Ετήσια Έκθεση ΓΚΧ 2020

54 | ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2020 | 55 Κατά το 2020 ο έλεγχος δειγμάτων υλικών σε επαφή με τρόφιμα πραγματοποιήθηκε σε 164 δείγματα εκ των οποίων 25 κεραμικά / πορσελάνινα, 60 πλαστικά και 45 μεταλλικά, για συνολικά 1.335 παραμέτρους. Συγκεκριμένα, από τον έλεγχο για τις δύο κύριες κατηγορίες, πλαστικά και κεραμικά, παρατηρούνται τα παρακάτω: y Κεραμικά/πορσελάνινα αντικείμενα (εγχώρια και εισαγόμενα). Από τον έλεγχο για μετανάστευση καδμίου και μολύβδου παρατηρείται διαχρονικά πτωτική τάση του ποσοστού των μη ικανοποιητικών δειγμάτων, γεγονός που καταδεικνύει την αποτελεσματικότητα του εφαρμοζόμενου ελέγχου. y Πλαστικά. Διαχρονικά παρατηρούνται αυξομειωτικές τάσεις στο ποσοστό των μη συμμορφούμενων δειγμάτων, πουοφείλεται κυρίωςσταείδη τωνδειγμάτωνπουπροσκομίζονται καθώς και τηνπροέλευσή τους (βλ. Σχήμα 24). Το γεγονός αυτό επιβάλλει τη συνέχιση και εντατικοποίση του ελέγχου. Καταβάλλεται προσπάθεια όπως κάθε χρόνο ο έλεγχος επεκτείνεται σε νέα είδη και προϊόντα που κυκλοφορούν στην κυπριακή αγορά. Γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί (ΓΤΟ): Ο έλεγχος για την ύπαρξη ΓΤΟ στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές διεξάγεται στο πλαίσιο εφαρμογής των Κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 και (ΕΚ) αριθ. 1830/2003. Κατά το 2020, τα δείγματα των εξετασθέντων τροφίμων για ύπαρξη ΓΤΟ λήφθηκαν, κυρίως, από το λιανικό εμπόριο και από αποθήκες εισαγωγέων. Εξετάστηκαν διάφορα είδη τροφίμων όπως κατεψυγμένα ή/και στιγμιαίας παρασκευής τρόφιμα, παιδικέςκαιβρεφικές τροφές, αρτοσκευάσματακαιπροϊόνταζαχαροπλαστικής, ρύζι και προϊόντα ρυζιού, προϊόντα που φέρουν σήμανση «GMO free» ή βιολογικά προϊόντα, λιναρόσπορος, παπάγια, ντομάτα, πατάτες, σιτάρι, κρεατοσκευάσματα, ψαροσκευάσματα και χορτοφαγικά μπιφτέκια. Ελέγχθηκαν, επίσης, ζωοτροφές σόγιας, ελαιοκράμβης και αραβοσίτου οι οποίες λήφθηκαν κυρίως από την εισαγωγή. Κατά το 2020, εξετάστηκαν για παρουσία ΓΤΟ 166 δείγματα τροφίμων και ζωοτροφών για 2.159 συνολικά παραμέτρους. Τα δείγματα περιείχαν ή αποτελούνταν από σόγια ή/και αραβόσιτο ή/και ρύζι ή/και ελαιοκράμβη ή συστατικά αυτών. Από τα τρόφιμα που εξετάστηκαν, στο 99% δεν ανιχνεύθηκαν ΓΤΟ και ποσοστό 1% αφορούσε περιπτώσεις όπου δεν επιτεύχθηκε απομόνωση/πολλαπλασιασμός DNA. Από τις ζωοτροφές που εξετάστηκαν το 2020 όλα τα δείγματα ήταν συμμορφούμενα με τη σχετική νομοθεσία. Διαχρονικά ο έλεγχος ΓΤΟ στα τρόφιμα από το ΓΧΚ (2010-2020) παρουσιάζεται στο παρακάτω Σχήμα 25. Αλλεργιογόνες ουσίες σε τρόφιμα: Σκοπός του ελέγχου των τροφίμων για την ύπαρξη αλλεργιογόνων ουσιών είναι η προστασία της μερίδας του καταναλωτικού κοινού που υποφέρει από τροφικές αλλεργίες μέσω της ορθής σήμανσης, καθώς και η συμμόρφωση με τη σχετική νομοθεσία. Ο έλεγχος γίνεται σύμφωνα με τους περί Σήμανσης και Διαφήμισης Τροφίμων (Γενικούς) Κανονισμούς του 2002 και τις σχετικές τροποποιήσεις τους και τους Κανονισμούς (ΕΚ) αριθ. 178/2002 και (ΕΕ) αριθ. 1169/2011. Το ΓΧΚ εξετάζει όλες τις αλλεργιογόνες ουσίες που προνοεί η σχετική νομοθεσία. Το 2020 εξετάστηκαν 308 δείγματα τροφίμων που αφορούσαν ανίχνευση 16 αλλεργιογόνων ουσιών, τα οποία λήφθηκαν, κυρίως, από το λιανικό εμπόριο αλλά και από αποθήκες εισαγωγέων. Συγκεκριμένα, πρόκειται για την ανίχνευση πρωτεϊνών σησαμιού, γάλακτος, γλουτένης, φιστικιού (αραχίδες), αμυγδάλου, φουντουκιού, καρυδιού, μουστάρδας, σέλινου, καρκινοειδών, φιστικιού (Pistacia vera), macadamia λούπινου, cashew και μαλακίων. Ποσοστό 1,62% (4 δείγματα) των εξετασθέντων δειγμάτων περιείχαν αλλεργιογόνο ουσία χωρίς να υπάρχει η σχετική σήμανση, όπως αυτό προνοείται από τη νομοθεσία, και αφορούσαναμύγδαλο και φιστίκι (Pistaciavera). Ποσοστό 9,74% (30 δείγματα) των εξετασθέντωνδειγμάτων περιείχαν αλλεργιογόνο ουσία σε συγκέντρωση μεγαλύτερη του ορίου ανίχνευσης και μικρότερη του ορίου ποσοτικοποίησης (δηλαδή, ενώανιχνεύθηκε η αλλεργιογόνος ουσία εντούτοις ήταν σε τόσο χαμηλά επίπεδα που δεν ήταν δυνατόν να ποσοτικοποιηθεί με αξιοπιστία), και αφορούσαν μουστάρδα, αμύγδαλο, καρύδι, φιστίκι (αραχίδες), γάλα, σησάμι, macadamia, pecan, cashew και φιστίκι (Pistacia vera). Λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών της πανδημίας κατά το 2020, η δειγματοληψία για κάποιες παραμέτρους δεν ήταν εφικτή. Παρόλα αυτά, το ΓΧΚ, στο πλαίσιο πιλοτικού προγράμματος, εξέτασε 75 δείγματα που αφορούσαν τις παραμέτρους φουντούκι, καρύδι, φιστίκι, σησάμι, καρκινοειδή, σέλινο και μαλάκια. Ο έλεγχος αλλεργιογόνων ουσιών στα τρόφιμα από το ΓΧΚ διαχρονικά (2010-2020) φαίνεται στο παρακάτω Σχήμα 26. Σχήμα 24: Διαχρονικός έλεγχος πλαστικών σε επαφή με τρόφιμα (2010-2020) 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220 240 260 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Συμμορφούμενα δείγματα Μη συμμορφούμενα δείγματα Δείγματα που δεν επιτεύχθηκε πολ/σμός-απομόνωση DNA Ολικός αριθμός δειγμάτων Σχήμα 25: Διαχρονικά αποτελέσματα ελέγχου γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στα τρόφιμα (2010-2020) 0 20 40 60 80 100 120 140 160 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Αριθμός δειγμάτων Αποκλίνοντα δείγματα Σύνολο δειγμάτων