Ετήσια Έκθεση ΓΚΧ 2020

70 | ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2020 | 71 0 10 20 30 40 50 60 70 Εξετασθέντα δειγματοληπτικά σημεία Αναλυθέντα δείγματα 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Αριθμός δειγμάτων/σημείων Σχήμα 40: Διαχρονική βιοπαρακολούθηση υδατοφρακτών για χλωροφύλλη α (2011-2020) Με δεδομένο ότι υψηλές συγκεντρώσεις χλωροφύλλης α παρατηρούνται: (α) μετά από περιόδους έντονης βροχόπτωσης όπου μεταφέρονται θρεπτικά υλικά στα ύδατα, και (β) κατά τους καλοκαιρινούς μήνες που υπάρχει έντονη ηλιοφάνεια και υψηλές θερμοκρασίες, η πλειονότητα των υδατοφρακτών σε γενικές γραμμές χαρακτηρίζεται καλής οικολογικής κατάστασης. Υπογραμμίζεται ότι επίμονα υψηλές συγκεντρώσεις χλωροφύλλης α δείχνουν υποβάθμιση των υδάτων και για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητη η διαχρονική τους παρακολούθηση. Έλεγχος τοξικότητας στις φυσικές λίμνες (αλμυρές και υφάλμυρες): Λόγω της πολύ υψηλής περιεκτικότητάς χλωριούχων σε μερικές λίμνες κατέστη δυνατόν να ελεγχθούν μόνο κατά τους χειμερινούς και ανοιξιάτικους μήνες δίνοντας μια αρκετά καλή εικόνα ως προς την τοξικότητα. Συνολικά το 2020 αναλύθηκαν επτά σημεία φυσικών λιμνών. Αστικά λύματα - Ανακυκλωμένο νερό Η λειψυδρία, οι αυξημένες ανάγκες εξαιτίας της αύξησης του πληθυσμού (μόνιμου και μη), ο τρόπος ζωής και οι κλιματικές αλλαγές καθιστούν την ασφαλή επαναχρησιμοποίηση του ανακυκλωμένου νερού από υγρά αστικά απόβλητα εξαιρετικά σημαντική για το υδατικό ισοζύγιο της Κύπρου (Νόμος Ν. 106(Ι)/2002). Σημαντική προϋπόθεση για την αξιοποίηση του ανακυκλωμένου νερού είναι ο αυστηρός έλεγχος της ποιότητάς του ώστε να διασφαλίζεται η προστασία του ανθρώπου και του περιβάλλοντος, με βάση την Οδηγία 91/271/EOK, ΚΔΠ 772/2003, από πιθανές επιπτώσεις μακροχρόνιας χρήσης και να αντιμετωπίζεται η επιφυλακτικότητα και η προκατάληψη των πολιτών στη χρήση ανακυκλωμένου νερού. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, τα επεξεργασμένα αστικά λύματα που προορίζονται για άρδευση δεν πρέπει να περιέχουν ουσίες σε συγκεντρώσεις που, από μόνες τους ή σε συνδυασμό μεταξύ τους, μπορούν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον ή να προκαλέσουν τοξικότητα πέραν του καθορισμένου ορίου. Η τοξικότητα προσδιορίζεται με χημικές αναλύσεις και δοκιμές τοξικότητας. 0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000 4.500 5.000 Δείγματα Παράμετροι 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2009 2008 Αριθμός δειγμάτων/παραμέτρων Σχήμα 41: Διαχρονικός έλεγχος επεξεργασμένων οικιστικών αποβλήτων για χημικές αναλύσεις (2008-2020) Η παρακολούθηση της ποιότητας του ανακυκλωμένου νερού και της λειτουργίας σταθμών επεξεργασίας αστικών λυμάτων γίνεται σύμφωνα με τους όρους που τίθενται στις άδειες απόρριψής τους, ο δε αριθμός των εξετασθέντων δειγμάτων αυξάνεται διαχρονικά, όπως διαπιστώνεται και στο Σχήμα 41. Ο αριθμός των εξετασθέντων δειγμάτων επεξεργασμένων οικιστικών αποβλήτων για χημικές αναλύσεις το 2020 ήταν 405 έχοντας μια μικρή μείωση του 12% σε σχέση με τον προγραμματισμένο αριθμό δειγματων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κατά τον μήνα Απρίλιο δεν υποβλήθηκαν δείγματα για έλεγχο λόγω των περιοριστικών μέτρων που λήφθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού. Επίσης, στα πλαίσιο εφαρμογής της Οδηγίας 2008/105/EC σχετικά με πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος στοντομέα τηςπολιτικής τωνυδάτωνέχoυναναπτυχθεί τα τελευταία χρόνιαμέθοδοι για τονπροσδιορισμό ουσιώνπροτεραιότητας. Συγκεκριμένα,σεεπεξεργασμέναοικιστικάαπόβλητακαιιζήματαπροσδιορίζονται: Πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (naphthaline, anthracene, fluoranthene, benzo(b)fluoran- thene, benzo(k) fluoranthene, benzo(a)pyrene, benzo(g,h,i)perylene, indeno(1,2,3,c,d)pyrene), φυτοφάρμακα (Alachlor, trifluralin, chloropyrifos, dicofol, atrazine, simazine, chlorfenvinphos, aldrin, dieldrin, endrin) και μέτάλλα (Na, K, Ca, Mg, Zn, Cr, Ni, Cu, Cd, Pb, As). Ενδεικτικά, στο Σχήμα 42 παρουσιάζονται τα διαχρονικά αποτελέσματα (2014-2020) των επιπέδων του φυτοφαρμάκου Chlopyrifos, το οποίο προσδιορίζεται σε χαμηλές συγκεντρώσεις, για τέσσερις μεγάλους σταθμούς επεξεργασίας οικιστικών αποβλήτων, κατά τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Σεπτέμβριο. Κατάτο2020, ησυγκέντρωσητουφυτοφαρμάκουChloropyrifosήτανγιαόλουςτουςσταθμούςκάτωαπότο όριο ποσοτικού προσδιορισμού της μεθδοου (0,05μg/L). Για τα υπόλοιπα φυτοφάρμακα οι συγκεντρώσεις είναι ακόμη πιο χαμηλές, κάτω από το όριο ποσοτικού προσδιορισμού της μεθόδου. Για δοκιμές τοξικότητας αναλύθηκανσυνολικά 43 δείγματααπό σταθμούς επεξεργασίας αστικών λυμάτων και 235 παράμετροι. Από την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του διαχρονικού ελέγχου τοξικότητας του ανακυκλωμένου νερού από το 2011 μέχρι το 2020, διαπιστώνεται ότι η γενική εικόνα των βιολογικών σταθμών είναι ικανοποιητική (ΚΔΠ 269/2005), ως φαίνεται στο Σχήμα 43.