Ετήσια Έκθεση ΓΚΧ 2020

62 | ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2020 | 63 ΝΕΡΟ Οολοκληρωμένοςέλεγχοςτουνερούκαλύπτειόλαταστάδιατηςαλυσίδας,ξεκινώνταςαπότονσυστηματικό έλεγχο των επιφανειακών και υπόγειων νερών, του επεξεργασμένου νερού των διυλιστηρίων και του νερού των σταθμών αφαλάτωσης και, τέλος, τον έλεγχο του πόσιμου νερού στη βρύση του καταναλωτή. Πόσιμο νερό Η υγιεινή και η ασφάλεια του πόσιμου νερού είναι ένας βασικός τομέας των δραστηριοτήτων του ΓΧΚ. Το νερό πρέπει να είναι υγιεινό και καθαρό, χωρίς μικροοργανισμούς και χημικές ουσίες που θα μπορούσαν να βλάψουν την υγεία του ανθρώπου, σύμφωνα με τους περί της ποιότητας του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης (Παρακολούθηση και Έλεγχος) Νόμους Ν.87(Ι)/ 2001 έως 2018, και την Οδηγία 98/83/ΕΚ καθώς και την Οδηγία 2013/51/ΕΥΡΑΤΟΜ του Συμβουλίου. Ο έλεγχος του πόσιμου νερού αφορά τον χημικό έλεγχο (χημικές παράμετροι), τον ραδιολογικό έλεγχο, τον μικροβιολογικό έλεγχο και τον έλεγχο τοξικότητας, και καλύπτει το νερό του δικτύου υδατοπρομήθειας, το εμφιαλωμένο νερό, το φυσικό μεταλλικό νερό και το νερό που πωλείται από κερματοδέκτες και βυτιοφόρα. Σχετικάμε τον χημικό έλεγχο του πόσιμου νερού, κατά το 2020 αναλύθηκαν 2.058 δείγματα για 24.363 χημικές παραμέτρους. Η κατανομή των αναλυθέντων δειγμάτων ανά κατηγορία παρουσιάζεται στο Σχήμα 29. Από το σύνολο των αναλυθέντων δειγμάτων πόσιμου νερού κατά το 2020, ένα μικρό ποσοστό δειγμάτων ήταν εκτός των αποδεκτών ορίων της σχετικής νομοθεσίας για ενδεικτικές παραμέτρους όπως περιεκτικότητα σε χλωριούχα, θειικά και νάτριο. Σε κάποιες περιπτώσεις οι υπερβάσεις, κατά κύριο λόγο, αφορούσαν υπέρβαση σε συγκέντρωση αλουμινίου το οποίο χρησιμοποιείται ως κροκιδωτικό στα διυλιστήρια και ανήκει, επίσης, στις ενδεικτικές παραμέτρους. Eπίσης, κάποια δείγματα απορρίφθηκαν λόγω της οργανοληπτικής τους κατάστασης (παρουσία χώματος ή αιωρούμενων σωματιδίων). Από τα αποτελέσματα του διαχρονικού χημικού ελέγχου (2009-2020) (βλ. Σχήμα 30) παρατηρείται ότι το ποσοστό των αποκλίσεων κατά το 2019 έχει μειωθεί για τα θειικά, το νάτριο και τα χλωριούχα, συγκριτικά με τα επίπεδα του 2020. Τα αποκλίνοντα αυτά δείγματα πόσιμου νερού προέρχονταν από συγκεκριμένες περιοχές και οι αυξημένες τιμές των εν λόγω παραμέτρων οφείλονται, κυρίως, στις κλιματικές συνθήκες της Κύπρου καθώς και στην ορυκτολογική σύσταση των πετρωμάτων. Σημειώνεται ότι οι συγκεκριμένες παράμετροι είναι ενδεικτικές της οργανοληπτικής κατάστασης του νερού και τυχόν υπέρβαση του νομοθετικού ορίου δεν αποτελεί κίνδυνο για την υγεία του καταναλωτή. Όσον αφορά στον διαχρονικό έλεγχο του πόσιμου νερού για περιβαλλοντικούς ρυπαντές ελέγχονται οι ακόλουθες παράμετροι: Φυτοφάρμακα, οργανικές πτητικές ενώσεις, πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες και τριαλογονομεθάνια. Διαχρονικά διαφάνηκε ότι το πόσιμο νερό είναι σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα (εντός των ορίων της σχετικής νομοθεσίας), εκτός απο ελάχιστες περιπτώσεις όπου παρατηρούνται υπερβάσεις σε συγκεντρώσεις πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων και τριαλογομεθανίων. Στις περιπτώσεις αυτές λαμβάνονται άμεσα διορθωτικά μέτρα από την αρμόδια Αρχή. Στο Σχήμα 31 παρουσιάζεται o αριθμός και τοποσοστότωνεξετασθέντωνδειγμάτωνπόσιμου νερούαπόόλη τηνΚύπρομε διάφορεςσυγκεντρώσεις τριαλογομεθανίων για το 2020. Παρατηρείται ότι ποσοστό 2,1% των εξετασθέντων δειγμάτων είχαν συγκέντρωση τριαλογομεθανίων πάνω από το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο που είναι 100ppb. Στα παρακάτω σχήματα παρουσιάζεται η διαχρονική απεικόνιση για τα έτη 2010-2020, τόσο του αριθμού των αναλυθέντων δειγμάτων του πόσιμου νερού (βλ. Σχήμα 32) όσο και του συνολικού αριθμού των χημικών παραμέτρων που ελέγχθηκαν ανά είδος (ιοντικές, οργανικές και μέταλλα) (βλ. Σχήμα 33). Σχήμα 29: Αριθμός αναλυθέντων δειγμάτων για χημικές παραμέτρους και η κατανομή τους στις διάφορες κατηγορίες πόσιμου νερού, κατά το 2020 Δίκτυα υδατατοπρομήθειας 1607 Γεωτρήσεις 23 73 Βυτιοφόρα 130 Κερματοδέκτες 98 Εμφιαλωμένα 125 Κεντρικές δεξαμενές/ Διυλιστήρια/Αγωγοί 2 Ψύκτες Σύνολο: 2058 0 2 4 6 8 10 12 % Ποσοστό αποκλινόντων δειγμάτων 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Νάτριο Χλωριούχα Θειικά 250 Σχήμα 30: Διαχρονική απεικόνιση του επί τοις εκατό ποσοστού (%) αποκλινόντων δειγμάτων πόσιμου νερού που αφορούν ιοντικές παραμέτρους (2009-2020) 0 50 100 150 200 250 55,8% Αριθμός δειγμάτων Ποσοστό % Ανώτατο επιτροπόμενο όριο: 100ppb 27,4% 14,7% 2,1% ≥ 100 <LOQ (5ppb) 5 ≤ συγκέντρωση ≥ 50 50 - 100 Σχήμα 31: Παρακολούθηση ολικών τριαλογονομεθανίων (THMs) σε δείγματα πόσιμου νερού από όλη την Κύπρο για το 2020