Αρμάνδος Τζιοζεφέν 1931-2011

140 Ο Αρμάνδος, στα πρώτα βήματά του στον αερομοντελισμό, περί το 1948, κατασκεύαζε μοντέλα ελευθέρας πτήσης με έλικα, ο οποίος είχε την ώθηση από λάστιχα τα οποία περιστρέφονταν γύρω από ένα στα- θερό σημείο και τον έλικα. Αυτό παρείχε αρκετή δύναμη στον έλικα να παραγάγει ώθηση για να κρατήσει το μοντέλο στον αέρα και μετά να επιστρέψει στο έδαφος σαν ανεμόπτερο. Κύριος παράγοντας για την επιτυχή πτήση του αερομοντέλου είναι η σωστή και ακριβής κα- τασκευή. Το παραμικρό σκέβρωμα ή η μετατόπιση βάρους προκαλεί άστατη πτήση και συνήθως καταλήγει σε καταστροφή του μοντέλου. Ο Αρμάνδος, που είχε και καλλιτεχνική φλέβα, σχεδίασε το δικό του αερομοντέλο, το οποίο και κατασκεύασε με την ονομασία «MIRANDA» (βλ. φωτ. 1 και 2). Ο Αρμάνδος, μετά που κατασκεύασε διάφορα τέτοια αερομοντέλα, κατάφερε και αποταμίευσε χρήματα και αγόρασε τον πρώτο του εξειδικευμένο κινητήρα εσωτερικής καύσης. Η Κύπρος, ως αγγλική αποικία, έκανε εισαγωγές από την Αγγλία, όπου ο αερομοντελισμός ήταν πολύ διαδεδομένος. Πιο συγκεκριμένα, για το χόμπι αυτό, εισάγονταν αρκετά κιτ και κατασκευαστικά υλικά. Η δεκαετία του 1950 ήταν για τον Αρμάνδο χρυσή, ιδιαίτερα όσον αφορούσε το χόμπι του αερομο- ντελισμού. Οι κατασκευές του πλήθυναν και τα μοντέλα του γίνονταν όλο και πιο αξιόλογα. Όλα είχαν έναν κοινό παρονομαστή: τις μηχανές εσωτερικής καύσης (βλ. φωτ. 3). Οι Κύπριοι «αερομοντελιστές» τότε ήταν λιγοστοί και οι πτήσεις γίνο- νταν είτε σε ανοικτούς χώρους (η Λευκωσία άλλωστε τότε δεν ήταν πυκνοκατοικημένη) ή, με άδεια των αρχών, σε αεροδρόμια ή ακόμα και στο Nicosia Golf Club (βλ. φωτ. 4). Τα μοντέλα αυτά ήταν ακόμα ελευθέρας πτήσης. Συνεπώς, από την ώρα που τα άφηνε ελεύθερα ο ιδιοκτήτης τους, αυτά πετούσαν μόνα τους. Πολύ συχνά ο Αρμάνδος περιέγραφε πως έτρεχε πίσω από το αερομοντέλο με το ποδήλατο για να μην το χάσει. Από τα μέσα του 1950 και μετά, τα Σαββατοκύριακα, ο Αρμάνδος, καλοσυνάτος και προσιτός όπως ήταν, καθώς και πολύ οργανωτικός, οργάνωνε τους πρώτους αερομοντελιστές προκειμένου να πετούν στο αεροδρόμιο Τύμπου (βλ. φωτ. 5). Αυτά ήταν και τα πρώτα χρόνια του οργανωμένου αερομοντελισμού στην Κύπρο, και ο Αρμάνδος υπήρξε καθοριστικός κρίκος στη μετέπειτα εξέλιξη του χόμπι, ενώ η συμβολή του παρέμεινε σημαντική μέχρι και τα τελευταία του χρόνια. Το προφίλ του αερομοντελιστή απαιτεί τελειομανία και πληθώρα γνώ- σεων στον τομέα των κατασκευών, της μηχανολογίας, της ηλεκτρολογίας και των φυσικών επιστημών (θεωρία των πτήσεων). Ο Αρμάνδος από νωρίς εξελίχθηκε σε άριστο μοντελιστή, όντας και καλλιτέχνης. Τα αε- ρομοντέλα του ήταν καλοστημένα και ολοκληρωμένα στην εντέλεια, με προσεγμένα χρώματα. Ένα πρόσθετο ατού του ήταν η αγάπη του και για τη φωτογραφία, πράγμα που σήμαινε ότι όλα τα αερομοντέλα του «πόζαραν» σε πληθώρα φωτογραφιών. Περαιτέρω, ο Αρμάνδος ήταν ο μόνος μοντελιστής που γνώρισα που κρατούσε log-αρχείο καταγρα- 2 Εδώ πετάω το αερομοντέλο «Μιράντα» Λευκωσία. 8.6.48 4 Στο γκολφ κλαμπ, Λευκωσία, 24.2.52 3 Στη «Χωράφα» , Λευκωσία. 13.2.52