20 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 1 / T E Υ Χ Ο Σ 4 8 3 ΓΕΩΡΓIΑ (1) Κλιματολογικές συνθήκες: Η οργανική ουσία αποσυντίθεται ταχύτερα στις υψηλότερες θερμοκρασίες, και, επομένως, τα εδάφη στα θερμότερα κλίματα τείνουν να περιέχουν λιγότερο ποσοστό οργανικής ουσίας. Tα εδάφη της Κύπρου χαρακτηρίζονται πολύ φτωχά σε οργανική ουσία, σε ποσοστό περίπου του 1%. Αντιθέτως, στα εδάφη άλλων χωρών όπως για παράδειγμα των σκανδιναβικών, το ποσοστό της οργανικής ουσίας στο έδαφος ξεπερνά το 6%. (2) Σύνθεση του εδάφους: Τα λεπτόκοκκα εδάφη τείνουν να έχουν περισσότερη οργανική ουσία σε σύγκριση με τα χονδρόκοκκα εδάφη. (3) Στράγγιση εδάφους: Όσο πιο πολλή υγρασία συγκρατεί το έδαφος τόσο λιγότερο οξυγόνο είναι διαθέσιμο για την αποσύνθεση της οργανικής ουσίας, με αποτέλεσμα αυτή να αυξάνεται. (4) Χρήση του εδάφους: Το όργωμα/ καλλιέργεια αναμειγνύει το οξυγόνο με το έδαφος και αυξάνει τη μέση θερμοκρασία του, συμβάλλοντας κατά συνέπεια στην πιο γρήγορη αποσύνθεση της οργανικής ουσίας. Γενικά, η καλλιέργεια του εδάφους έχει ως αποτέλεσμα λιγότερη οργανική ουσία σε σύγκριση με εκείνη που αποφέρει η φυσική άγρια βλάστηση. Είδη των οργανικών ουσιών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν Οι κυριότερες πηγές οργανικής ουσίας που μπορούν να αξιοποιηθούν είναι οι ζωικές κοπριές, η χλωρή λίπανση, τα φυτικά υπολείμματα και τα οικιακά λύματα, όπως αναπτύσσονται πιο κάτω: (1) Ζωικές κοπριές: Η κυριότερη μορφή οργανικής ουσίας που χρησιμοποιείται στην Κύπρο είναι όλα τα είδη ζωικής κοπριάς. Η περιεκτικότητά της σε θρεπτικά στοιχεία διαφέρει ανάλογα με το είδος των ζώων και τη διατροφή τους. Ζωικές κοπριές (2) Χλωρή λίπανση: Με τον όρο χλωρή λίπανση ορίζεται η καλλιέργεια διάφορων φυτών, κυρίως ψυχανθών, και η ενσωμάτωση τους στο έδαφος. Το καλύτερο στάδιο ενσωμάτωσής τους είναι όταν βρίσκονται στο στάδιο της πλήρους άνθισης γιατί τότε τα φυτά έχουν αποκτήσει περίπου 80-90% της φυτομάζας και της περιεκτικότητάς τους σε άζωτο. (3) Φυτικά υπολείμματα: Στην κατηγορία αυτή κατατάσσονται όλα τα είδη των φυτικών υπολειμμάτων που συνήθως είναι ξυλοποιημένα. Αυτά προσφέρουν στο έδαφος μικρές ποσότητες θρεπτικών στοιχείων, αυξάνουν όμως την οργανική ουσία. (4) Οικιακά λύματα: Με τη λειτουργία των βιολογικών σταθμών επεξεργασίας οικιακών και βιομηχανικών αποβλήτων άρχισε η παραγωγή μιας νέας μορφής οργανικής ουσίας. Σύμφωνα με τις Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος, ανακτημένο νερό που προέρχεται από την επεξεργασία οικιακών λυμάτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για γεωργικούς σκοπούς νοουμένου ότι πληροί πάντοτε τις ελάχιστες απαιτήσεις για την ασφαλή χρήση ανακτημένου νερού ως ορίζεται από τη σχετική νομοθεσία και συνάδει με τις προϋποθέσεις και τυχόν περιορισμούς. Σημειώνεται ότι στις ευαίσθητες από νιτρορύπανση περιοχές η χρήση των πιο πάνω οργανικών ουσιών πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις πρόνοιες του σχετικού Σχεδίου Δράσης. Συγκεκριμένα, η ποσότητα του καθαρού αζώτου δεν πρέπει να ξεπερνά τις ανάγκες των φυτών και, κατά γενικό κανόνα, τα 17 κιλά /δεκάριο/ έτος. Γενικά συμπεράσματα που αφορούν τη χρήση της οργανικής ουσίας Συμπερασματικά, η οργανική ουσία συμβάλλει στη βελτίωση των φυσικών ιδιοτήτων του εδάφους. Η αξία της είναι μεγάλη τόσο στα αμμώδη και αργιλλώδη εδάφη όσο και στα πολύ ασβεστώδη. Οι εδαφολογικές συνθήκες της Κύπρου καθιστούν πολύ δύσκολή την αύξηση της οργανικής ουσίας στο έδαφος και η τακτική προσθήκη της (κάθε 3 χρόνια) είναι αναγκαία. Οι ζωικές κοπριές δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε απεριόριστες ποσότητες, ιδιαίτερα στις ευαίσθητες στα άλατα φυτείες γιατί περιέχουν μεγάλες συγκεντρώσεις διάφορων αλάτων, κυρίως νατρίου και χλωρίου. Οι χωνεμένες οργανικές ουσίες περιέχουν λιγότερους σπόρους ζιζανίων και μικρότερες ποσότητες αλάτων. Οι ποσότητες της οργανικής ουσίας που μπορούν να προστεθούν στο έδαφος ανά δεκάριο καθορίζονται κατά κύριο λόγο από την περιεκτικότητά της σε άζωτο. Τεμαχισμένα φυτικά υπολείμματα
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==