβάλλουν στην ενίσχυση της επιστημονικής γνώσης και γενικότερα στην Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική, μέσω της κάλυψης
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==